Τρεις δικαστικές αποφάσεις που «απειλούν» το Μνημόνιο

Νέα δεδομένα για τα κυβερνητικά μέτρα που αφορούν σε περικοπές μισθών και συντάξεων, δημιουργούν πρόσφατες αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας, ενόψει της κρίσιμης δίκης για το Μνημόνιο που αναμένεται στις αρχές Οκτωβρίου.
Πρόκειται για αποφάσεις του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες διευρύνεται κατά πολύ η προστασία που παρέχει το Σύνταγμα και η νομοθεσία στους πολίτες σε σχέση με το δικαίωμά τους στην περιουσία, τις παροχές, τους μισθούς και τις συντάξεις. Συν τοις άλλοις, η δεδομένη σημασία των αποφάσεων αποκτά πρόσθετη αξία, καθώς το σκεπτικό των ανωτάτων δικαστών, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει τον βασικό πυρήνα για την κρίση σχετικά με το Μνημόνιο, η δίκη για το οποίο έχει προσδιοριστεί στις 8 Οκτωβρίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Επικουρικά στις παραπάνω εξελίξεις αναμένεται ότι θα λειτουργήσει και το προηγούμενο της Λεττονίας και της Ρουμανίας, οι οποίες αντιμετώπισαν ανάλογες καταστάσεις πρόσφατα.
Το ΣτΕΣτο εσωτερικό «μέτωπο», ξεκινώντας από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο είναι και το ανώτατο δικαστήριο που θα κρίνει τη νομιμότητα ή μη του Μνημονίου, το σκεπτικό της απόφασής του -που φέρει τον αριθμό 6 του 2010- είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, την υποχρέωση του κράτους να προστατεύει την περιουσία των πολιτών και όχι μόνον τα δικαιώματά τους σε ακίνητα, χρήματα, κινητά και άλλα, αλλά και την αξίωσή τους να λαμβάνουν τον μισθό τους και τη σύνταξή τους χωρίς περικοπές. «Ακόμα κι αν», αναφέρεται στην απόφαση, «απαιτούνται περικοπές για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι περικοπές αυτές πρέπει να γίνονται με αυστηρή τήρηση της αναλογικότητας και πάντα να υπόκεινται στο δικαστικό έλεγχο».
Ο Αρειος ΠάγοςΕνα βήμα παρακάτω κάνει ο Αρειος Πάγος, που με απόφασή του αναγνωρίζει ως θεμελιώδη αρχή του ευρωπαϊκού δικαίου, που έχει άμεση εφαρμογή και στο ελληνικό δίκαιο, την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Του δικαιώματος των πολιτών, δηλαδή, να μην αιφνιδιάζονται από κυβερνητικές αποφάσεις που μπορεί να περιορίζουν τους μισθούς και τις συντάξεις τους -τις αποδοχές τους γενικά- «για τις οποίες δικαιολογούνται να τρέφουν», όπως αναφέρεται στην απόφαση, «προσδοκίες ότι δεν θα μειωθούν αδικαιολόγητα στο μέλλον...».
Η ΛεττονίαΔεν στερείται σημασίας το γεγονός ότι η πολυσυζητημένη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Λεττονίας, που άνοιξε τον δρόμο της δικαστικής ακύρωσης των μέτρων που επιβλήθηκαν για τη δανειοδότηση της χώρας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στηρίχθηκε σε ανάλογα επιχειρήματα.
Επιχειρήματα σχεδόν ταυτόσημα με αυτά των αποφάσεων του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, γεγονός που προσδίδει σε αυτές τις αποφάσεις δυναμική και πρόσθετη αξία, ώστε κάποιοι να κάνουν λόγο «για δικαστικά προηγούμενα που μπορεί να ασκήσουν επιρροή ενόψει της δικαστικής κρίσης για το Μνημόνιο...».
Πάντως, αξίζει να αναφερθεί πως και η απόφαση για τη Λεττονία – αριθμός 2009 - 4301- στηρίζεται βασικά στο επιχείρημα πως οι περικοπές σε μισθούς και συντάξεις έπρεπε να ακυρωθούν -όπως κι έγινε- «γιατί τα μέτρα που ελήφθησαν αντίκεινται στην αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του ιδιώτη, καθόσον ο νομοθέτης δεν προέβλεψε για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, επιεικέστερη μετάβαση στη νέα έννομη τάξη, παραβιάζοντας την εν λόγω αρχή που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρχή του κράτους δικαίου...».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_100012_26/09/2010_416415