Υπήρχε ανέκαθεν κίνδυνος μια «ενιαία νομισματική πολιτική» να οδηγήσει σε μεγάλες αποκλίσεις στους κόλπους της Ευρωζώνης, σε ό, τι αφορά πληθωρισμό και ανταγωνιστικότητα. Οι επιπτώσεις είναι πλέον σαφείς. Τα προβλήματα των χωρών του νότου -Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας- συγκαλύφθηκαν από την πιστωτική έκρηξη. Οταν, όμως, ξέσπασε η οικονομική κρίση η υποβόσκουσα αδυναμία των δημόσιων οικονομικών και των εμπορικών τους θέσεων τέθηκε σε κοινή θέα. Τα εξωτερικά ελλείμματα αυτών των χωρών αποτελούν τεράστια τροχοπέδη για τις οικονομίες τους. Θα έπρεπε να υποτιμήσουν και να στρέψουν τις οικονομίες τους από την εγχώρια κατανάλωση στις εξαγωγές. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Βρετανία, που έχει κοινά με αυτές ουκ ολίγα χαρακτηριστικά, οι ίδιες δεν έχουν πλέον αυτήν την επιλογή.
Πολλές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης φαίνονται να μην έχουν καταλάβει τις επιπτώσεις της συμμετοχής στο ευρώ. Οταν συνυπέγραψαν, ουσιαστικά δεσμεύθηκαν στις φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Δεν υπάρχει κυβέρνηση για να μεταφέρει κεφάλαια στα πιο αδύναμα μέλη. Αν μια χώρα χάσει την ανταγωνιστικότητά της, η μόνη επιλογή της είναι να μειώσει το κόστος της και να αυξήσει την παραγωγικότητά της. Οι κυβερνήσεις του νότου δεν βελτίωσαν τις επιδόσεις τους. Απομένουν, τώρα, οι μειώσεις μισθών. Για να γίνουν, οι χώρες χρειάζονται ευέλικτες αγορές εργασίας.
Ωστόσο, τα κράτη-μέλη του νότου δεν θα πρέπει να επωμισθούν όλη την ευθύνη για τις δυσλειτουργίες στην Ευρωζώνη. Η Γερμανία αναφέρεται συχνά ως χώρα που ξέρει να ανθεί μέσα σε μια νομισματική ένωση. Σίγουρα η χώρα αυτή έχει επιδείξει πειθαρχία. Η συγκράτηση των μισθών υπήρξε αυστηρή, τονώνοντας την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών και δημιουργώντας μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών. Ακόμα και μετά την κρίση -που προκάλεσε συρρίκνωση των εξαγωγών της κατά 20%- η Γερμανία εξακολουθεί να έχει εξωτερικό πλεόνασμα 6% του ΑΕΠ, το οποίο μάλιστα αυξάνεται και στο μεγαλύτερο μέρος του είναι με την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Ομως, η στρατηγική της Γερμανίας δεν μπορεί να εφαρμοστεί απαραιτήτως από τις άλλες χώρες, εφόσον το πλεόνασμα της μιας χώρας είναι το έλλειμμα μιας άλλης. Παρά την περίφημη ισχύ των γερμανικών εξαγωγών, οι επιδόσεις της γερμανικής οικονομίας υπήρξαν υποτονικές μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Και δεν υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής. Αφού διέφυγε της ύφεσης νωρίτερα από τις περισσότερες άλλες χώρες του ευρώ το 2009, η γερμανική οικονομία έμεινε στάσιμη το τελευταίο τρίμηνο του έτους και μάλλον θα συρρικνωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2010. Η ιδιωτική κατανάλωση είναι, δε, σίγουρο ότι θα μειωθεί φέτος. Ο δομικός μερκαντιλισμός της Γερμανίας μπορεί να απέχει ελάχιστα από τη στρατηγική «κλέψε τον γείτονά σου» (beggar-thy-neighbour), όμως τα αδύναμα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν προειδοποιήθηκαν, και μάλιστα από την ίδια τη Γερμανία. Οι Γερμανοί αντέδρασαν σκοπίμως «χλιαρά» στην προοπτική ένταξης των χωρών του νότου στην Ευρωζώνη. Αποδέχθηκαν με απροθυμία τη διεύρυνση και μόνο με την προϋπόθεση ότι οι χώρες κατανοούσαν τι σήμαινε η ένταξή τους. Η Γερμανία θα συμφωνήσει να στηρίξει ένα κράτος-μέλος που δεν έχει πρόσβαση στις αγορές ομολόγων, για να αποτρέψει φαινόμενο ντόμινο στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, θα αντισταθεί στις πιέσεις για μια οικονομική ένωση, καθώς κάτι τέτοιο θα περιλαμβάνει μεταφορά κεφαλαίων από τις «ισχυρές» στις «αδύναμες» χώρες σε συνεχή βάση.
* Eπικεφαλής οικονομολόγου του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μεταρρυθμίσεων (CER)
________________
Ο οικονομολόγος αυτός έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει πολύ κρύο αίμα!
Έχω σημειώσει πως θεωρώ ότι ο μόνιμος μηχανισμός στήριξη θα προκύψει είτε από έκτακτο ΕΣΠΑ είτε από αυξημένο κονδύλι του ΕΣΠΑ ΙΙ
No comments:
Post a Comment