Αlpha: Τι προτείνει για νοικοκύρεμα του δημοσίου

Οι δυνατότητες για συνέχιση της ασκήσεως πολιτικών παροχών στους πάντες και για συνέχιση της αντιοικονομικής λειτουργίας του υπερ-διογκωμένου δημόσιου τομέα της χώρας με συνεχή αύξηση του χρέους έχουν εξαντληθεί πλήρως τονίζει η Alpha Bank στο οικονομικό δελτίο Φεβρουαρίου.

Αντιθέτως, οι δυνατότητες της χώρας για καλύτερη δημοσιονομική διαχείριση από αυτήν του 2008 και του 2009, είναι πολύ μεγάλες.

Με στοιχειώδη λειτουργία του φορολογικού συστήματος και με την αναγκαία διεύρυνση της φορολογικής βάσεως είναι δυνατή η σημαντική αύξηση των καθαρών εσόδων του ΤΠ, αλλά και των εσόδων από τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία, από τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 2009.
Επίσης, θα πρέπει να επιταχυνθεί η είσπραξη των εσόδων του ΠΔΕ από την ΕΕ με την επιτάχυνση της υλοποιήσεως του ΕΣΠΑ 2007-2013.

Σημειώνεται ό,τι η Ελλάδα θα πρέπει να εισπράξει από την ΕΕ περίπου € 24 δισ. στην περίοδο 2010-2015, που συνεπάγεται μέσες ετήσιες εισροές στον Προϋπολογισμό άνω των € 4,0 δισ. Ήδη το 2010 ο Προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα δημοσίων επενδύσεων ύψους € 3,86 δισ., έναντι εισπράξεων € 2,3 δισ. το 2009.

Από την άλλη πλευρά, οι δυνατότητες δραστικού περιορισμού των πρωτογενών δαπανών του ΤΠ είναι σημαντικές. Οι αιτιάσεις για υποτιθέμενη ανελαστικότητα των δαπανών στον τομέα αυτό ελέγχονται ως αστήρικτες, αφού πρόκειται για δαπάνες που αυξάνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,1% επί οκτώ έτη, στα οποία η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ δεν ξεπέρασε το 6,3% και η αύξηση των καθαρών εσόδων του ΤΠ το 4,1%.

Ειδικότερα, στον τομέα των πρωτογενών δαπανών του ΤΠ αναμένεται: Πρώτον, σημαντική μείωση των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα στα επόμενα δύο έτη, λόγω κυρίως των συνταξιοδοτήσεων εργαζομένων χωρίς να αντικαθίστανται με νέες προσλήψεις.

Επίσης, η εισοδηματική πολιτική που έχει αποφασισθεί με μηδενική αύξηση αποδοχών και με μείωση των επιδομάτων μπορεί να συμβάλει στη μηδενική αύξηση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις το 2010, από αύξησή τους κατά 2,8% που προβλέπει ο Προϋπολογισμός. Δεύτερον, αναμένεται σημαντική μείωση των επιχορηγήσεων των ασφαλιστικών ταμείων από τα πολύ υψηλά επίπεδα αυτών των επιχορηγήσεων το 2009.

Ειδικότερα, αναμένεται επιτάχυνση του ρυθμού αυξήσεως των εισφορών στα Ταμεία λόγω καλύτερης οργανώσεως του εισπρακτικού τους μηχανισμού και λόγω της εντάξεως 150.000 νέων ασφαλισμένων στα Ταμεία. Από την άλλη πλευρά οι αυξήσεις των παροχών θα είναι περιορισμένες λόγω της ακολουθούμενης εισοδηματικής πολιτικής από το 2010.

Η δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ελλειμμάτων σε χαμηλότερα επίπεδα από το 8,7% του ΑΕΠ το 2010, συμβάλοντας ταυτόχρονα στην αποτροπή νέων υποβαθμίσεων και στην έγκαιρη σημαντική μείωση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου και των ιδιωτών από τα μέσα του έτους.

Αυτό είναι απολύτως εφικτό ιδίως εάν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το έλλειμμα 12,7% του ΑΕΠ το 2009 ήταν το αποτέλεσμα: α) Της ουσιαστικής αποσυνθέσεως του φορολογικού συστήματος της χώρας λόγω των δύο εκλογικών αναμετρήσεων και την αλλαγή κυβερνήσεως κατά το έτος αυτό που οδήγησαν σε κατακόρυφη πτώση των φορολογικών εσόδων και σε υπέρμετρη αύξηση των πρωτογενών δημοσίων δαπανών. β) Της επιβαρύνσεως του έτους αυτού με ένα μεγάλο όγκο δαπανών που επρόκειτο να επιβαρύνουν τους Προϋπολογισμούς των επομένων ετών. γ) Της μεταφοράς εσόδων από το 2009 στο 2010.

