21.10.12

Αλλαγή στρατηγικής για σύγκλιση Βορρά - Νότου με γερμανική πειθαρχία - Μέρκελ: Ποια είμαι εγώ, για να παραπονεθώ, επειδή στην Ελλάδα οι άνθρωποι διαμαρτύρονται;

Πειθαρχία με την υπογραφή του Β. Σόιμπλε και ευελιξία με τη συνταγή του Μ. Ντράγκι. Ετσι θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τον μεγάλο συμβιβασμό που προωθεί το Βερολίνο πριν κλείσει τις εκκρεμότητες στήριξης της Ισπανίας και της Ελλάδας.
Πρόκειται για δύσκολη και σκληρή διαπραγμάτευση στην όποια υπάρχει όμως από την αρχή μιας στρατηγικής σημασίας βεβαιότητα: Στη Γερμανία έχουν κατανοήσει ότι το σημερινό στάτους κβο οδηγεί στην καταστροφή της Ευρωζώνης και ομολογούν πλέον δημόσια ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση ή σχέδιο Β' από τη συνολική θώρακιση-διάσωσή της στη σημερινή της σύνθεση. Η πρόκληση προκαλεί δέος, καθώς παραπέμπει στον συνδυασμό του νερού με τη φωτιά: Πώς επιβάλλεις γερμανικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία και ταυτόχρονα αποφεύγεις τον φαύλο κύκλο λιτότητα - ύφεση - μαζική ανεργία, γενικευμένη πολιτική και κοινωνική αποσταθεροποίηση;
Η πρόταση Ντράγκι, η δέσμευση για στήριξη του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης με κάθε δυνατό μέσον, η τραπεζική ένωση με δόσεις, με υιοθέτησή της στις αρχές του 2013 και πλήρη εφαρμογή της στις αρχές του 2014, η εγγύηση των καταθέσεων και ο κοινός δανεισμός μέσω ευρω-ομολόγου που θα τεθεί στο τραπέζι μετά τις γερμανικές εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου, θα πρέπει να πείσουν τους ξένους επενδυτές για τη φερεγγυότητα της Γηραιάς Ηπείρου, ώστε να υπάρξει η απαιτούμενη ρευστότητα για μια συνολική αναθέρμανση. Μια αναθέρμανση για έργα υποδομών που θα στηρίξουν την επέκταση του παραγωγικού τομέα της οικονομίας και όχι μια ψευδεπίγραφη ανάπτυξη μέσω της κατανάλωσης, όπως αυτή που γνωρίσε ο Νότος στα πρώτα χρόνια του κοινού νομίσματος.
Βέτο στους παραβάτες
Ταυτόχρονα θα υπάρχει ο επίτροπος που θα βάζει βέτο στους προϋπολογισμούς που θα παραβιάζουν τις διατάξεις του Δημοσιονομικού Συμφώνου και θα διασφαλίζει στο Βερολίνο την εγγύηση μιας δύσκολης, αργής αλλά μη αντιστρέψιμης προσαρμογής του Νότου στη δημοσιονομική πειθαρχία του Βορρά.
Τα προβλήματα και οι προκλήσεις που προκύπτουν από τον ζητούμενο συμβιβασμό, είναι ιστορικής σημασίας:
Πρώτον, θέτουν εδώ και τώρα την πρόκληση της Πολιτικής Ενωσης, της μετάλλαξης δηλαδή της Ευρωζώνης σε Ομοσπονδία, σε Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, όπως θα έλεγε και ο συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φερχοφστάτ. Αν ήταν μιά φορά παράδοξο να υπάρχει ένα κοινό νόμισμα χωρίς ταυτόχρονη δυναμική πολιτικής υπερεθνικής ολοκλήρωσης, το παράδοξο πολλαπλασιάζεται όταν θα υπάρχει κοινός δανεισμός και βέτο από τις Βρυξέλλες στους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Τούτων λεχθέντων, δεν υπάρχει χειρότερη στιγμή για να τεθεί η πρόκληση της πολιτικής ενοποίησης, όταν η πλειοψηφία της κοινής γνώμης στον Βορρά πιστεύει ότι χρηματοδοτεί τον παρασιτισμό του Νότου, και όταν στο Νότο η πλειοψηφία της κοινής γνώμης ταυτίζει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με τη μόνιμη λιτότητα, τη μαζική ανεργία, τη συνθλιβή της μεσαίας τάξης.
