1.10.11

Tobin tax στις ευρωπαϊκές χρηματιστικές συναλλαγές...

ZZ

Ο βραβευμένος με Νομπέλ οικονομολόγος και μαθητής του Kέυνς James Tobin ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε στην ιδέα ενός παγκόσμιου φόρου συναλλαγών -για την αγορά συναλλάγματος- το 1972. Η Eυρωπαϊκή Eπιτροπή προτείνει την επιβολή «φόρου Tobin» επί των χρηματιστικών συναλλαγών τραπεζών, ασφαλιστικών και χρηματιστηριακών εταιρειών, συνταξιοδοτικών Ταμείων, hedge funds κ. λπ. στην Ευρωπαϊκή Ενωση από το 2014, που θα αποφέρει περίπου 57 δισ. ευρώ τον χρόνο. Για τις συναλλαγές ομολόγων και μετοχών προτείνεται ελάχιστος φορολογικός συντελεστής 0,1% και για τα παράγωγα και τα δομημένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα 0,01%. Η πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να υιοθετηθεί ομόφωνα από τα 27 κράτη-μέλη, όμως στην περίπτωση που την μπλοκάρει το Λονδίνο, τότε ο φόρος θα πρέπει να εφαρμοστεί σε επίπεδο Ευρωζώνης. Η επιβολή διεθνούς φορολόγησης έχει καταστεί το φλογερό αίτημα των πολιτικολογούντων Ευρωπαίων, κυρίως Γερμανών και Γάλλων, επί σειρά ετών. O Zοσπέν και ο Σρέντερ είχαν προτείνει τον «φόρο Tobin» από το 2001, αλλά τότε η Eυρωπαϊκή Eπιτροπή ήταν πλήρως αντίθετη επειδή η εφαρμογή μιας τέτοιας ιδέας θίγει τους κανονισμούς που διέπουν την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων μεταξύ των χωρών-μελών. Μήπως, όμως, πρόκειται για αυταπάτη; Η φορολόγηση των τραπεζών σε διεθνές επίπεδο θα τις υποχρεώσει να πληρώσουν τα μελλοντικά πακέτα διάσωσης, λένε. Η στάση των ΗΠΑ και της Βρετανίας ήταν πάντα αρνητική, αλλά την πρόταση έχει υποστηρίξει σθεναρώς ο νομπελίστας Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν. Επίσης, και ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν είχε ταχθεί υπέρ της επιβολής φόρου στις συναλλαγές μεταξύ τραπεζών. Ομως, υπήρξε ηχηρή διάσταση απόψεων με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και εγκαταλείφθηκε η ιδέα. Αν και πολύ συχνά παρουσιάζονται ως ένα ριζοσπαστικό μέτρο, οι «φόροι Tobin» στις κεφαλαιακές συναλλαγές είναι στην πραγματικότητα αρκετά διαδεδομένοι. Τα τέλη χαρτοσήμου που καταβάλλονται με την αγορά βρετανικών μετοχών επιβιώνουν από την εποχή του Κέυνς, ωστόσο πλέον είναι αρκετά εύκολο να παρακαμφθούν από τους επενδυτές που χρησιμοποιούν παράγωγα. Ουσιαστικά, τέτοιου είδους μέτρα είναι χρήσιμα μόνο αν περνούν το τεστ των φόρων: να αυξάνουν δηλαδή τα έσοδα χωρίς να βλάπτουν υπερβολικά τις τιμές και τις επιχειρήσεις. Αλλά δεν περνούν το τεστ. Συχνά είναι τόσο εύκολο να τα αποφύγει κανείς, που δεν φέρνουν έσοδα.
Το πείραμα της Σουηδίας των υπέρογκων εισφορών επί των συναλλαγών μετοχών, ομολόγων και παραγώγων που εφαρμόστηκε στη δεκαετία του ’80 εγκαταλείφθηκε το 1991, αφού πρώτα οδήγησε στην απότομη πτώση του όγκου συναλλαγών. Οι επενδυτές της Σουηδίας διέφυγαν του φόρου με το να συναλλάσσονται στο εξωτερικό.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ένας «φόρος Tobin» είναι ένας ανεπαρκής τρόπος για την αντιμετώπιση των μεγάλων αμαρτιών του χρηματοοικονομικού κλάδου, καθώς ο όγκος των συναλλαγών είναι μια κακή ένδειξη για το μέγεθος, την ανάληψη κινδύνων ή την πολυπλοκότητα των τραπεζών. Θα τιμωρήσει τις συναλλαγές «υψηλών συχνοτήτων», κάτι που ωστόσο είχε δευτερεύουσα συνεισφορά στην κρίση. Επίσης, ένας «φόρος Tobin» δεν θα συμβάλει στην πρόληψη μιας φούσκας. Οι επενδυτές που επιθυμούν να διαπραγματευτούν σε αγορές όπου οι τιμές είναι ήδη υψηλές δεν θα αποθαρρυνθούν από μια μικρή εισφορά, όπως ένας «φόρος Tobin». O χρηματιστηριακός κλάδος θέλει επισκευή, αλλά ένας τέτοιος φόρος είναι το λάθος εργαλείο για τη δουλειά.

__________________________________________

εάν θέλουν να τον φτιάξουν ώστε να τιμωρούνται αυτοί που πρέπει, δεν είναι τόσο δύσκολο

No comments: