Τι θα αλλάξει στη γεωργία από το 2013

Τα κρυφά σημεία της νέας ΚΑΠ και με ποια κριτήρια
θα μοιράζονται τα κονδύλια της Ε.Ε.

«Μετά το 2013 θα σταματήσουν οι επιδοτήσεις». Η φράση αυτή, ιδιαίτερα συνήθης τελευταία, δεν αποδίδει απολύτως την πραγματικότητα. Γιατί και μετά το 2013 μετά την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) θα συνεχίσουν να δίνονται επιδοτήσεις, μόνο που θα είναι σημαντικά μειωμένες, και για να τις εισπράξει ένας αγρότης θα χρειάζεται να διαθέτει γνώσεις, ενδεχομένως πιστοποιητικό ασκήσεως επαγγέλματος και να τηρεί συγκεκριμένους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος.

Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρχει περίοδος σταδιακής προσαρμογής έως το 2020. Αν οι Ελληνες αγρότες δεν καταφέρουν να προσαρμοστούν και το κράτος να οργανωθεί ώστε να τους στηρίξει στη μετάβαση στη νέα εποχή, τότε ναι, ίσως πράγματι για πολλούς τα επόμενα χρόνια να σταματήσουν οι κοινοτικές επιδοτήσεις.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (το σύνολο των μέτρων με τα οποία η Ε.Ε. στηρίζει την αγροτική πολιτική - ΚΑΠ) κοστίζει στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 44% του προϋπολογισμού της (πριν από 20 χρόνια το ποσοστό αυτό έφτανε το 70%), αποτελεί όμως και τη μοναδική αποκλειστικά χρηματοδοτούμενη από την κοινότητα κοινή πολιτική. Το κόστος της, από την άλλη, είναι το 0,43% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο επίσημος διάλογος για το μέλλον της ΚΑΠ θα ξεκινήσει μετά την ανακοίνωση του συνολικού προϋπολογισμού της Κοινότητας μέσα στο 2010, οπότε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει τους βασικούς άξονες της νέας ΚΑΠ. Θεωρείται όμως περισσότερο από βέβαιο ότι οι δαπάνες για τη γεωργία θα περιοριστούν δραστικά.

Το βασικό θέμα συζήτησης είναι πώς ακριβώς και με ποια κριτήρια αυτά τα κονδύλια θα μοιράζονται στα κράτη-μέλη και πώς τελικά θα φτάνουν στους αγρότες.

Αν και έχουν ακουστεί αρκετά ρηξικέλευθες απόψεις, όπως η πλήρης κατάργηση των άμεσων ενισχύσεων και η ενίσχυση των προγραμμάτων ανάπτυξης της υπαίθρου -η συγκεκριμένη άποψη υποστηρίζεται από τη Δανία, τη Σουηδία, τη Μ. Βρετανία και την Ολλανδία-, οι άμεσες ενισχύσεις θα συνεχίσουν να δίνονται αν και θα μειωθούν σημαντικά. «Η απουσία βασικής στήριξης του εισοδήματος θα οδηγούσε πολλούς παραγωγούς της Ε.Ε. να επιλέξουν την εντατικοποίηση των μεθόδων παραγωγής για να διατηρήσουν το εισόδημά τους», γεγονός που θα έπληττε το περιβάλλον, τόνισε σε ομιλία του ο κ. Τάσος Χανιώτης, διευθυντής στη Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης, στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο ίδιος εξηγεί ωστόσο πόσο μακριά από την πραγματικότητα βρίσκονται διεκδικήσεις που αφορούν εγγυημένες τιμές και μέτρα παρέμβασης. «Η συζήτηση για τη νέα ΚΑΠ δεν πρόκειται να γίνει για τις τιμές παρέμβασης. Θα γίνει για τον τρόπο και το ποσό των άμεσων ενισχύσεων και για τα κονδύλια που θα πάνε στην ανάπτυξη της υπαίθρου. Το περιβάλλον θα είναι ο βασικός παράγοντας διαμόρφωσης των πολιτικών της νέας ΚΑΠ».

