Tου Νουριελ Ρουμπινι*
Οι αγορές σημειώνουν άνοδο από τον Ιούλιο ευελπιστώντας πως δεν θα επιδεινωθεί η παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική κατάσταση ή πως αν επιδεινωθεί οι κεντρικές τράπεζες θα σπεύσουν να στηρίξουν τις οικονομίες και τις αγορές με νέους γύρους ρευστότητας και ποσοτικής χαλάρωσης. Κι έτσι όχι μόνον οι καλές ειδήσεις αλλά ακόμη και οι κακές προκαλούσαν άνοδο στις αγορές καθώς ενίσχυαν την πιθανότητα παρέμβασης από τους κεντρικούς τραπεζίτες Μπεν Μπερνάνκι της Federal Reserve και Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ.
Ωστόσο, οι αγορές που σημειώνουν άνοδο σε καλές και κακές ειδήσεις δεν είναι σταθερές. Στην Ευρωζώνη η απόφαση της ΕΚΤ να προσφέρει στήριξη με απεριόριστες αγορές ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών προκάλεσε ευφορία. Αλλά στην πραγματικότητα απλώς προσφέρει χρόνο στους πολιτικούς για να εφαρμόσουν τα σκληρά μέτρα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της κρίσης. Βαθαίνει, άλλωστε, η ύφεση εξαιτίας της λιτότητας και των υπερβολικά αυστηρών όρων στην παροχή πίστωσης. Και στο μεταξύ η θέσπιση τραπεζικής ένωσης, η δημοσιονομική ένωση και η οικονομική ένωση με παράλληλη εφαρμογή μακροοικονομικών πολιτικών που τονώνουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολη.
Σε ό,τι αφορά τις αγορές ομολόγων, τα γεράκια της νομισματικής πολιτικής, η Bundesbank και ορισμένες άλλες κεντρικές τράπεζες άσκησαν πιέσεις για να επιβληθούν αυστηρότατοι όροι σε όσες ώρες επωφεληθούν από τις αγορές ομολόγων και ίσως ανακαλέσουν τη στήριξή τους αν δεν πληρούνται τα αυστηρά κριτήρια. Επιπλέον, η Ελλάδα ενδέχεται να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη το 2013 προτού οχυρωθούν επαρκώς η Ισπανία και η Ιταλία. Η Ισπανία έχει εισέλθει όπως η Ελλάδα σε ένα υφεσιακό σπειροειδές και ενδέχεται να χρειαστεί πλήρες πακέτο στήριξης. Και στο μεταξύ στην περιφέρεια της Ευρωζώνης επικρατεί κόπωση από τη λιτότητα που συγκρούεται με την κόπωση του πυρήνα από τα πακέτα στήριξης. Δεν εκπλήσσει λοιπόν που η Γερμανία, μη μπορώντας να ψηφίσει νέα πακέτα στήριξης, παραχώρησε τη δουλειά αυτή στην ΕΚΤ, τον μοναδικό θεσμό που μπορεί να παρακάμψει τα δημοκρατικά εκλεγμένα Κοινοβούλια. Επιπλέον, αν δεν συνοδευθεί με αναπτυξιακά μέτρα, η παροχή ρευστότητας απλώς θα καθυστερήσει τη διάλυση της Ευρωζώνης χωρίς να την αποτρέψει και θα οδηγήσει σε καταστροφή της ενιαίας αγοράς.
Στις ΗΠΑ η ανάπτυξη είναι αναιμική. Δεδομένου, άλλωστε, ότι επικρατεί πόλωση στην πολιτική σκηνή της Αμερικής, αναμένονται νέες συγκρούσεις για τον προϋπολογισμό και το όριο του χρέους, κάποια νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης και αδιέξοδο στις συνομιλίες για μια μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική εξυγίανση. Στην Κίνα φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή μια ανώμαλη προσγείωση της οικονομίας καθώς αναβάλλονται οι μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στη μείωση της αποταμίευσης και την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Στο μεταξύ, η πρόσφατη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές δεν είναι μόνον απόρροια του οικονομικού κύκλου, αλλά οφείλεται και σε διαρθρωτικά αίτια. Αναλόγως προβληματική είναι η κατάσταση στο γεωπολιτικό επίπεδο. Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκονται οι αναποτελεσματικές και ανίσχυρες πολιτικές ηγεσίες. Τόσο οι αναδυόμενες αγορές όσο και οι προηγμένες οικονομίες οδεύουν προς μια σύγκρουση με τον τοίχο. Οι πολιτικοί μπορούν είτε να συγκρουστούν με τον τοίχο είτε να επιδείξουν την ηγετική ισχύ και το όραμα που απαιτείται για να τον διαλύσουν με ασφάλεια.
