*Κύκλος αλληλεπιδράσεων

Το θέμα δεν είναι αν είσαι "ταύρος" ή "αρκούδα" αλλά ρεαλιστής, έλεγε ο Ν.Ρουμπίνι στη Η-Online πέρσι. Οι ΗΠΑ δύσκολα θα αποφύγουν την ύφεση

Στις 9 Μαρτίου του 2007 όταν η "Η-Online" είχε δημοσιεύσει τις προειδοποιήσεις του Νούριελ Ρουμπίνι (καθηγητή οικονομικών στο Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης) θεωρήθηκε αιρετική και περιθωριακή. Τώρα που τα "καμπανάκια" επιβεβαιώνονται δείχνουν ότι τα πράγματα μπορεί να είναι πιο δύσκολα από όσο τα περιέγραφε και ο ίδιος. Ακολουθεί το κείμενο πριν 17 μήνες....
Λένε ότι στις αγορές το 90% είναι ψυχολογία. Πέρα, όμως, από τις διαθέσεις των κάθε λογής «γκάμπλερ» (αισιόδοξων ή απαισιόδοξων), υπάρχει και η πραγματικότητα, υπογραμμίζει ο Νούριελ Ρουμπίνι.
Φαίνεται ότι πλησιάζει το τέλος του παιχνιδιού, λέει χαρακτηριστικά.
Η αμερικανική οικονομία ζει εδώ και καιρό μέσα σε μια χρηματοοικονομική φούσκα που σπάει: Χθες ήταν η αγορά ακινήτων μαζί με τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια, που «πριονίζουν» το πιστωτικό σύστημα.
Σήμερα είναι οι αγορές μετοχών. Σύντομα μπορεί να έρθει η σειρά άλλων ριψοκίνδυνων επενδύσεων και της πραγματικής οικονομίας.
Η πτώση μπορεί να είναι ιδιαίτερα οδυνηρή, ανοίγοντας έναν «φαύλο κύκλο» αλληλεπιδράσεων σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ισχύει ο «χρησμός» της ύφεσης;
Ακόμα κι ο Άλαν Γκρίνσπαν αναγκάζεται να μιλήσεις για επερχόμενη ύφεση. Η αμερικανική οικονομία έχει πολύ αδύναμα στοιχεία να αντιμετωπίσει μπροστά της κι αυτό τρομάζει ολόκληρο τον κόσμο.
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια;
Το περασμένο καλοκαίρι έβλεπα ότι εντείνεται ένας ολόκληρος συνδυασμός αρνητικών ειδήσεων: Συρρίκνωση επενδύσεων από τις αμερικανικές εταιρείες (χαμηλότερες παραγγελίες διαρκών αγαθών, πτωτική τάση στα κεφαλαιουχικά αγαθά, στα αποθέματα και στις παραγωγικές δαπάνες), επιδεινούμενη ύφεση στην αγορά ακινήτων και στην επισφαλή κατηγορία sub-prime των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, που μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμη κατάσταση το πιστωτικό σύστημα.
Πότε θα κτυπήσει την πόρτα των ΗΠΑ;
Πριν από ένα 6μηνο έλεγα ότι δεν αποκλείεται τα πρώτα σημάδια της ύφεσης να έρθουν το β’ τρίμηνο του 2007. Ο Άλαν Γκρίνσπαν, δίνει 30%-40% πιθανότητα ύφεσης για το τέλος του έτους. Δεν αποκλείεται το β’ 6μηνο να είναι το καθοριστικό προχωρώντας και μέσα στο 2008.
Αλλάζουν τα θεμελιώδη, ή όχι όπως λένε οι πιο αισιόδοξοι;
Προφανώς, αλλάζουν. Η ύφεση βρίσκεται ήδη στη γωνία. Οι αδυναμίες δεν φαίνονται μόνο στην αγορά κατοικίας, απλώνονται σταδιακά και στην αγορά αυτοκινήτων και στην καρδιά της βιομηχανικής παραγωγής.
Όλα αυτά αν συνδυαστούν με το ξεπούλημα στις χρηματιστηριακές αγορές δημιουργούν τις προϋποθέσεις ενός φαύλου κύκλου που πλήττει την πραγματική οικονομία
Τι ρόλο παίζει η Κίνα;
Η «μόλυνση» από την Κίνα, αποτελεί συνδυασμό δυο στοιχείων: Της φούσκας που έχει δημιουργηθεί στην τοπική χρηματιστηριακή αγορά (η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση) και των αρνητικών μηνυμάτων που εκπέμπονται από τις ΗΠΑ. Άλλωστε η αμερικανική κατανάλωση είναι που καθορίζει το ρυθμό της παραγωγής στην Κίνα.
