Με τα τολμηρά μέτρα της 9ης Φεβρουαρίου, οι αγορές θεώρησαν το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης πειστικό και τη δημοσιονομική προσαρμογή επιτεύξιμη. Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο: Μέχρι εκείνη την ημέρα οδεύαμε σε πτώχευση, η δευτερογενής αγορά των κρατικών τίτλων ήταν κλινικά νεκρή, οι συναλλαγές ελάχιστες, αρκούσε μια πώληση λίγων δεκάδων εκατομμυρίων για να προκαλέσει εκτινάξεις των spreads που έφερναν ζάλη. Μετά τα μέτρα, η αγορά των τίτλων ζωντάνεψε, άρχισαν συναλλαγές αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και τα spreads έμεναν ατάραχα. Οι διεθνείς αγορές μάς είχαν εμπιστευθεί, μπορούσαμε να βρούμε δάνεια, ο κίνδυνος της πτώχευσης είχε παρέλθει.
Η παρατεταμένη συζήτηση περί προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) τείνει να καταστρέψει το καλό κλίμα που δημιουργήθηκε.
Δεν είναι παράδοξο. Διότι στο ΔΝΤ προσφεύγει ένα κράτος που τελεί υπό πτώχευση επειδή δεν μπορεί να βρει δάνεια. Ουδείς διανοείται να προσφύγει στο ΔΝΤ μόνο και μόνο επειδή θα πληρώσει τα δάνειά του λίγο ακριβότερα. Είναι αυτονόητο, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υδρογείου: Κανείς δεν βάζει το κεφάλι του στο ΔΝΤ αν μπορεί να δανειστεί μόνος του. Ως εκ τούτου, όταν κάποιο κράτος διαδίδει ότι θα προσφύγει στο ΔΝΤ, εισπράττει το εύλογο τίμημα: Κλονίζει την εμπιστοσύνη των αγορών σε αυτό. Σήμερα, πάλι, οι αγορές αναρωτιούνται αν πράγματι πάμε καλά ή μήπως, αντιθέτως, απλώς τις «παραμυθιάζουμε». Τις διακατέχει αβεβαιότητα για τους όρους που ενδέχεται να τεθούν στην Ελλάδα – είναι ενδεικτικό ότι ισχυροί παράγοντες των αγορών ανησυχούν μήπως προχωρήσουμε σε… αναδιάρθρωση του χρέους(!) κατά την πάγια συνταγή του ΔΝΤ. Και επειδή υποψιάζονται ότι το ΔΝΤ θα απαιτήσει «βαριές» διαρθρωτικές αλλαγές (ακούν ως παραμύθι ότι θα πάμε στο ΔΝΤ και θα φύγουμε, απλώς, με 30 δισ. δολ. στην τσέπη…) φοβούνται ότι στην Ελλάδα θα ξεσπάσουν αναταραχές και τιμολογούν τον αυξημένο κοινωνικό και πολιτικό κίνδυνο της χώρας μας.
Ανευ (φανερού) λόγου, η αβεβαιότητα μεγαλώνει, τα spreads διευρύνονται, η αξία των τίτλων μειώνεται, αυτοί που ατύχησαν να μας εμπιστευθούν και κατέχουν ομόλογα 300 δισ. ευρώ γράφουν νέες ζημίες, οι καταθέτες εκνευρίζονται επικίνδυνα. Κινδυνεύουμε να χάσουμε το momentum – την ευκαιρία που δημιουργήθηκε με τα μέτρα.
Η Ελληνική Δημοκρατία δεν έχει ανάγκη ούτε τη βοήθεια του ΔΝΤ ούτε της κ. Μέρκελ. Αν εφαρμόσουμε όλα όσα έχουν αποφασιστεί, θα πετύχουμε τη σταδιακή αποκλιμάκωση των spreads και τη σταδιακή αποκατάσταση συνθηκών ρευστότητας για το πιστωτικό σύστημα, με τις δικές μας δυνάμεις. Μπορούμε; Mε ποιον τρόπο;
Εως τον Ιούνιο, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών το κράτος θα χρειαστεί να δανειστεί 17 δισ. ευρώ. Αν υπάρξει βοήθεια, θα τα δανειστούμε με spread 100 μονάδες χαμηλότερο, περίπου. Σε απόλυτα νούμερα, το θέμα είναι αν (για δάνεια 17 δισ…) θα πληρώσουμε 170 ή 200 εκατ. ευρώ περισσότερα ή λιγότερα το 2010. Το ποσό (αν και ασήμαντο συγκριτικά με τις σπατάλες…) δεν είναι ευτελές, αλλά δεν είναι και ασήκωτο. Αν το πληρώσουμε, θα ανασάνουμε έως το φθινόπωρο που θα πρέπει να ξαναβγούμε για δάνεια και, μέχρι τότε, με τη συνεπή εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα έχουμε ρίξει τα spreads. Χωρίς βοήθεια, μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα.
Υπάρχει ένα δεύτερο πραγματικό ζήτημα: Δεν πρέπει να επιβαρύνουμε τη δημοσιονομική διαχείριση φέτος και την επόμενη 2ετία, με επιπλέον βάρη από τόκους, έστω μικρά. Και σε αυτό υπάρχει τεχνική λύση, διεθνούς εφαρμογής και νομιμότητας: Να μειώσουμε τις υποχρεώσεις πληρωμών στη δύσκολη 3ετία, μετατρέποντας ένα μέρος του δανεισμού, από δάνεια σταθερού σε δάνεια κυμαινομένου επιτοκίου. Το κυμαινόμενο είναι ίσο με το κάθε φορά euribor (περίπου 0,6 σήμερα) προσαυξημένο με το κάθε φορά spread. Με spread 300 (έστω αμετάβλητο…) το τελικό επιτόκιο δανεισμού πέφτει στο 3,6% περίπου -αντί για 6,2% που ήταν το επιτόκιο του τελευταίου δανείου μας. Μετά την 3ετία, το euribor θα έχει αυξηθεί, αλλά κι εμείς τότε θα είμαστε σε θέση να αντέξουμε την επιβάρυνση.
Αυτό που ξεκίνησε ως «μπλόφα» προς τους άλλους, αν συνεχιστεί, ίσως μετατραπεί σε παγίδα για εμάς. Μακάρι, λοιπόν, να απεμπλακούμε από την «προσφυγή στο ΔΝΤ», πολύ πριν από την 25η Μαρτίου. Γιατί, αν στη σύνοδο κορυφής «τα βρουν» Γερμανοί και Γάλλοι (όπως πολλάκις έχει συμβεί…) και μας υποδείξουν την πόρτα του ΔΝΤ, θα είναι δύσκολο να αποφύγουμε να τη διαβούμε…
No comments:
Post a Comment