Παρά την οικονομική κρίση (ίσως εν μέρει και εξαιτίας της) οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες συνέχισαν να αυξάνονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς το 2009. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για τους εξοπλισμούς του Διεθνούς Παρατηρητηρίου της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SΙΡRΙ), φθάνουν στα 1,531 τρισ. δολάρια. Οπως σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης Σαμ Πέρλο-Φρίμαν , Ολάβαλε Σιμαΐλ και Καρίνα Σολμιράνο , απέναντι στην οικονομική κρίση «η συνεχιζόμενη αύξηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανώνκατά 5,9% σε πραγματικούς όρουςμπορεί να μοιάζει κάπως παράδοξη- και για πολλούς προκλητική».
Οι λόγοι που εξηγούν αυτή την αύξηση μπορεί να είναι ποικίλοι, όπως το ότι σε ορισμένες χώρες (Κίνα ή Ινδία) δεν υπήρξε αξιοσημείωτη κάμψη της παραγωγής.
Ωστόσο η κατά 15% αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της Κίνας επίσης υπερβαίνει τον ρυθμό της οικονομικής της μεγέθυνσης, που ήταν 8%. Η δεύτερη και γενικότερη αιτία, γράφει η έκθεση, είναι ότι ίσως η κρίση να ώθησε περαιτέρω την ανάπτυξη των στρατιωτικών δαπανών.
Διότι «οι περισσότερες αναπτυγμένες και μερικές από τις μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες χώρες όχι μόνο δεν περιόρισαν, αλλά και ενίσχυσαν τις κρατικές τους δαπάνες, ως οικονομική τόνωση απέναντι στην ύφεση».
Ασφαλώς οι στρατιωτικές δαπάνες είχαν μικρό ειδικό βάρος σε αυτά τα πακέτα. Και επιπλέον δεν είναι και ιδιαίτερα «αντικυκλικές», καθώς «η παραγωγή όπλων είναι δραστηριότητα πολύ υψηλής έντασης κεφαλαίου». Αρα οι αμυντικές δαπάνες δεν συμβάλλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ωστόσο παραμένει γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες (στο 65%) οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν εν μέσω κρίσης. Ετσι η τρίτη εξήγηση μοιάζει να περιγράφει καλύτερα την κατάσταση: «Οι αυξανόμενες στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ, ως της μόνης υπερδύναμης, και των άλλων λιγότερο ισχυρών δυνάμεων, όπως είναι η Βραζιλία, η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία, φαίνεται να αποτελούν στρατηγική επιλογή στις μακροχρόνιες βλέψεις τους για παγκόσμια και περιφερειακή επιρροή». Σ την πραγματικότητα οι χώρες που μείωσαν στρατιωτικές δαπάνες ήταν σχεδόν αποκλειστικά οι χώρες που επλήγησαν σοβαρά από την κρίση, όπως (στην Ανατολική Ευρώπη η Ρουμανία, η Λιθουανία, η Εσθονία, η Ουκρανία, η Μολδαβία, το Μαυροβούνιο...). Και θα είναι ίσως η περίπτωση της Ελλάδας εφέτος. Από την άλλη πλευρά, ενδεικτική είναι η περίπτωση των ΗΠΑ. Τα επιπλέον 47 δισ. δολάρια που δαπάνησε πέρυσι η Ουάσιγκτον για να στηρίξει τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ αποτελούν από μόνα τους το 54% όλης της αύξησης των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών.
Σ τις ΗΠΑ άλλωστε αναλογεί το 43% του συνόλου των στρατιωτικών δαπανών στην υφήλιο. Και μακροχρόνια το ίδιο συμβαίνει, καθώς από το έτος 2000 οι ΗΠΑ αύξησαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες κατά 76%, φθάνοντας πέρυσι στα 661 δισ. δολάρια. Ωστόσο, όπως παρατηρούν οι αναλυτές, το επίσης παράδοξο είναι ότι «ένας βραβευμένος με Νομπέλ Ειρήνης πρόεδρος καταρρίπτει κάθε ρεκόρ στρατιωτικών δαπανών μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο»!
Πρόκειται για μια «σαφώς στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ» εκτιμά η έκθεση. Επιλογή δηλαδή ανεξάρτητη από το αν τη χώρα κυβερνά ο Τζορτζ Μπους ή ο Μπαράκ Ομπάμα. Αυτό είναι που καταγράφεται και στους νέους προϋπολογισμούς που ανεβάζουν τις στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ ακόμη υψηλότερα, στα 719 δισ. δολάρια για το 2010 και στα 739 δισ. δολάρια για το 2011.
Η αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση του πλανήτη που διαφαίνεται από τις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες, θα μπορούσε επίσης να επιβεβαιωθεί και από άλλες μετρήσεις του SΙΡRΙ, όπως από το ότι οι οκτώ επίσημες πυρηνικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Ινδία, Πακιστάν και Ισραήλ) εξακολουθούν να διαθέτουν 7.500 πυρηνικές κεφαλές εγκατεστημένες και λειτουργικά έτοιμες προς χρήση. Εξ αυτών οι 2.000 διατηρούνται μάλιστα σε κατάσταση ετοιμότητας, δηλαδή μπορούν να πυροδοτηθούν μέσα σε λίγα λεπτά.
No comments:
Post a Comment