Έτσι, η αναμενόμενη αποκατάσταση ενός αποδεκτού επιπέδου δημοσιονομικής διαχειρίσεως το 2010 και η μη επιβάρυνση του Προϋπολογισμού του 2010 με μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες που επιβάρυναν το 2008 και το 2009, οδηγούν σε σημαντική μείωση του ελλείμματος σε επίπεδα κάτω από το 9% του ΑΕΠ το 2010 ακόμη και εάν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα για τον σκοπό αυτό.

Με βάση αυτά τα στοιχεία, η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της S&P για έλλειμμα άνω του 10% του ΑΕΠ το 2010 είναι εντελώς αστήριχτη. Εάν δε πραγματοποιηθούν επιτυχώς τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση το ΕτΓΚ θα διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω από 8,7% του ΑΕΠ το 2010.

Από την άλλη πλευρά, η ταχεία δημοσιονομική προσαρμογή στα επόμενα έτη για μείωση του ελλείμματος σε επίπεδα κάτω του 3,0% του ΑΕΠ έως το 2012 είναι επίσης εφικτή και απολύτως αναγκαία.

Ωστόσο, η υλοποίηση αυτής της προσαρμογής απαιτεί την ταχεία προσαρμογή των δημοσίων δαπανών στο επίπεδο των διαθεσίμων εσόδων:

α) Με μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στον δημόσιο τομέα και με πραγματοποίηση της αναγκαίας προσαρμογής της απασχολήσεως και των μισθολογικών αμοιβών σε αυτόν τον τομέα σύμφωνα με το παραγόμενο έργο. Γενικά, η απασχόληση στον δημόσιο τομέα θα πρέπει να πάψει να είναι τόσο προνομιακή (π.χ. με την κατάργηση της μονιμότητας) ώστε να μην απαιτείται «ρουσφέτι» για την κατάληψη μίας συγκεκριμένης θέσεως εργασίας σε αυτόν τον τομέα.

β) Με αποκατάσταση οικονομικών συνθηκών λειτουργίας των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) και σημαντική αύξηση του βαθμού ανακτήσεως του κόστους των προσφερόμενων δημοσίων υπηρεσιών από τους χρήστες τους. Για παράδειγμα, η χρηματοδότηση των ελλειμμάτων του ασφαλιστικού ταμείου της Δημόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) θα πρέπει να γίνεται από την ίδια τη ΔΕΗ και όχι από τον Προϋπολογισμό. Επίσης, η επιχορήγηση των ΔΕΚΟ θα πρέπει να προσδιορίζεται προϋπολογιστικά και τελεσίδικα και όχι απολογιστικά με βάση τα ελλείμματα που δημιουργούνται κάθε φορά.

γ) Με αποκατάσταση της βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως μέσω του προσδιορισμού μίας κατώτατης συντάξεως που θα καλύπτεται από τον Προϋπολογισμό και της προσαρμογής των υψηλόμισθων συντάξεων και των άλλων παροχών των ασφαλιστικών ταμείων σύμφωνα με το επίπεδο των εισφορών του κάθε ασφαλισμένου. Όπως τονίσθηκε στη μελέτη, το πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας οφείλεται αποκλειστικά στις υπέρμετρα υψηλές παροχές που απολαμβάνουν οι υψηλόμισθοι εργαζόμενοι και στην ανεπαρκή ασφαλιστική αποταμίευση του συνόλου των ασφαλισμένων. Το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να επιλυθεί με περαιτέρω αύξηση των προσόδων από το ήδη υπερχρεωμένο κράτος ούτε με επιβολή νέων φόρων, αφού αυτοί απαιτούνται για την κάλυψη των τεράστιων ΕτΓΚ και τη μείωση του ΧτΓΚ. Το πρόβλημα του συστήματος μπορεί να λυθεί μόνο με την αναγκαία προσαρμογή των παραμέτρων των Ταμείων που συνεπάγονται τις σημερινές υπέρμετρες παροχές.

δ) Με επικέντρωση των δαπανών κοινωνικής πολιτικής σε εκείνους που την έχουν ανάγκη και άσκησή της μόνο μέσω του Προϋπολογισμού. Μόνο με αυτόν τον τρόπο η επιδίωξη της διαφάνειας θα αποκτήσει περιεχόμενο και θα αποκατασταθεί η ομαλή και αποδοτική λειτουργία των ΔΕΚΟ.