Γιατί εμφανίστηκε τώρα ο Α. Γκρίνσπαν;
Πιστεύω, διότι η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Φαίνεται ότι πλησιάζει το τέλος του παιχνιδιού. Τα τελευταία χρόνια οι ΗΠΑ ζούσαν στην «οικονομία της φούσκας»: Αρνητικές αποταμιεύσεις με φούσκα στα ακίνητα, υψηλό δημοσιονομικό χρέος με χαμηλές δημόσιες αποταμιεύσεις, μαζί με ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα.
Χθες ήταν η αγορά ακινήτων, σήμερα είναι οι αγορές μετοχών. Σύντομα μπορεί να έρθει η σειρά άλλων ριψοκίνδυνων επενδύσεων. Η πτώση μπορεί να είναι οδυνηρή, ανοίγοντας έναν φαύλο κύκλο αλληλεπιδράσεων σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Φυλάει» τα ρούχα του;
Το πάρτι τελειώνει και ο Γκρίνσπαν το «μυρίζεται». Ξέρει ότι μπορεί να είναι οδυνηρό και σίγουρα το συζητά με τον Μπερνάνκε. Όπως συζητάνε και το κόλπο με τα carry trades στις αγορές. Μια τακτική η οποία οδήγησε σε αλαζονικές επενδυτικές συμπεριφορές υποβαθμίζοντας τους κινδύνους που τώρα σκάνε. Άλλωστε, ο ίδιος, έχει αντιμετωπίσει αντίστοιχες καταστάσεις στο παρελθόν.
Όπως το 1997/98;
Ακριβώς. Τα σοκ από τις αναδυόμενες μπορούν επηρεάζουν άμεσα τις ανεπτυγμένες αγορές, ιδιαίτερα εάν οι τελευταίες έχουν μια σειρά οικονομικές ανισορροπίες να τους ταλανίζουν. Όπως το 1997, με τη νομισματική κρίση στην Ασία που οδήγησε στην κατάρρευση της αγοράς στο Χονγκ Κονγκ τον Οκτώβριο που μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη με πτώση 500 μονάδων του Dow Jones μέσα σε μια μέρα (όπως και τώρα).
Όπως το 1998 με την κατάρρευση του ρώσικου νομίσματος που μετέφερε την κρίση στις αμερικανικές αγορές οδηγώντας στην χρεοκοπία του LTCM το οποίο χρειάστηκε το «σωσίβιο» της Fed, του Α. Γκρίνσπαν. Ο ίδιος ανταποκρίθηκε άμεσα ανοίγοντας τους κρουνούς της ρευστότητας στο σύστημα (μείωση επιτοκίων).
Μπορεί η Fed να βγάλει πάλι το «μαγικό ραβδί»;
Ακόμα κι αν η Fed χαλαρώσει τις στρόφιγγες (ενδεχομένως τους επόμενους 2-3 μήνες), πιστεύω ότι δεν θα καταφέρει να αποσοβήσει την ύφεση. Απλά θα θέσει τα όρια του πάτου. Χαμηλότερα επιτόκια δεν θα βοηθήσουν για τους ίδιους λόγους που δεν το έκαναν όταν η Fed τα έριξε από το 6,5% στο 1% το 2001, χωρίς να καταφέρει να εμποδίσει την ύφεση.
Τι μπορεί να σημαίνει για τον υπόλοιπο κόσμο;
Η Ευρώπη, η Ασία και ο υπόλοιπος κόσμος δεν θα γλιτώσουν από το ενδεχόμενο «ανώμαλης προσγείωσης» στις ΗΠΑ. Εάν η προσγείωση είναι ομαλή, το πιθανότερο είναι να τα πάνε καλά. Αν, όμως, έρθει η ύφεση, τότε θα υπάρξει σημαντική οικονομική επιβράδυνση στην Ευρώπη, όπως και στην Κίνα, στην Ασία και σε άλλες αναδυόμενες αγορές. Η Κίνα μπορεί να είναι το πρώτο θύμα καθώς τόσο η επέκτασή της όσο και οι εξαγωγές της εξαρτώνται άμεσα από τις ΗΠΑ.

Ισχύει, δηλαδή, ακόμα το ρητό: «Όταν φτερνίζονται οι ΗΠΑ κρυολογεί ο υπόλοιπος πλανήτης»
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12428&subid=2&tag=9502&pubid=288295