Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας πυροδοτεί ανησυχία όχι μόνο για την αντοχή της Ευρωζώνης και την αξιοπιστία της Ε.Ε., αλλά και για την αγορά κρατικών ομολόγων, καθώς επενδυτές και αναλυτές προβληματίζονται από την υψηλή έκθεση ακόμη και των πλέον αξιόχρεων κυβερνήσεων στον δανεισμό από τις αγορές. Τα αυξανόμενα ελλείμματα και το υψηλό δημόσιο χρέος απασχολούν και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οπως γράφει στο Bloomberg o Κέβιν Χάσετ, οι κυβερνήσεις δανείσθηκαν προκειμένου να διασώσουν τις τράπεζες, και πλέον ο κίνδυνος χρεοκοπίας έχει μεταφερθεί σε εκείνες. Θεωρεί, μάλιστα, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε ιδιαίτερα δεινή θέση.
Στο πρωτοσέλιδό της την περασμένη Τετάρτη, η Wall Street Journal προέβαλε την πτώση του ευρώ, εκτιμώντας ότι η ανησυχία για το υψηλό χρέος της Ελλάδας κινδυνεύει να επεκταθεί και σε άλλες χώρες. Οπως εκτιμούσε, η εκτόξευση του ελλείμματος σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία αναγκάζουν τις δημοσιονομικά ισχυρότερες χώρες να εξετάσουν το ενδεχόμενο σωτηρίας της Ελλάδας. Η Ευρώπη έχει πολλές συνθήκες, επισημαίνει η εφημερίδα, αλλά όχι ξεκάθαρο μηχανισμό για το πώς να αντιμετωπίσει τέτοιες κρίσεις. Οπως τονίζει, η χώρα μας θεωρείται από τις αγορές ως παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης (σ.σ. και η νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας, αυτή τη φορά από τη S&P, σίγουρα συντείνει στο αρνητικό κλίμα).
«Νεκροί οι ελληνικοί τίτλοι»
Ο οίκος Moody’s, που επίσης έχει θέσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας υπό αρνητική αξιολόγηση, έχει τονίσει ότι ο κίνδυνος η Ελλάδα να μην μπορεί να αναχρηματοδοτήσει τα υπάρχοντα χρέη της τα επόμενα χρόνια δεν είναι δομικά διαφορετικός από εκείνον που αντιμετωπίζουν πολλές ακόμη χώρες της Ευρωζώνης. Οσο για την ανησυχία των αγορών, τονίζει ότι είναι υπερβολική, καθώς «οι φόβοι των επενδυτών ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να είναι εκτεθειμένη σε μία κρίση ρευστότητας βραχυπρόθεσμα δεν έχουν καμία βάση».
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η Moody’s δεν αμφιβάλλει για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών της Ελλάδας. Ούτε είναι η μόνη: ο οικονομολόγος του Roubini Global Economics, Εντουαρντ Χιου, γράφει ότι μακροπρόθεσμα «τα ελληνικά ομόλογα είναι νεκρά». Επειδή όμως ο ίδιος προσθέτει ότι «μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί», σημειώνει ότι αυτό που έχει σημασία είναι τι κάνουμε μέχρι τότε.
Συμφωνώντας με την ανάλυση της Moody’s, ο κ. Χιου εκτιμά ότι μπορεί η ελληνική κατάσταση να είναι δεινή, αλλά δεν είναι πολύ διαφορετική από εκείνη αρκετών ακόμη χωρών της Ευρωζώνης, ακόμη και αν ο κίνδυνος να χάσει τη δυνατότητα κατάθεσης των ομολόγων της ως εχέγγυα δανεισμού στην ΕΚΤ είναι υψηλότερος από εκείνον άλλων χωρών.
Αντίθετα, ο Economist σημειώνει ότι μία μερική αδυναμία πληρωμών της Ελλάδας μπορεί ακόμη και να ήταν καλοδεχούμενη από κάποιες χώρες της Ευρωζώνης (σ.σ. βλ. Γερμανία), καθώς θα οδηγούσε χαμηλότερα την αξία του ευρώ, υποστηρίζοντας καλύτερα τις εξαγωγές τους. Με αυτή τη λογική, πάντως, δεν συμφωνούν αναλυτές της αγοράς όπως ο υπεύθυνος για την Ελλάδα του επενδυτικού οίκου Nomura, που το προηγούμενο Σάββατο σε συνέντευξή του στην «Κ» σημείωνε ότι δεν είναι αυτός ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για τη μείωση της ισοτιμίας του ευρώ.
Αυτό που φαίνεται να θέλουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι να συνεχίσουν την πίεση προς την Ελλάδα (η ΕΚΤ της έδωσε ένα χρόνο για να διασφαλίσει πιστοληπτική αξιολόγηση κατηγορίας Α, την ώρα που υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες ότι μέσα στους επόμενους ένα-δύο μήνες και οι τρεις μεγάλοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης θα την έχουν υποβαθμίσει στην κατηγορία Β), ώστε να αποφύγει τον «ηθικό κίνδυνο» διασποράς της ελληνικής απειθαρχίας σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Χαρακτηριστική ως προς αυτό ήταν η προειδοποίηση της Moody’s ακόμη και προς τις χώρες με την υψηλότερη αξιολόγηση ΑΑΑ, ότι ενδεχομένως θα πρέπει να αρχίσουν να αποσύρουν τα μέτρα στήριξης της οικονομίας και να επικεντρωθούν στη δημοσιονομική προσαρμογή προτού ανακάμψει η οικονομία τους.
Η αξιοπιστία της Ε.Ε.
Ο αναλυτής της Fitch Ratigns Κρις Πράις έχει τονίσει στην «Κ» ότι «θα ξαφνιαζόταν πολύ αν το ελληνικό πρόβλημα μεταδιδόταν σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης». Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δώσουν την εντύπωση ότι πάντα θα σπεύδουν σε διάσωση των απείθαρχων, γράφει ωστόσο ο οικονομολόγος της Roubini Global Economics, τότε θα ενθαρρύνουν και άλλες χώρες της Ευρωζώνης προς τη δημοσιονομική χαλαρότητα. Πέρα από την «ελάχιστη εναπομείνασα αξιοπιστία» της Ελλάδας, εκτιμά ότι αυτό που πραγματικά διακυβεύεται είναι η αξιοπιστία του θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε.
Οπως καταλήγει ο ίδιος, «δεν θα ήμασταν αδικαιολόγητοι αν μας δημιουργούνταν η εντύπωση ότι μέχρι σήμερα, αντί να λειτουργήσει ως κίνητρο για βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η συμμετοχή στην Ευρωζώνη λειτούργησε ως επιβράβευση για εκείνες τις χώρες που δανείζονταν όλο και περισσότερο, με όλο και λιγότερο βιώσιμα οικονομικά μοντέλα, καθώς τους παρείχε πολύ φθηνότερα επιτόκια από ό,τι θα τους επέτρεπαν οι αγορές. Αυτό ακριβώς το ρολόι θέλουν τώρα να γυρίσουν πίσω οι Ευρωπαίοι ηγέτες, και δεν έχω αμφιβολία ότι αυτό θα κάνουν με τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα. Διαφορετικά, αυτή η πλέον μακρινή όλων των προοπτικών (σ.σ. o... θάνατος) μπορεί να έρθει νωρίτερα από ό,τι θα θέλαμε, τουλάχιστον μερικοί από εμάς!»
Η εξέγερση ενός Ρεπουμπλικανού
Ο σύμβουλος του ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Τζον Μακέιν, Κέβιν Χάσετ, θεωρεί ότι το μόνο που θα αποτρέψει τις ΗΠΑ «από την άβυσσο» είναι μία κατάληψη της Βουλής των Αντιπροσώπων από τους Ρεπουμπλικανούς. Οπως τονίζει, «οι κεφαλαιαγορές περιμένουν από μας ένα σημάδι ότι είμαστε σοβαροί στην αντιμετώπιση της δημοσιονομικής μας δοκιμασίας με σκληρά μέτρα. Ομως η ψηφοφορία στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα που ενέταξε προς χρηματοδότηση 5.224 έργα, μεταξύ των οποίων ποδηλατόδρομους στην Τζόρτζταουν και νέα μουσειακά έργα στο Σαν Ντιέγκο, υποδεικνύει ότι η τάση των αυξανόμενων δαπανών θα συνεχισθεί». Σύμφωνα με τον επικεφαλής σπουδών οικονομικής πολιτικής στο American Enterprise Institute, η μόνη λύση είναι η κατάληψη τουλάχιστον ενός από τα δύο σώματα του Κογκρέσου από τους Ρεπουμπλικανούς. Οπως θυμίζει, επί προεδρίας Κλίντον αυτό είχε δημιουργήσει μία πολιτική δυναμική που εγγυόταν την υγεία του προϋπολογισμού: «Με δεδομένη την αποτυχία των δύο κομμάτων να κυβερνήσουν λογικά από μόνα τους, ίσως η διαίρεση της κυβέρνησης να είναι η μόνη λύση», γράφει, σημειώνοντας ότι το δεύτερο σενάριο είναι να συνεχίσουν οι Δημοκρατικοί να κυβερνούν όπως κάνουν. Και καταλήγει: «Οποιος θέλει να καταλάβει πού θα οδηγήσει αυτό, ας μιλήσει με τους Ελληνες»!
No comments:
Post a Comment