* Οικονομολόγος, το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα www.project-syndicate.org
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_16/09/2012_495701
Οι αγορές σημειώνουν άνοδο από τον Ιούλιο ευελπιστώντας πως δεν θα επιδεινωθεί η παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική κατάσταση ή πως αν επιδεινωθεί οι κεντρικές τράπεζες θα σπεύσουν να στηρίξουν τις οικονομίες και τις αγορές με νέους γύρους ρευστότητας και ποσοτικής χαλάρωσης. Κι έτσι όχι μόνον οι καλές ειδήσεις αλλά ακόμη και οι κακές προκαλούσαν άνοδο στις αγορές καθώς ενίσχυαν την πιθανότητα παρέμβασης από τους κεντρικούς τραπεζίτες Μπεν Μπερνάνκι της Federal Reserve και Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ.
Ωστόσο, οι αγορές που σημειώνουν άνοδο σε καλές και κακές ειδήσεις δεν είναι σταθερές. Στην Ευρωζώνη η απόφαση της ΕΚΤ να προσφέρει στήριξη με απεριόριστες αγορές ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών προκάλεσε ευφορία. Αλλά στην πραγματικότητα απλώς προσφέρει χρόνο στους πολιτικούς για να εφαρμόσουν τα σκληρά μέτρα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της κρίσης. Βαθαίνει, άλλωστε, η ύφεση εξαιτίας της λιτότητας και των υπερβολικά αυστηρών όρων στην παροχή πίστωσης. Και στο μεταξύ η θέσπιση τραπεζικής ένωσης, η δημοσιονομική ένωση και η οικονομική ένωση με παράλληλη εφαρμογή μακροοικονομικών πολιτικών που τονώνουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολη.
Σε ό,τι αφορά τις αγορές ομολόγων, τα γεράκια της νομισματικής πολιτικής, η Bundesbank και ορισμένες άλλες κεντρικές τράπεζες άσκησαν πιέσεις για να επιβληθούν αυστηρότατοι όροι σε όσες ώρες επωφεληθούν από τις αγορές ομολόγων και ίσως ανακαλέσουν τη στήριξή τους αν δεν πληρούνται τα αυστηρά κριτήρια. Επιπλέον, η Ελλάδα ενδέχεται να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη το 2013 προτού οχυρωθούν επαρκώς η Ισπανία και η Ιταλία. Η Ισπανία έχει εισέλθει όπως η Ελλάδα σε ένα υφεσιακό σπειροειδές και ενδέχεται να χρειαστεί πλήρες πακέτο στήριξης. Και στο μεταξύ στην περιφέρεια της Ευρωζώνης επικρατεί κόπωση από τη λιτότητα που συγκρούεται με την κόπωση του πυρήνα από τα πακέτα στήριξης. Δεν εκπλήσσει λοιπόν που η Γερμανία, μη μπορώντας να ψηφίσει νέα πακέτα στήριξης, παραχώρησε τη δουλειά αυτή στην ΕΚΤ, τον μοναδικό θεσμό που μπορεί να παρακάμψει τα δημοκρατικά εκλεγμένα Κοινοβούλια. Επιπλέον, αν δεν συνοδευθεί με αναπτυξιακά μέτρα, η παροχή ρευστότητας απλώς θα καθυστερήσει τη διάλυση της Ευρωζώνης χωρίς να την αποτρέψει και θα οδηγήσει σε καταστροφή της ενιαίας αγοράς.
Στις ΗΠΑ η ανάπτυξη είναι αναιμική. Δεδομένου, άλλωστε, ότι επικρατεί πόλωση στην πολιτική σκηνή της Αμερικής, αναμένονται νέες συγκρούσεις για τον προϋπολογισμό και το όριο του χρέους, κάποια νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης και αδιέξοδο στις συνομιλίες για μια μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική εξυγίανση. Στην Κίνα φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή μια ανώμαλη προσγείωση της οικονομίας καθώς αναβάλλονται οι μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στη μείωση της αποταμίευσης και την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Στο μεταξύ, η πρόσφατη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές δεν είναι μόνον απόρροια του οικονομικού κύκλου, αλλά οφείλεται και σε διαρθρωτικά αίτια. Αναλόγως προβληματική είναι η κατάσταση στο γεωπολιτικό επίπεδο. Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκονται οι αναποτελεσματικές και ανίσχυρες πολιτικές ηγεσίες. Τόσο οι αναδυόμενες αγορές όσο και οι προηγμένες οικονομίες οδεύουν προς μια σύγκρουση με τον τοίχο. Οι πολιτικοί μπορούν είτε να συγκρουστούν με τον τοίχο είτε να επιδείξουν την ηγετική ισχύ και το όραμα που απαιτείται για να τον διαλύσουν με ασφάλεια.
* Οικονομολόγος, το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα www.project-syndicate.org
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_16/09/2012_495701
No comments:
Post a Comment