Πρόβλεψη;

Ύστερα από τόσους μήνες που το χρηματο-οικονομικό σύμπαν ταλανίζεται από τη "κρίση" αρχίζουμε να σχηματοποιούμε τη φύση της. Αυτή η "κρίση" περιέχει τη κρίση των subprime, την ακολουθούσα πιστωτική/κρίση ρευστότητας ενώ είμαστε εν μέσω αναμενόμενης ύφεσης (τόσο των ΑΕΠ όσο και των μίκρο κερδών) και αύξησης πληθωρισμού - ένα κοκτέιλ που καλείται "στασιμοπληθωρισμός" (αν και κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την έκταση και την ποσότητα των συστατικών που μπορεί να δημιουργήσουν σε παρεμφερή version). Επιπλέον, αυξήσεις/πληθωρισμός όλων των εμπορευμάτων, είτε τρόφιμα είτε ενεργειακά είτε μεταλλεύματα. Και βέβαια, μια ανακατάταξη στα μεγάλα νομίσματα, με το € να διαλύει το δολλάριο. Τέλος, γίνεται μια εντονότερη κριτική στο μοντέλο της παγκοσμιοποίησης, διαμέσω κυρίως της οικολογικής ανησυχίας αλλά της αύξησης των φτωχών σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.
Συνεπώς, δεν είναι μια κρίση, είναι ένα mix κρίσεων με κάμποσες ανακατατάξεις και επαναξιολογήσεις τιμών και κοινωνικών καταστάσεων... Και η σημαντική διαφοροποίηση είναι ότι μετά από 35 χρόνια, τα προβλήματα έχουν χτυπήσει και την πόρτα των ανεπτυγμένων οικονομιών: των ΗΠΑ (κυρίως) αλλά και της Ευρώπης.
Ύστερα από κάμποσους μήνες, πρώτα με τις μοναχικές φωνές (Nouriel Roubini-Robert Shiller) τον Αύγ.2006, τις προειδοποίησεις στις αρχές και το Μάϊο του 2007, την έλευση του Αυγούστου 2007 (πιστωτική κρίση) μέχρι σήμερα, είμαστε μόλις σε θέση να διαβάσουμε ολοκληρωμένες αναλύσεις/κριτικές για το τι έχει συμβεί και που βρισκόμαστε:
- από καθηγητή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, σχετικά με το συστημικό κίνδυνο από τις πρακτικές securitization που εξαπλώθηκαν από την δεκαετία του '80: Πόσο φταίνε οι τιτλοποιήσεις για τη σημερινή κρίση στις αγορές;
- από πολιτικό, τον Κώστα Λαλιώτη, σχετικά με τη κρίση του νεοφιλελευθερισμού και την επιστροφή στο κράτος με αναφορά/συνδυασμό των περισσοτέρων που σχετίζονται με τη παρούσα κρίση: Από την κρίση στο κραχ; Φόβοι και ελπίδες
- από άνθρωπο της αγοράς, το Τ.Αράπογλου, εν αναμονή και της ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων της ΕΤΕ, κυρίως σχετικά με την επίπτωση της κρίσης στο χρηματο-οικονομικό τραπεζοκεντρικό σύστημα μαζί με την συμπεριφορά των κεντρικών τραπεζών: Η κρίση και οι επιπτώσεις σε αγορές και οικονομίες
Και οι τρεις αναλύσεις/τοποθετήσεις είναι αξιόλογες, από αξιόλογους ανθρώπους, και μας δείχνουν τόσο τι έχει συμβεί όσο και που βρισκόμαστε.
Στις τρεις παραπάνω τοποθετήσεις είναι έκδηλη η ατολμία προβλέψεων. Κανείς δεν προσπαθεί να προβλέψει το επόμενο στάδιο πόσο μάλλον να προτείνει διαδρομή (και μη μου πει κάποιος ότι ο Λαλιώτης λέει "το ΠΑΣΟΚ είναι η λύση", αυτό δεν είναι πρόταση...) Μόνο, δειλά, ο Αράπογλου "δείχνει" τις αναθεωρημένες προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, που κατεβάζουν το πήχη της ανάπτυξης - το κινητήριο μοχλό του συστήματος που περικλείεται στο μότο "ανάπτυξη ή θάνατος" - και εμμέσως μιλάει για τρένο προς συγκεκριμένη διαδρομή: προς την ύφεση, χωρίς όμως να την προβλέπει. Αλλά ο Αράπογλου είναι άνθρωπος της αγοράς και θα έπρεπε να δώσει και το δικό του "χρησμό".
Και μέσα στη γενικότερη ατολμία, στην έλλειψη "ακριβούς πληροφόρησης" των σύγχρονων προϊόντων (βλ. Αράπογλου) και της αδυναμίας προσδιορισμού των επιπτώσεων τους, κυριαρχεί η αβεβαιότητα, αν και η πρώτη εντύπωση ίσως είναι κι αυτή που θα εδραιωθεί τελικά ως η "λύση": το κράτος εγγυάται την ύπαρξη και τη συνέχιση του (τραυματισμένου) συστήματος (βλέπε τελευταίες πολιτικές FED).
Όμως, πλέον, οι αναλύσεις και τα μεγαλύτερα "τσιρότα" δεν είναι αρκετά! Όλοένα και περισσότερο ακούγονται κραυγές περί ενός New Deal που όμως αυτή τη φορά δεν θα έχει εφαρμογή μόνο εντός των ΗΠΑ αλλά σε ολόκληρο το παγκοσμιοποιημένο χωρίο. Με άλλα λόγια, οι διαπιστώσεις και οι εξηγήσεις δεν λένε τιποτε και σε κανέναν. Αυτό που οι περισσότεροι ζητούν είναι λύση, η οποία δύσκολα θα είναι κάτι λιγότερο από πολιτική επιλογή.
Κι η έκταση μαζί με το βάθος του τραυματισμού, νομίζω, θα είναι αυτά που θα έχουν τη μεγαλύτερη σημασία...