«It’s the economy, stupid...»

ZZ

...«Η οικονομία, κουτέ». Εγινε σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του Μπιλ Κλίντον και απεδείχθη η φράση-κλειδί που έγραψε ιστορία και τον οδήγησε στον Λευκό Οίκο. Αρχικά, η φράση ήταν μια λακωνική διατύπωση της προεκλογικής τακτικής του Μπιλ Κλίντον, το 1992. Γραμμένη σε ένα χαρτί κολλημένο στον τοίχο του αρχηγείου της εκστρατείας του, προοριζόταν για να υπενθυμίζει στον ίδιο και το επιτελείο του την οικονομική προτεραιότητα. Σήμερα, έχει περάσει πλέον ως στερεότυπο στη γλώσσα της πολιτικής διεθνώς. Και κάποιος πρέπει να τη θυμίσει στον Γιώργο Παπανδρέου, καθώς ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να παριστάνει ότι δεν καταλαβαίνει την κρισιμότητα της κατάστασης στην οικονομία. Την 23η Απριλίου 2010 εισήλθε η χώρα στη μετά Χρεοκοπία εποχή της, αλλά η κυβέρνηση Παπανδρέου προσποιείτο ότι δεν το είχε αντιληφθεί και στις 5 και 6 Μαΐου ψηφίστηκε ο νόμος που μετέφερε το Μνημόνιο στην ελληνική έννομη τάξη.

Η στρατηγική του Αντώνη Σαμαρά κατά του Μνημονίου είναι σωστή, αλλά η εκστρατεία της Ν.Δ. πάσχει, αφού αδυνατεί να πείσει την κοινωνία. Με αναφορές που έλκουν τις ρίζες τους από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Μαξ Βέμπερ, ο κ. Σαμαράς έχει ήδη θέσει ως προϋπόθεση της οικονομικής ανάπτυξης τη διάχυση ευκαιριών και ευημερίας και έχει ετοιμάσει μέτρα εξόδου από την κρίση.

Eίναι εξόχως επικίνδυνο, τόσο για την οικονομία όσο και για τη δημοκρατία το να ξεφτιλίζουμε την αδυναμία των πολιτικών επιλογών και τον ολισθηρό δρόμο της κυβέρνησης του Μνημονίου. Οσο, όμως... και αν η πολιτική θέση/άποψη ομοιάζει σχεδόν πάντα με διαμετρικές ταλαντώσεις, ωστόσο όταν ο πολιτικός λόγος «εξαπατά» δεν είναι δυνατόν να παραγνωρισθεί.

Οι εξουσίες και οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί της κυβέρνησης Παπανδρέου επιστράτευσαν το –πολύ γνωστό μας– επιχείρημα ότι η κοινωνία ζούσε πάνω από τις δυνατότητές της. Το επιχείρημα δεν είναι αβάσιμο, αλλά, όπως πάντα, τα μεγάλα ψέματα χρησιμοποιούν σαν όχημα μισές αλήθειες. Στην πραγματικότητα, το ζήτημα ήταν και θα είναι ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό.

Η μεταλλαγή της χρηματοπιστωτικής κρίσης σε κρίση δημοσίου χρέους έγινε το όχημα για να επιβληθεί μία αντιστροφή στην κατανομή των βαρών. Σήμερα, καλούνται να πληρώσουν τη μερίδα του λέοντος οι έντιμοι αστοί και τα μικρομεσαία στρώματα, που ευθύνονται λιγότερο για την κρίση. Αντιθέτως, αυτοί που έχουν τη μερίδα του λέοντος των ευθυνών καλούνται να πληρώσουν αναλογικά πολύ λιγότερα.

Μέσα σε λίγους μήνες ξορκίσαμε πολλά «Αδιαπραγμάτευτα» με κατηγορηματικές διαψεύσεις: Ο δέκατος τέταρτος μισθός δεν κινδύνευε.

Η επέμβαση του ΔΝΤ δεν ήταν στο τραπέζι. Δεν θα ζητούσαμε ποτέ την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης. Το περίστροφο θα τρόμαζε τους κερδοσκόπους! Ολα τα ταμπού στα οποία προσπάθησε να οχυρωθεί η κυβέρνηση αποδείχθηκαν συνθήματα κενά -και πρωτίστως ύπουλα- εύκολη λεία για τις αγορές. Γιατί οι αγορές έχουν κάτι κοινό με το έγκλημα: προηγούνται πάντα των διαλυμένων θεσμών.

Η ελληνική οικονομία, για πρώτη φορά στην ιστορία της, θα νιώσει σε όλο της το μεγαλείο τις επιπτώσεις καθώς «τελείωσαν τα ψέματα». Ποια είναι τα ψέματα: Η ταχεία ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία τριάντα χρόνια στηρίχθηκε κυρίως σε δύο πηγές χρηματοδότησης: στις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στα δανεικά. Τα δανεικά, όπως όλοι είναι σε θέση να αντιληφθούν, έχουν στερέψει διότι η χρηματοδότησή μας από τις διεθνείς αγορές σταμάτησε. Με λιγότερες επιδοτήσεις και λιγότερα δανεικά το χρήμα που εισέρχεται από το εξωτερικό στη χώρα έχει εξαφανιστεί. Επίσης, μειώθηκαν οι δημόσιες δαπάνες. Αυτό σημαίνει περιορισμός του εισοδήματος όλων μας. Γιατί όλων μας; Διότι οι δαπάνες του Δημοσίου είναι εισόδημα το οποίο κυκλοφορεί στην αγορά, αλλάζει χέρια και μοιράζεται τελικά σε όλους. Ξεκινώντας από τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων και συνεχίζοντας με τις δημόσιες επενδύσεις, φεύγει από την αγορά ένα σεβαστό χρηματικό ποσόν, συνεπώς το χρήμα που κυκλοφορεί μειώνεται ακόμη περισσότερο, άρα και το εισόδημα στον ιδιωτικό τομέα μειώνεται και αυτό αναλόγως. Επιπλέον, οι αυξήσεις των φόρων, άμεσων και έμμεσων, επιφέρουν και αυτές με τη σειρά τους μείωση των χρημάτων που μπορούμε να ξοδέψουμε για κατανάλωση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι το βιοτικό μας επίπεδο ήδη έχει αρχίσει να μειώνεται επικίνδυνα ελλείψει χρήματος.

Η επόμενη πράξη του δράματος: Η Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα ζητήσει αναδιάρθρωση του χρέους της (όπως κομψά αποκαλείται η ομολογία ενός κράτους ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τους πιστωτές του).