Υπουργός της κυβέρνησης Παπανδρέου έχει δηλώσει ότι στο υπουργικό συμβούλιο «αισθάνονται σαν Σουλιωτοπούλες...». Τι συγκινητική δήλωση που παραπέμπει ευθέως στην Ιστορία... Ομως, τι να πρωτοθυμίσω από τις δηλώσεις επί δηλώσεων; Το δάνειο που θα παίρναμε από την Κίνα; Την εύστοχη παρομοίωση της Ελλάδας με τον «Τιτανικό»; Την επίσημη ανακήρυξη της χώρας σε πρωταθλήτρια της διαφθοράς; Την εμπλοκή του ΔΝΤ; Η Wall Street Journal έφτασε στο σημείο να κάνει έκκληση στους πάσης φύσεως «αξιωματούχους» της κυβέρνησης να κλείσουν το στόμα τους, διότι «κάθε φορά που το ανοίγουν η χώρα τους δανείζεται με χειρότερους όρους». Και πράγματι έκλεισαν τις πόρτες τους οι αγορές.
Και εδώ που φτάσαμε, οι «βάρβαροι» του ΔΝΤ δεν ήταν απλώς «μια κάποια λύσις», ήταν η μοναδική. Πώς, λοιπόν, να περιμένει κάποιος ότι η αντιμετώπιση της οικονομικής κατάρρευσης θα έρθει από πολιτικούς «ρεαλιστές»; Αφού, λοιπόν, επί τριάντα χρόνια το πολιτικό σύστημα δεν μπόρεσε να αναλάβει το πολιτικό κόστος του ρεαλισμού, ας πληρώσει τώρα και το ίδιο. Η ειρωνεία είναι ότι η πολυθρύλητη «Νέα Μεταπολίτευση» ξεκινάει με το ΔΝΤ. Γιατί όχι;
Οι τρεις «βρώμικες» λέξεις που εξιτάρουν τις αγορές και τους πανίσχυρους κερδοσκόπους -default, devaluation, deflation - πτώχευση, υποτίμηση του ευρώ, αποπληθωρισμός- αναπαράγονται και (μετά την Ελλάδα) «αποσταθεροποιούν» και τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Η ελληνική πτώχευση δεν συμφέρει, η υποτίμηση είναι αδύνατη, εκτός και αν άρχιζε το ξήλωμα της Ζώνης του Ευρώ, και ο αποπληθωρισμός είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία έχει δηλώσει ο Ντομινίκ Στρος-Καν. Βεβαίως, παραλείποντας να τονίσει ότι αυτή είναι η μόνη αποδεκτή θεραπεία για τους ξένους δανειστές, δηλαδή για τις τράπεζες. Αποπληθωρισμός, δηλαδή πτώση των γενικών τιμών, των μισθών, των συντάξεων, του βιοτικού επιπέδου, βύθιση της οικονομικής δραστηριότητας, ανεργία και κοινωνική έκρηξη.
Η Συμφωνία του Μάαστριχτ τα είχε προβλέψει όλα, εκτός από το πιο σημαντικό: ποιοι μηχανισμοί αλληλεγγύης πρέπει να ενεργοποιηθούν όταν μια χώρα της Ευρωζώνης βρεθεί στο χείλος της χρεοκοπίας και απειλεί και τις υπόλοιπες. Και όταν ο πανικός κυρίευσε τους Γαλλογερμανούς, αποφασίστηκε η εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η Ε. Ε. αποφάσισε να δρομολογήσει από κοινού με το ΔΝΤ έναν μηχανισμό διάσωσης ύψους 750 δισ. ευρώ (σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια) ως έσχατη λύση για να στηρίξουν τις υπερχρεωμένες οικονομίες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Ιταλίας.
Πρόκειται για μια διπλά δυσοίωνη εξέλιξη για την Ευρώπη. Πρώτον, επειδή δεν μπόρεσε να λύσει μόνη της το πρόβλημα. Δεύτερον, επειδή ζήτησε τη βοήθεια του ΔΝΤ, στο οποίο τη μεγαλύτερη συνεισφορά έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αμερική καλείται έτσι να βοηθήσει ένα νόμισμα το οποίο υποτίθεται ότι θα ανταγωνιζόταν και κάποια στιγμή μάλιστα θα εκθρόνιζε το δολάριο από κύριο αποθεματικό νόμισμα στα συναλλαγματικά διαθέσιμα των κεντρικών τραπεζών.
Κυρίως, όμως, πρόκειται για μια κρίση ταυτότητας. Αντί να φέρει πιο κοντά τις χώρες που το υιοθέτησαν, το ευρώ μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ τους. Η Γαλλία καταγγέλλει τον εγωισμό της οικονομικής πολιτικής της Γερμανίας και οι Γερμανοί χαρακτηρίζουν τους Ελληνες «απατεώνες και τεμπέληδες». Ομως, χάρη στην ασπίδα του ευρώ, η Γαλλία και η Γερμανία γλίτωσαν από τις άγριες και καταστρεπτικές υποτιμήσεις των νομισμάτων της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Αυτό που κρατάει σήμερα το ευρώ στη ζωή είναι η σύνθετη διαδικασία που θα χρειαζόταν για την κατάργησή του και την επιστροφή των εθνικών νομισμάτων. Το βέβαιο είναι ότι βρισκόμαστε μακριά από την «υπέροχη κοινή μας τύχη», στην οποία αναφερόταν κάποτε ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ. Και το επίσης βέβαιο είναι ότι ο Μίλτον Φρίντμαν άξιζε το Βραβείο Νομπέλ με το οποίο τιμήθηκε. Ο πιο διάσημος μετά τον Κέινς οικονομολόγος του 20ού αιώνα είχε προβλέψει την κρίση στην ΟΝΕ. Το οικοδόμημα θα καταρρεύσει, μιας και οι χώρες της Ευρωζώνης δεν θα έχουν την πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική και γλωσσική ομοιογένεια που έχουν οι αμερικανικές πολιτείες. Ολοι θα καταλάβουν, αλλά θα είναι πολύ αργά, ότι δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ένωση χωρίς πολιτική ένωση.
Ο Φρίντμαν πέθανε το 2006, σε ηλικία 96 ετών, εννέα χρόνια μετά την έναρξη της εφαρμογής ενός ιστορικού σχεδίου το οποίο θεωρούσε μη ρεαλιστικό. Και πολλοί πολιτικοί ηγέτες στην Ευρώπη χλεύασαν το λάθος του Νομπελίστα της οικονομίας, το οποίο απέδωσαν στο προχωρημένο της ηλικίας του, στην εθνικότητά του (αμερικανική) και στην ιδεολογία του (φιλελεύθερη και μονεταριστική), δηλαδή η απόλυτη φρίκη.
No comments:
Post a Comment