Σε αυτό ακριβώς το σημείο υπάρχει ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών κονδυλίων για τη χώρα μας που λαμβάνει 2,4 δισ. ευρώ ετησίως από άμεσες ενισχύσεις μέσω της ΚΑΠ. Από τη μια, δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει μηχανισμούς αποτελεσματικής απορρόφησης κονδυλίων μέσω προγραμμάτων. Από την άλλη, οι Ελληνες παραγωγοί δεν έχουν καθόλου εκπαιδευτεί στην τήρηση συγκεκριμένων κανόνων στον τρόπο της καλλιέργειας. Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης επισημαίνουν ότι η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει επιπλέον πιέσεις από άλλα κράτη-μέλη, καθώς «παίρνει πολλά γιατί έχει μεγάλο αγροτικό πληθυσμό». Οι στρεμματικές ενισχύσεις που λαμβάνουν οι αγρότες στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο μέσος Ευρωπαίος αγρότης παίρνει 250 ευρώ το εκτάριο (1 εκτάριο = 10 στρέμματα), ο Ελληνας 570 και ο Λεττονός 70, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Απαιτείται σαφώς αναδιανομή» επισημαίνει ο ίδιος. Σε αυτό το σημείο υπάρχει μάλιστα η σκέψη να επιτραπεί τα κράτη-μέλη να καταβάλλουν κάποια χρήματα στους αγρότες από εθνικά κονδύλια προκειμένου να εξισορροπηθούν οι περικοπές. Ωστόσο, κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι το κράτος-μέλος και θέλει αλλά κυρίως μπορεί να καταβάλλει αυτά τα κονδύλια.

Μετά το 2013 κάποιοι σίγουρα θα θιγούν. Το θέμα είναι, ποιοι, πόσοι και πόσο. Υπάρχει πάντως ένας τρόπος η Ελλάδα να μην πληγεί ιδιαίτερα από τη μείωση των επιδοτήσεων, επισημαίνει ο κ. Χανιώτης. Αρκεί απλώς να εγκαταστήσει ένα αξιόπιστο σύστημα ελέγχου για το πού αυτές πηγαίνουν, οπότε θα περιορίσει σημαντικά τα πρόστιμα για κακοδιαχείριση. Αυτή τη στιγμή η Κομισιόν εξετάζει υποθέσεις διαχείρισης κονδυλίων στον τομέα της γεωργίας για την Ελλάδα που επισύρουν πρόστιμα της τάξης των 400 εκατ. ευρώ.

Στα μπλόκα για τρίτη εβδομάδα

Στην κρισιμότερη καμπή βρίσκονται οι αγροτικές κινητοποιήσεις, που «εισέρχονται» στην 3η εβδομάδα, καθώς η συνάντηση του Πανελλήνιου Αγροτικού Συντονιστικού Οργάνου την Παρασκευή το βράδυ με την υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κατερίνα Μπατζελή δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και για τις δύο πλευρές. Οι αγρότες σε τοπικές συνελεύσεις αποφάσισαν συνέχιση των κινητοποιήσεών τους, τονίζοντας ότι δεν ικανοποιήθηκαν τα αιτήματά τους για την οικονομική τους στήριξη.

«Θα είναι καλό αν λειτουργήσουν τα μέτρα ελέγχου της αγοράς, αλλά στο μεταξύ εμείς πρέπει να έχουμε καλλιεργήσει και δεν διαθέτουμε χρήματα», λένε χαρακτηριστικά. Στο αίτημά τους για δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, η κ. Μπατζελή απάντησε ότι «δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα».

Μάλιστα, το υπουργείο διαψεύδει κατηγορηματικά όσα κυκλοφόρησαν «περί δεσμεύσεων για οικονομικές παροχές».

Το Πανελλήνιο Συντονιστικό Οργανο, αναμένεται να αποφασίσει σε νέα σύσκεψη για συνέχιση των κινητοποιήσεων, στα μπλόκα που ελέγχονται από αγροτοσυνδικαλιστές προσκείμενους στο κυβερνών κόμμα. Στο μεταξύ, την πρώτη της συνάντηση με την υπουργό αναμένεται να έχει -ίσως και σήμερα- αντιπροσωπεία των αγροτών που συνεδρίασε χθες στον Προμαχώνα, κυρίως αγρότες προσκείμενοι στη Ν.Δ., με τη συμμετοχή, ωστόσο, και του κ. Βαγγέλη Μπούτα (ΚΚΕ). Το γεγονός ότι οι αγρότες εμφανίζονται διχασμένοι σε επίπεδο εκπροσώπησης, δεν λειτουργεί υπέρ της αποκλιμάκωσης.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100018_31/01/2010_389050