Τι σημαίνουν οι φωνές και οι απειλές κατά των κερδοσκόπων;

ΖΖ Τι έπαθαν οι πολιτικοί στη Δύση; Μα η κερδοσκοπία ήταν πάντα αναπόσπαστο κομμάτι του αγγλοσαξονικού καπιταλισμού, που μέχρι πρόσφατα κυριαρχούσε σαν οικονομικό μοντέλο. Σύμφωνα με την ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς θα έπρεπε μάλιστα μέσω της δυναμικής απορρύθμισης των κεφαλαιαγορών να προκαλέσουν νέα οικονομική ανάπτυξη. Τώρα όλοι έχουν βάλει στο στόχαστρο τους κερδοσκόπους. Δεν είναι δίκαιο και κυρίως απλοποιεί τους χειρισμούς των πολιτικών. Διότι οι πολιτικοί επιχειρούν να προσωποποιήσουν το κακό και να αποσπάσουν την προσοχή μας δημαγωγικά από τα δικά τους λάθη, αν και αυτοί ήταν που άνοιξαν πόρτες και παράθυρα στους κερδοσκόπους. Οι κερδοσκόποι θέλουν να δοκιμάσουν πόσο ανθεκτική είναι η ΟΝΕ, πόσο αλληλέγγυα. Αντί να βρίζουν τους κερδοσκόπους, ας θεσπίσουν έξυπνους νόμους που θα αποδυναμώσουν τις αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις των κερδοσκοπικών παιχνιδιών και έτσι αυτά να μην είναι πια ελκυστικά. Τα κεφάλαια των κερδοσκόπων θα διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία και θα προκαλέσουν ανάκαμψη και ανάπτυξη. Βεβαίως για τη χρηματοπιστωτική κρίση που έφερε στο χείλος της χρεοκοπίας το τραπεζικό σύστημα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν ευθύνονταν οι κερδοσκόποι αλλά οι ίδιες οι τράπεζες που είχαν μεταβληθεί σε καζίνο. Ομως το σορτάρισμα των τραπεζικών μετοχών είχε κατά πολύ επιδεινώσει την κατάσταση. Οι αγορές και οι ιδιώτες επενδυτές βλέποντας να κατρακυλά η τιμή της μετοχής μιας επενδυτικής τράπεζας, μιας χρηματιστηριακής εταιρείας, μιας εταιρείας χορήγησης ενυπόθηκων δανείων και γενικότερα όσων δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ευλόγως συμπέραναν ότι κάτι στραβό συμβαίνει και συμμετείχαν στο ξεπούλημα της μετοχής. Με αποτέλεσμα το θύμα των κερδοσκόπων να οδηγηθεί στην κεφαλαιακή απαξίωση και στη χρεοκοπία. Εχουν και τα παράδοξα τα όριά τους. Οπως είπε ο πρόεδρος της Ισλανδίας, «απλοί άνθρωποι, αγρότες και ψαράδες, γιατροί, νοσοκόμες, δάσκαλοι, καλούνται να πληρώσουν για ένα πρόβλημα που δημιούργησαν ανεύθυνοι άπληστοι τραπεζίτες». Λογικό ήταν, λοιπόν, από τη στιγμή που ρωτήθηκαν με δημοψήφισμα, οι Ισλανδοί να απορρίψουν με συντριπτική πλειοψηφία την αποζημίωση των Βρετανών και Ολλανδών πελατών της χρεοκοπημένης τράπεζας Ιcesave από τα δικά τους πορτοφόλια. Οπως βέβαια έσπευσε να διευκρινίσει η κυβέρνηση του Ρέικιαβικ, η απόρριψη αυτή ήταν «συμβολική». Τα χρήματα θα επιστραφούν (σε αντίθετη περίπτωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα χορηγήσει στη χώρα τη δεύτερη δόση του δανείου που έχει συμφωνηθεί και η Βρετανία θα μπλοκάρει την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε.). Ας πάρουμε τα διαβόητα hedge funds. Τα μεγαλύτερα αμερικανικά κερδοσκοπικά κεφάλαια στοιχημάτιζαν συντονισμένα (και ορθώς, όπως αποδείχθηκε) στην πτώση του ευρώ. Να τα ρίξουμε στην πυρά; Οχι βέβαια: να τα εκθειάσουμε, αφού συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας απέναντι στους Αμερικανούς και Ιάπωνες ανταγωνιστές της. Οπως είπε ο Νικολά Σαρκοζί, «μεγαλύτερη υποτίμηση οδηγεί σε περισσότερες εξαγωγές». Αλλωστε, να μην πάει χαμένος και ο Παγκόσμιος... πόλεμος κατά των κερδοσκόπων που κήρυξε ο κ. Παπανδρέου. Αλλά ελπίζω και ο ίδιος να γνωρίζει ότι όλα αυτά είναι για το θεαθήναι. Ο πρωθυπουργός έκανε έκκληση στους ηγέτες του G20 των ισχυρών οικονομικά χωρών του κόσμου να ξεκινήσουν πόλεμο απέναντι στα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Αυτά βεβαίως είναι ουτοπικά.