ε) Με σαφή διάκριση των εννοιών «δωρεάν υγεία» και «δωρεάν παιδεία» από τις έννοιες «κρατικό Πανεπιστήμιο» και «κρατικό νοσοκομείο». Η αποκλειστική χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων και των νοσοκομείων από τον Προϋπολογισμό αποτελεί τον βασικό παράγοντα που εκτοξεύει τη διαφθορά στους τομείς αυτούς στα ύψη. Από την άλλη πλευρά, το σύστημα αυτό δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει, αφού ο Προϋπολογισμός δεν έχει πλέον χρήματα για να διαθέσει στους ανωτέρω τομείς, αφού το 75% των φορολογικών εσόδων διατίθεται για την πληρωμή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των τόκων του δημόσιου χρέους. Ένα άλλο σημαντικό ποσοστό αυτών των εσόδων (που ανέρχεται στο 5,7% του ΑΕΠ) διατίθεται για την ετήσια επιχορήγηση των ασφαλιστικών ταμείων.

στ) Με είσπραξη των αναλογούντων φόρων από τους πολίτες (μη-μισθωτούς) και τις επιχειρήσεις (εκτός των μεγάλων οργανωμένων επιχειρήσεων) που έως σήμερα φοροδιαφεύγουν. Η είσπραξη αυτών των φόρων είναι σήμερα αναγκαστική διότι χωρίς αυτούς το δημόσιο χρέος όχι μόνο δεν θα μειωθεί από τα σημερινά απαράδεκτα υψηλά επίπεδα, αλλά θα αυξηθεί περαιτέρω και θα γίνει αυτοτροφοδοτούμενο. Η έξοδος από τη σημερινή μεγάλη δημοσιονομική κρίση δεν μπορεί να γίνει με νέα επιβάρυνση των ήδη υπερφορολογημένων επιχειρήσεων και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και ακόμη και ορισμένων κατηγοριών ακινήτων. Διότι οι επιχειρήσεις θα φύγουν από την Ελλάδα και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα δεν θα έχουν εργασία στη χώρα μας.

Από την άλλη πλευρά, η φορολογία της ακίνητης περιουσίας εάν κατασθεί υπερβολική για ορισμένες κατηγορίες ιδιοκτητών θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε περαιτέρω πτώση, ή θα αποτρέψει την ανάκαμψη, της οικοδομικής δραστηριότητας στη χώρα. Αυτό που απαιτείται είναι ο ορθολογισμός των φόρων περιουσίας και ο σχεδιασμός τους κατά τρόπο που θα αποφέρουν τα αναγκαία έσοδα στο κράτος χωρίς να επιβάλλονται υπερβολικές επιβαρύνσεις που θα είναι δύσκολο να καταβληθούν από τους φορολογούμενους και σε κάθε περίπτωση δεν λειτουργούν ικανοποιητικά υπό τον έλεγχο του υπερχρεωμένου (και άκρως γραφειοκρατικού) Ελληνικού κράτους.

Τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις είναι αναγκαία για τη μείωση του δημόσιου χρέους τα επόμενα έτη. Από την άλλη πλευρά, η αποδοτική λειτουργία μίας ιδιωτικοποιημένης ΔΕΚΟ μπορεί να φέρει πολλαπλάσια έσοδα στο κράτος από ό,τι η φορολογία των κερδών και ο ΦΠΑ, έναντι των μεγάλων ελλειμμάτων ή των ανεπαρκών εσόδων που αποφέρει σήμερα.

Σημειώνεται ό,τι πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν σήμερα μικρότερο ΧτΓΚ ως ποσοστό του ΑΕΠ από την Ελλάδα, αλλά για να το επιτύχουν αυτό έχουν ιδιωτικοποιήσει ουσιαστικά το σύνολο των ΔΕΚΟ τους και άλλων τομέων της οικονομίας τους, ενώ αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κρατική τους περιουσία, πράγμα που δεν έχει γίνει παρά στον ελάχιστο βαθμό στην Ελλάδα. Ήδη η κυβέρνηση εργάζεται για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με στόχο αφενός την ανάπτυξη της χώρας και ιδιαιτέρως του τουριστικού τομέα και αφετέρου τη σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους.

ζ) Με ενίσχυση των Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα στα δημόσια έργα, όχι μόνο για την εξοικονόμηση σημαντικών πόρων από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά και για την καλύτερη και έγκαιρη εκτέλεση των έργων και για την αποδοτικότερη εκμετάλλευσή τους όταν τεθούν σε λειτουργία.

Από την άλλη πλευρά, η σημαντική δημοσιονομική προσαρμογή που προβλέπεται στο ΕΠΣΑ 2010-2013, οδηγεί στη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3,0% του ΑΕΠ, ενώ από το 2012 είναι απολύτως αναγκαία για να αποκατασταθεί και πάλι η αναπτυξιακή δυναμική της Ελληνικής οικονομίας η οποία διακόπηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση και τώρα από την εγχώρια δημοσιονομική κρίση. Βέβαια, η επίτευξή της απαιτεί την αλλαγή πολιτικής όσον αφορά τα προαναφερθέντα θέματα (α) έως (ζ), δηλαδή την ουσιαστική αντιστροφή της πολιτικής δημοσιονομικής αποκλίσεως που ακολουθήθηκε στην περίοδο 2002-2009. Σημειώνεται ό,τι οι ελληνικές κυβερνήσεις στα επόμενα έτη δεν θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να αποκλίνουν από την εκτέλεση του ΕΠΣΑ 2010-2013, όπως συνέβαινε στα προηγούμενα έτη.

Ειδικότερα, η ανωτέρω μείωση του ελλείμματος θα προέλθει από τα ακόλουθα: (1) Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού και οι εισπράξεις από εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία μπορεί να αυξηθούν από το 37,8% του ΑΕΠ το 2009 σε άνω του 40,8% του ΑΕΠ το 2012, με την αναγκαία διεύρυνση της φορολογικής βάσεως για μείωση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής που διογκώθηκαν υπέρμετρα το 2008 και το 2009, καθώς και με την είσπραξη φόρων παρελθόντων ετών. Επιπλέον, σημαντικά πρόσθετα έσοδα θα προκύψουν από τις αυξήσεις στους έμμεσους φόρους και στους φόρους περιουσίας που ήδη δρομολογούνται. (2)

Επίσης, σημαντικά αυξημένα έσοδα, κατά περίπου 0,8% του ΑΕΠ έναντι του 2009, αναμένονται στον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων, αφού θα πρέπει να εισπραχθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση € 24 δισ. στην περίοδο 2010-2011. (3) Οι δαπάνες για συντάξεις και άλλες παροχές που ανήλθαν στο 21,6% του ΑΕΠ το 2009, από 16,7% του ΑΕΠ το 2006, θα διαμορφωθούν σε χαμηλότερο επίπεδο, γύρω στο 20% του ΑΕΠ το 2012. (4) Οι λοιπές πρωτογενείς δαπάνες της γενικής κυβερνήσεως μπορεί να μειωθούν γύρω στο 20,3% του ΑΕΠ το 2012, από 24,9% του ΑΕΠ το 2009 και 19,1% του ΑΕΠ το 2008. Πολλές δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν το 2009 ήταν μη επαναλαμβανόμενες και υπάρχει δυνατότητα για εξοικονόμηση σημαντικών πόρων με τον προωθούμενο εξορθολογισμό της λειτουργίας του δημόσιου τομέα και των ΔΕΚΟ. (5) Η έγκαιρη επίτευξη προόδου στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής από το 2010 θα αποτρέψει τη μεγαλύτερη αύξηση των πληρωμών τόκων ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Ωστόσο, η δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να συνεχισθεί απρόσκοπτα σε ολόκληρη τη δεκαετία του 2010. Η μείωση του ελλείμματος κάτω του 2,8% του ΑΕΠ το 2012 δεν μπορεί να είναι το τέλος της προσπάθειας δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα. Η πολιτική αυτή θα πρέπει να συνεχισθεί και μετά το 2012, διότι, με τα σημερινά δεδομένα και με συνεχή μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων, η μείωση του δημόσιου χρέους κάτω του 100% του ΑΕΠ μπορεί να επιτευχθεί μόνο προς το τέλος της δεκαετίας.

Επιπλέον, η μείωση του δημόσιου χρέους κάτω του 100% του ΑΕΠ έως το τέλος της δεκαετίας απαιτεί τη σταθεροποίηση των δαπανών του Προϋπολογισμού για συντάξεις και άλλες παροχές στα επίπεδα του 20% του ΑΕΠ, πράγμα που μπορεί να γίνει μόνο με ουσιαστική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας.

http://www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/570509/Article.aspx

_________________
Noμίζω ότι η ΑΛΦΑ είναι αρκετά αντικειμενική ως προς τη δυνατότητα επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, κυρίως γιατί έχει ήδη γίνει πρόβλεψη από τους ιθύνοντες ;)
Σχετικά με τις προτάσεις που κάνει για τη "δημοσιονομική πειθαρχία" δεν συμφωνώ 100% όμως γενικά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Θα έπρεπε οι ιδιωτικές τράπεζες αυτής της χώρας να έχουν προχωρήσει γρηγορότερα σε δικές τους εκτιμήσεις ως προς τα μεγέθη του δημοσίου τομέα και της δημοσιονομικής πολιτικής, πιο γρήγορα από τους ξένους οίκους, οι οποίοι όσο κοντά και να είναι στα εγχώρια, δεν σημαίνει ότι είναι σε θέση να καταλάβουν ακριβώς τι συμβαίνει σε 'μάς.
Έπρεπε δηλαδή να προετοιμάσουν καλύτερα τους ξένους.