26.8.10

To ευρωπαϊκό πορτοφόλι χρειάζεται γερμανικό έλεγχο

Bloomberg

Μπορεί το ευρώ να διατηρήσει τη θέση του ως ένα νόμισμα με πρωταγωνιστικό ρόλο στις αγορές μετά τη δημοσιονομική κρίση της Ευρωζώνης; Μόνον εάν η Ευρωζώνη παύσει να είναι μια αφηρημένη σύμπραξη κρατών και τεθεί κάτω από τον στενότερο έλεγχο των πιστωτών της βόρειας Ευρώπης, με πρωταγωνιστή τη Γερμανία. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει, κατά πάσα πιθανότητα, σε πιο αυστηρούς κανόνες για τις χρεωμένες οικονομίες της νότιας Ευρώπης, οι οποίες θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για να προσαρμοστούν στη νέα ισορροπία δυνάμεων. Μια καλοκαιρινή γαλήνη κυριάρχησε μετά την ανακοίνωση του πακέτου στήριξης των 750 δισ. ευρώ για τις ασθενέστερες οικονομίες της Ευρωζώνης. Από τις αρχές Ιουνίου, το ευρώ έχει παρουσιάσει άνοδο 6% έναντι του δολαρίου και η Ευρώπη κέρδισε πολύτιμο χρόνο για να τακτοποιήσει αυτήν την έκρυθμη κατάσταση.

Καθώς όμως το κόστος της βοήθειας αυξάνεται, είναι δυσκολότερο για τα κράτη-μέλη να αφήσουν στην άκρη τις πολιτικές και οικονομικές τους διαφορές και να ξαναβρούν το πνεύμα αλληλεγγύης για τη διασφάλιση του μέλλοντος του ευρώ. Ομως, μια τέτοια αλληλεγγύη δεν μπορεί να επιτευχθεί άνευ κόστους. Το πορτοφόλι σήμερα το κρατά ο Βορράς. Και εάν ο Βορράς συνεχίσει να ευδοκιμεί όσο ο Νότος παλεύει με την ύφεση και το χρέος, τότε θα ακολουθήσει πολιτικό χάος. Μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε διάσπαση της Ευρωζώνης μεταξύ Βορρά και Νότου μέσα στην επόμενη 5ετία ή 10ετία.

Σκοπός ύπαρξης του μηχανισμού στήριξης είναι να παρέχει πίστωση στις ασθενείς οικονομίες της Ευρωζώνης, ώστε να παρακάμψουν, με την αντίστοιχη ποινή του υψηλού επιτοκίου, τις αγορές. Αυτή ήταν η πρόθεση και του πακέτου στήριξης της Ε.Ε. και του ΔΝΤ για την Ελλάδα, που έδωσε το περιθώριο στη χώρα να πάρει διετείς ή τριετείς διακοπές από τις αγορές κεφαλαίου. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι η δευτερογενής αγορά συνεχίζει να ζητά υψηλές αποδόσεις για τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.

Οι αποσταθεροποιητικές διαφωνίες εντός της ΕΚΤ είναι σχεδόν αναπόφευκτες, καθώς θα πασχίζει μεταξύ των νομισματικών προκλήσεων της δημοσιονομικής πειθαρχίας, την αύξηση του χρέους στον Νότο και την ανάπτυξη που βασίζεται στις εξαγωγές σε βόρειες χώρες-πιστωτές, όπως η Γερμανία.

Η αντίδραση της χώρας σε αυτό που η Γερμανίδα καγκελάριος χαρακτηρίζει «υπαρξιακή κρίση» του ευρώ αρχίζει να γίνεται καθαρή: Το μήνυμα είναι ότι η Γερμανία, μαζί με τους συμμάχους της στη Βόρεια Ευρώπη, επιχειρεί να ελέγξει την ευρωπαϊκή οικονομία, μετά την αποτυχία των άλλων χωρών να μειώσουν τα ελλείμματά τους.

Το 1999, οι κεντρικές τράπεζες είδαν την άφιξη του ευρώ ως ευκαιρία να περιορίσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο και να διαφοροποιήσουν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα. Μετά μια 11ετία, τα συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών σε ευρώ αναλογούν στο 27% του συνόλου, από το 18% του 1999. Η ενίσχυση της διεθνούς σημασίας του ευρώ ίσως να σταματήσει μετά τη νομισματική καταιγίδα αυτού του έτους. Το μέλλον του θα εξαρτηθεί από την αλληλεγγύη μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου.

No comments: