16.2.10

Μπροστά ΔΝΤ και πίσω Γερμανία

Η σκέψη πως η Ελλάδα μπορεί να αποτύχει στην υλοποίηση των απαραίτητων δημοσιονομικών περικοπών προκαλεί πονοκέφαλο στους Ευρωπαίους για τη μορφή που θα μπορούσε να λάβει ένα πακέτο σωτηρίας. Οταν τα spread εκτινάχθηκαν, στα τέλη Ιανουαρίου, οι Ευρωπαίοι αγχωμένοι ότι ένα τέτοιο πακέτο εξετάζεται. Η συνθήκη του Μάαστριχτ περιλαμβάνει -κατόπιν επιμονής της Γερμανίας- ρήτρα «μη διάσωσης». Αλλες ρήτρες στην ίδια συνθήκη, ωστόσο, ίσως επιτρέπουν την οικονομική βοήθεια προς ένα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που βρίσκεται σε ανάγκη.

Eνα φάρμακο θα ήταν να λάβει η Ελλάδα βραχυπρόθεσμο δάνειο από μια άλλη χώρα της Eυρωζώνης με καλό ιστορικό όπως η Γερμανία. Νόμιμη ή όχι, μια τέτοια διευθέτηση θα ήταν κακή πολιτική, που θα εξόργιζε τους ψηφοφόρους. Για να διασφαλισθεί η ορθή χρήση αυτών των χρημάτων, το δάνειο θα έπρεπε να δοθεί υπό προϋποθέσεις. Αυτό δημιουργεί άλλο πρόβλημα. Είναι επικίνδυνο να λέει μια χώρα σε άλλη πώς να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της. Oταν διασώθηκε το Μεξικό, το 1994, η τότε κυβέρνηση Κλίντον ήθελε να διαχειριστεί μόνη το πακέτο σωτηρίας. Σύντομα κατάλαβε ότι θα ήταν καλύτερο να αφήσει το ΔΝΤ να ζητήσει από το Μεξικό να συνυπογράψει τους όρους. Το Μεξικό στα μέσα της δεκαετίας του '90 είναι η σημερινή Ελλάδα. Οπως παρατηρεί οικονομολόγος, «αν παρέμβει η Γερμανία, θα βγουν άνθρωποι στους δρόμους της Αθήνας φωνάζοντας πως γύρισε η Βέρμαχτ». Κατ' ιδίαν, οι Ευρωπαίοι τρομοκρατούνταν στη σκέψη να καλέσουν το ΔΝΤ να σώσει την Ελλάδα. Διακυβεύεται η τιμή τους. Το να στραφούν στο Ταμείο για βοήθεια θα ήταν ταπείνωση. Διακυβεύεται η φήμη του ευρώ και τα μέλη του θα έπρεπε να είναι αρκετά ισχυρά ώστε να λύνουν τα προβλήματα εντός των συνόρων του. Μια διάσωση υπό το ΔΝΤ το μόνο που θα έκανε είναι να υπογραμμίσει την αδυναμία των ευρωπαϊκών διαδικασιών πρόληψης της δημοσιονομικής χαλαρότητας, έστω και αν ελάχιστοι -πλην Βρυξελλών και Φρανκφούρτης- τις είχαν περί πολλού. Οι Ευρωπαίοι είναι επίσης απρόθυμοι να δεχθούν ότι το ευρώ δεν είναι ασπίδα ενάντια σε κάθε κρίση. Η Ε. Ε. ευχαρίστως συνεργάστηκε με το ΔΝΤ για να βοηθήσει την Ουγγαρία, τη Λεττονία και τη Ρουμανία, όμως αυτές οι χώρες δεν είναι ακόμα μέλη της Ευρωζώνης. Tώρα το έπραξε και με μέλος της Eυρωζώνης, την Eλλάδα.

Το πρόβλημα είναι πως η Ευρωζώνη δεν διαθέτει μηχανισμό να βοηθήσει ένα μέλος που δεν μπορεί να βρει χρηματοδότηση στις κεφαλαιαγορές. Αν ήταν πολύ υπερήφανη για να καλέσει το ΔΝΤ, θα έπρεπε να δημιουργήσει δικό της ταμείο προς στήριξη της Ελλάδας, και μάλιστα σύντομα.

Οδηγός για ένα τέτοιο ταμείο υπάρχει ήδη. Η Ε. Ε. διαθέτει ταμειακή διευκόλυνση για να βοηθά τα μέλη εκτός Ευρωζώνης που έχουν προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών τους. Το πλαφόν του ταμείου αυξήθηκε πέρυσι στα 50 δισ. ευρώ, για να αντιμετωπισθεί πιθανή ανάγκη έκτακτης δανειοδότησης της Ουγγαρίας και άλλων. Η διευκόλυνση προέρχεται από ομόλογα της Ε. Ε. που εκδίδονται κάθε φορά που παρίσταται ανάγκη. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν δάνεια για την Ελλάδα, παρότι αυτό θα σήμαινε πως χώρες εκτός ευρώ, μεταξύ των οποίων η Βρετανία και η Σουηδία, θα κινδύνευαν αν δεν εξοφλούνταν. Και οι πιθανότητες να διακινδυνεύσει η Βρετανία για ένα χρεοκοπημένο μέλος του ευρώ -τη στιγμή που είναι αποφασισμένη να μείνει εκτός Ευρωζώνης και αντιμετωπίζει και η ίδια πρόβλημα ρευστότητας- μοιάζουν πενιχρές. Εστω και αν τα συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία της κατέχουν ικανό αριθμό ελληνικών ομολόγων.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_14/02/2010_390761

No comments: