Η Ελλάδα χρειάζεται γενναία χρηματοδότηση -ή οποία θα πρέπει να κινηθεί στα επίπεδα των 180 κι όχι των 20 δισ. ευρώ- από τους Ευρωπαίους εταίρους της για να μειώσει επειγόντως το χρέος της αλλιώς βαδίζει ολοταχώς προς την καταστροφή, προειδοποιεί ο Σάιμον Τζόνσον, τέως επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και νυν καθηγητής στο περίφημο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ).
Σε άρθρο του που υπογράφουν από κοινού με τον επίσης επιφανή οικονομολόγο, Πήτερ Μπουν, στο «μπλογκ» των New York Times, Economix, ο κ. Τζόνσον υποστηρίζει ότι το χρέος της Ελλάδας αποτελεί την απόλυτη «φούσκα» και καταγγέλλει την πολιτική ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και την ηγεσία του ΔΝΤ ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με εγκληματική ανευθυνότητα και με βασική προτεραιότητα το «ξελάσπωμα» των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι δυο «γκουρού» τονίζουν ότι το βάρος που έχει να σηκώσει η Ελλάδα στους ώμους της δεν έχει προηγούμενο. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν με βάση τα παρακάτω δεδομένα:
- Ως το τέλος του 2011 το χρέος της χώρας θα έχει ανέλθει περίπου στο 150% του ΑΕΠ.
- Σχεδόν το 80% αυτού του χρέους είναι στα χέρια ξένων, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό είναι κάτοικοι της Γαλλίας και της Γερμανίας.
- Για κάθε 1 ποσοστιαία μονάδα αύξησης στο επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας, η χώρα θα πρέπει να πληρώνει στους ξένους πιστωτές της 1,2% του ΑΕΠ της.
Υπό αυτό το πρίσμα διερωτούνται: Τι θα γίνει αν το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας φτάσει το 10%, ένα μέτριο ποσοστό για τη χώρα με την χειρότερη αναλογία εξωτερικού χρέους/ΑΕΠ στον κόσμο; Σε αυτήν την περίπτωση, λένε, η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώνει ετησίως στους πιστωτές της 12% του ΑΕΠ της, από τη στιγμή που θα επαναχρηματοδοτεί το σημερινό της χρέος δανειζόμενη με αυτά τα νέα επιτόκια (σχεδόν το ήμισυ του ελληνικού χρέους θα πρέπει να επαναχρηματοδοτηθεί με ένα επιτόκια μέσα σε 3 χρόνια).
Αυτό τονίζουν οι κ. Τζόνσον και Μπουν, είναι όχι μόνο αδύνατο αλλά και ανήκουστο για οποιαδήποτε μεγάλη περίοδο στην ιστορία: Οι αποζημιώσεις της Γερμανίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αντιστοιχούσαν μόλις στο 2,4% του ΑΕΠ της την περίοδο 1925-32, και τα χρόνια μετά το 1982, οι καθαρές πληρωμές για το χρέος της Λατινικής Αμερικής αντιστοιχούσαν στο 3,5% του ΑΕΠ της περιοχής.
Υπό αυτό το πρίσμα, το χρέος της Ελλάδας δεν είναι διατηρήσιμο ακόμα και μετά τη λήψη των πρόσφατων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής. Ως εκ τούτου, λένε, η Ελλάδα οδεύει προς πτώχευση αν δεν λάβει πολύ μεγαλύτερη βοήθεια από την Ευρώπη ή ακόμα πιο δραστικά οικονομικά μέτρα. Πιθανότατα, εκτιμούν, θα χρειαστεί να λάβει και τα δυο.
Σε αυτό το πλαίσιο οι δυο «γκουρού» καταγγέλλουν τις ηγεσίες Γαλλίας, Γερμανίας και ΔΝΤ για παραπλανητικές δηλώσεις αναφορικά με το χρέος της Ελλάδας.
Παρίσι και Βερολίνο, λένε, αντί να δράσουν άμεσα για να αποφευχθεί το «ναυάγιο» της Ελλάδας, ενθαρρύνουν συνταξιοδοτικά ταμεία και ιδιώτες επενδυτές να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα, παρόλο που ξέρουν ότι τα τελευταία έχουν προοπτική ανάλογη με μιας απάτης τύπου «πυραμίδας».
Ένας επενδυτής μπορεί να φύγει σήμερα από τα ελληνικά ομόλογα, μόνο αν έρθουν νέοι αγοραστές. Στην καλύτερη περίπτωση, τονίζουν οι κ.κ. Τζόνσον και Μπουν, οι νέοι αγοραστές απλώς αναβάλουν κατάρρευση. Στη χειρότερη, ενθαρρύνουν κακο-πληροφορημένους επενδυτές (π.χ. συνταξιοδοτικά ταμεία, ιδιώτες) να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα την ώρα που πιο «έξυπνοι» επενδυτές (π.χ. μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες) δράττονται της ευκαιρίας για να φύγουν από αυτά.
Ως εκ τούτου, ενώ οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας διαφημίζουν τον πόλεμο κατά της κερδοσκοπίας στην ουσία τον ενθαρρύνουν. Ποια θα ήταν όμως μια υπεύθυνη στάση από πλευράς των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας; Οι κ.κ. Τζόνσον και Μπουν εκτιμούν ότι υπάρχουν δυο εξίσου δύσκολοι δρόμοι:
- Πρώτ’ απ’ όλα Έλληνες και Ευρωπαίοι πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να διατηρήσουν το ευρώ στην Ελλάδα ή όχι.
- Αν θέλουν, τότε η Αθήνα πρέπει να καταστρώσει επειγόντως ένα ρεαλιστικό σχέδιο για την αποπληρωμή του χρέους της. Κανένα τέτοιο σχέδιο όμως δεν θα είναι αξιόπιστο τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του, γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα πλήρως. Αυτό δεν συνεπάγεται δάνειο 20 δισ. ευρώ αλλά 180 δισ. ευρώ για όλη αυτήν την περίοδο.
- Αν δεν θέλουν να κρατήσουν το ευρώ, πρέπει άμεσα να καταστρώσουν σχέδιο για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Οι Βορειοευρωπαίοι θα χρειαστεί να διασώσουν τις τράπεζές τους, διότι το ελληνικό χρέος θα χάσει μεγάλο μέρος της αξίας του: η επιστροφή στη δραχμή θα επιτρέψει στην Αθήνα να πληρώσει τυπώνοντας νέο χρήμα.
11 comments:
(προειδοποίηση: ακολουθούν μπακάλικοι αλλά ενδιαφέροντες υπολογισμοί)
Χωρίς να θέλω να μειώσω το ενδεχόμενο όντως να οδηγηθούμε σε Παύση Εξυπηρέτησης του Χρέους, σημειώνω πως το ενδιαφέρον παρόλαυτά άρθρο[1] του Μπουν και του Σάιμον στηρίζεται σε υποθέσεις του στυλ: «αν η γιαγιά μου είχε πατίνια...».
Συγκεκριμένα, το πιο ανησυχητικό νούμερο που καταλήγει είναι σε εκείνο το σημείο που λέει πως σε λίγο καιρό περίπου το 12% του Ελληνικού ΑΕΠ θα φεύγει στο εξωτερικό,
και το συγκρίνει με το 2.4% του Γερμανικού ΑΕΠ του μεσοπολέμου που έφευγε για τις επανορθώσεις του Α'ΠΠ, και που οδήγησαν στην άνοδο του ναζισμού.
Πως όμως καταλήγει σε αυτό το νούμερο?
Υπολογίζει πως σε κάποια μελλοντική στιγμή:
* την συμμετοχή των ξένων στο Ελ. χρέος στο 80%,
* το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ 150%,
* και επιτόκια των 10%, οπότε λέει:
80% * 150% * 10% = 12% το χρόνο για εξυπηρέτηση του χρέους στους ξένους δανειστές, σε κάποια στιγμή στο μέλλον!
Σημειώνω πως φέτος, 2010, τα χρεολύσια είναι συνολικά 22-26δις, ήτοι 50% του ελλείμματός μας(~50δις), ή 9% του ΑΕΠ(~250δις), άρα 80% * 9% = 7.2% του ΑΕΠ φεύγει φέτος σε ξένους.
Όμως η όλη ανάλυση στηρίζεται σε αρκετά λεπτά σημεία:
1)
Καταρχήν δεν διευκρινίζεται ακριβώς το *πότε* θα συμβεί αυτό το εφιαλτικό, πραγματικά, σενάριο,
αρχικά υπονοείται το 2011 όπου το χρέος υπολογίζεται πως θα ανέλθει στο 150%(όντως), αλλά παρακάτω αναφέρονται στην πιθανότητα του να εξυπηρετείται *ολόκληρο* το ελ. χρέος με τα τοκογλυφικά επιτόκια του 10%!
Όμως τα πρόσφατα Ελ. ομόλογα βγήκαν με επιτόκιο γύρω στο ~6.2%, και έχουμε ακόμη αρκετό χρέος με επιτόκια 2% ή μικρότερα!
Υπολογίζουν λοιπόν κάπως αυθαίρετα έναν ρυθμό ανανέωσης (rolling) του χρέους τέτοιον ώστε να γυρίζει ολόκληρο σε αυτά τα υποθετικά 10% επιτόκια μέσα σε 3 χρόνια.
Χοντρικά και εγώ σκεφτομαι πως φέτος δανειζόμαστε γύρω στα 50δις (το έλλειμμα που λέμε), και αν υποθέσουμε πως τα μέτρα λιτότητας δεν επηρεάζουν καθόλου τις μελλοντικές ανάγκες δανεισμού,
χοντρικά, 350(το χρέος)/50(νέα δάνεια), θα χρειαστεί 7 χρόνια να γυρίσει ολόκληρο το χρέος!
Και φυσικά σημασία έχει και ο χρόνος ωρίμανσης των παλαιών μας ομολόγων.
Στα πολύ χρήσιμα διαγράμματα[2] για τους χρόνους αυτούς των ευρωπαϊκών κρατών βλέπουμε πως αν και η Ελλάδα έχει αρκετά ισορροπημένες ημερομηνίες λήξης ομολόγων σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες, έχει κάπως αυξημένες λήξεις τα επόμενα 4 χρόνια.
(συνέχεια στο επόμενο ποστ λόγω μεγέθους)
(συνέχεια από προηγούμενο ποστ)
2)
Η "δημογραφική κατανομή" των πιστωτών μας δεν είναι 80% ξένοι.
Αν και είναι δύσκολο να είμαστε σίγουροι[3][4][5], το ποσοστό των ελληνικών τραπεζών και ταμείων είναι μάλλον της τάξης του 30% (παρά 20% που αναφέρει το άρθρο),
και αυτό βαίνει αυξούμενο, αφού φυσικά οι ξένοι γίνονται όλο και πιο απρόθυμοι να μας δανείσουν.
3)
Οι 2 συγγραφείς-οικονομολόγοι υπολογίζουν πως τα επιτόκια μπορούν να φτάσουν το 10%, αφού, όπως λένε, είμαστε το Νο1 κράτος παγκοσμίως σε αναλογία χρέους προς ΑΕΠ.
Φάουλ, γιατί πρώτη(αν δεν υπολογίσουμε την Ουγκάντα) στον πλανήτη είναι η Ιαπωνία, με 190% Χρέος/ΑΕΠ (και βρίσκεται τουλάχιστον μια δεκαετία σε ύφεση, με έλλειμμα ~10% που αυξάνει κι αυτό).
Παρόλαυτά ακόμη δανείζεται με ~1.5%.
Αλλά και πάλι, δεν υπάρχει λόγος να ανέβουν τα επιτόκια από το σημερινό 6%, τουλάχιστον αν δεν "πιάσει" ο πανικός που διασπείρουν τα άρθρα σαν το δικό τους, και ιδιαίτερα αν τεθούν τα λογικά μέτρα που συζητιώνται σε Ευρώπη για περιορισμό των CDS μόνο στους πραγματικούς δανειστές.
Συνοψίζω λοιπόν,
το εφιαλτικό τους σενάριο για το 2011 να φεύγει το 12% του ΑΕΠ στους ξένους δανειστές μας,
λίγο πιο αισιόδοξα, θα μπορούσαμε να το υπολογίσουμε ως εξής:
70%(ξένοι δανειστές) * 150%(χρέος/ΑΕΠ)* 6%(επιτόκια) ~= 6%
το 2015.
Ακόμα κι αν το ελληνικό χρέος το 2015 έχει φτάσει το τα 420 δις, 180% του ΑΕΠ(το υπολογίζω πεσμένο στα 230δις λόγω ύφεσης) πάλι δεν θα χάνουμε το 7% του ΑΕΠ.
Μεγάλη διαφορά.
(αλλά ξαναλέω πως τα παραπάνω δεν σημαίνει πως πρέπει να ανεχθούμε τα τοκολγυφικά επιτόκια του 6%!)
Φυσικά, σε όσα λέω ισχύει η αρχή πως...
«υπάρχει η αλήθεια, υπάρχει και η στατιστική!»
Αλλά η ίδια αρχή ισχύει και για τους P.Boon και S.Johnson.
[1] το επίμαχο άρθρο των Simon & Boon: http://economix.blogs.nytimes.com/2010/03/11/greece-the-latest-and-greatest-bubble/
[2] μελλοντικές ομολογιακές υποχρεώσεις ευρωπαϊκών κρατών+ΗΠΑ(βλ. 2ο διάγραμμα): http://www.zerohedge.com/article/europe-2010-paper-supply-€5-billion-down-€1-trillion-go
[2b] λήξεις ελληνικών ομολόγων (Σεπτ 2009): http://www.mylamia.com/v5/?p=1824
[3] δανειστές μας-1: http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=5539534,
[4] δανειστές μας-2: http://www.reporter.gr/Απόψεις/Ανεμοδείκτης/item/143666-Ποιοι-είναι-οι-δανειστές-της-Ελλάδας
[5] δανειστές μας-3: http://www.sarajevomag.gr/entipa/teuhos_38/i38_p10_dept.html
kosti
χαίρομαι για το σχόλιό σου και ιδιαίτερα διότι είναι μακροσκελές!
ο μόνος αισθητός κίνδυνος - το έγραψες - είναι ο χρόνος ωρίμανσης: πρέπει να γυρίσει το 50% περίπου το δημ. χρέους στα έτη 2010-2013
και αυτό σε υφεσιακό περιβάλλον
και με τρέχοντα επιτόκια σε ανοδική φορά, ασχέτως των καθηλωμένων κεντρικών επιτοκίων
απάντηση στο ύφος της δικής έλαβαν και από τη Merrill Lynch
http://www.capital.gr/News.asp?id=925571
ή http://athenstock.blogspot.com/2010/03/s_15.html
θα χαρώ να σε πετύχω, έβαλα και στο ρηντερ το βλογι σου - ζητώ συγγνώμη εκ των προτέρων για την έλλειψη χρόνου
> ο μόνος αισθητός κίνδυνος - το έγραψες - είναι
> ο χρόνος ωρίμανσης:
> πρέπει να γυρίσει το 50% περίπου το δημ. χρέους στα έτη 2010-2013.
Μήπως εκκρεμεί το 30% του χρέους μέχρι το 2015?
τα νούμερα μπορείς να τα δεις εδω: http://athenstock.blogspot.com/2010/02/blog-post_25.html
και έχει και λινκς πχ ΟΔΔΗΧ
λήγουν
'10 17
'11 26
'12 30
πρέπει όμως να προστεθούν και τα νέα ελλείμματα
'10 21
'11 14
'12 7
τα νούμερα είναι του ΠΣΑ+σύστασης ΕΕ/ΟΝΕ και είναι έγκυρα εφόσον δεν υπάρχει απόκλιση
οπότε έχουμε για τη τριετία '10-'12:
λήγουν: 73
νέα: 43
σύνολο: 116
σημ. λήγουν 2013: 15, 2014: 25
οπότε μέχρι το 2012 έχουμε ομολογιακό πρόγραμμα - εμφανές, χωρίς διάφορα τρέχοντα - τουλάχιστον 116 ή 39%
και μετά έρχεται το επιτόκιο!
οτιδήποτε πάνω από 5% είναι καταδικαστικό, θέλουμε περί το 4-4.5% αλλιώς η στάση πληρωμών και το ΔΝΤ απλά πάνε πίσω 3-5 χρόνια και η ΓΑΠοκυβέρνηση θα έχει αδυναμία στο τέλος του εκλογικού κύκλου (=>πολιτική αστάθεια κλπ)
[σε όλα αυτά έχουμε τον παρονομαστή ΑΕΠ, ο οποίος είναι -2%@2009 και περί το -3%@2010 (δική μου εκτίμηση - για το 2011 θα δούμε σε 1-6 μήνες περίπου)
ο οποίος εφόσον μειώνεται, τόσο αυξάνει το δημ. έλλειμμα ως ποσοστό - κάτι που μπορεί να συνεπάγεται μέτρα
αλλιώς χρειάζεται νέο ΠΣΑ που να έχει ανοχή 4 ετών (το αρχικό σχέδιο του Παπακωνσταντίνου) για μείωση του ελλείμματος στο -3%]
ξέχασα:
στο δημόσιο χρέος να προσθέσεις ακόμα:
"€40δις + ΣΔΙΤ 2008-9 + όσα χρωστούσαν οι δήμοι το 2006"
λινκ:http://athenstock.blogspot.com/2010/01/blog-post_6229.html
(για να βάλω τη τελευταία πινελιά)
το θέμα στη τελική δεν είναι τα 300-370δισ χρέους.. είναι το ότι δεν προβλέπεται ανάπτυξη 4% ώστε να υπάρχει "εύκολη" εξυπηρέτησή του
δεν είμαι τόσο απαισιόδοξος όσο δείχνουν τα νούμερα, υπάρχουν τουλάχιστον κρυμμένα 10-20δισ -ετήσιων- δαπανών και εσόδων για το κράτος που έτσι και ενεργοποιηθούν όλα καλά
δεν βάζω μέσα 20-30 δισ ιδιωτικοποιήσεων
Σε ευχαριστώ για το χρόνο και την προσοχή σου στις χρήσιμες πληροφορίες για το Χρέος.
Καλή συνέχεια.
Η καταληξη παιδες ειναι οτι, η κατασταση δεν σωζεται!!
Εχω προσπαθησει να δω κατι αισιοδοξο, αλλα δεν τα εχω καταφερει.
Κανω τα μαθηματικα ξανα και ξανα και δεν βγαινουν.
Πρωσοπικα γαι μενα η καλυτερη επιλογη ειναι μια σταση πληρωμων, αλλα μεσα στο ευρώ. Δεν θα καταστραφει η Ευρωαπη αν παρουν ενα κουρεμα 50% στο ΕΛληνικο χρεος.
http://www.market-talk.net/index.php/id/8181
@George Kesarios
τα νούμερα είναι δύσκολο να βγουν, συμφωνώ
και το θέμα είναι πρώτιστα πολιτικό παρά οικονομικό
σήμερα θεωρώ ότι η λύση θα είναι συνδυασμένη και όλοι θα υποχωρήσουν (εκτός από εμάς που θα υποχωρήσουμε πολύ περισσότερο)
Post a Comment