Το πρόβλημα ο Σόιμπλε δεν θα το έχει με τις διασωληνωμένες Ελλάδα, Πορτογαλία και την Ισπανία, που είναι στον προθάλαμο της εντατικής, ούτε καν με την Ιταλία που γνωρίζει ότι, αν δεν γίνουν αποφασιστικά βήματα στην Ευρωζώνη, την Ανοιξη θα είναι εκτός αγορών. Θα το έχει με τη Γαλλία, όπου η προσαρμογή στις απαιτήσεις του Δημοσιονομικού Συμφώνου απαιτεί μέτρα με απαγορευτικό κοινωνικό-πολιτικό κόστος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το δίκαιωμα πλήρους συνταξιοδότησης στο εξηκοστό έτος της ηλικίας στη Γαλλία, με το αντίστοιχο όριο στη Γερμανία να είναι το εξηκοστό έβδομο.
Στρατηγική στροφή
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα παραπάνω αποτυπώνουν τη στρατηγική στροφή του Βερολίνου όχι μόνον απέναντι στην Ελλάδα, αλλά στον Νότο και στην Ευρωζώνη συνολικά:
Μέχρι πριν από λίγο καιρό το Βερολίνο ισχυροποιούσε τη θέση του τόσο κερδοσκοπώντας σε βάρος του Νότου, καθώς δανειζόταν με μηδενικό έως αρνητικό επιτόκιο, και ταυτόχρονα ως ο κύριος δανειστής ισχυροποιούσε την πολιτική του ηγεμονία-πρωτοκαθεδρία την Ε.Ε.-Ευρωζώνη. Εδώ και μερικούς μήνες η διάχυση της κρίσης στην Ισπανία και την Ιταλία και οι πρώτοι κλυδωνισμοί της Γαλλίας έστειλαν στο Βερολίνο το σαφές μήνυμα ότι η «πυρκαγιά» πλησιάζει στα σύνορα της Γερμανίας, καθώς η ύφεση στο Νότο έχει στοχοποιήσει ως επόμενο θύμα τις γερμανικές εξαγωγές. Το είπε άλλωστε και η Αγκ. Μέρκελ στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα.
Με δεδομένο λοιπόν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, όπως η επιστροφή στο μάρκο ή η σύμπτηξη σε μια μικρή Ευρωζώνη του Βορρά, δύο επιλογές που θα οδηγούσαν στην ίδια καταστροφική ανατίμηση του μάρκου ή του νέου ευρώ, η Γερμανία κατανόησε ότι πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία κινήσεων πριν αρχίσει να τρέχει πίσω από τα γεγονότα.
Εσωτερικό κόστος
Το εσωτερικό σκηνικό είναι ιδιαίτερα δυσμενές, καθώς το σαφές και αδιαμφισβήτητο δημοσκοπικό προβάδισμα της Μέρκελ κινδυνεύει από τη διαχείριση της στροφής στην Ευρωζώνη, αν αυτή προσληφθεί από το εκλογικό σώμα ως απάρνηση των αξιών νομισματικής και δημοσιονομικής ορθοδοξίας που θεμελίωσαν οι Αντενάουερ-Ερχαρτ μετά το 1949 στη Δυτική Γερμανία. Είναι προφανές ότι τον παράγοντα αυτό τον έχει συνυπολογίσει ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι και γι' αυτό ακριβώς τον λόγο ποροχωρεί στην υλοποίηση της τραπεζικής ένωσης με δόσεις, με την πλήρη υλοποίησή της να μετατίθεται για ένα χρόνο: Η εγγύηση των καταθέσεων θα δημιουργήσει ροή επιστροφής καταθέσεων στον Νότο, ενώ το ευρω-ομόλογο είναι το επόμενο βήμα. Πρόκειται για αποφάσεις που μπορουν να ληφθούν και να υλοποιηθούν μόνον μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2013. Ούτως ή άλλως, οι εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά επιβάλλουν αναθεώρηση της παραδοσιακής προσέγγισης του Βορρά προς τον Νότο στην περίπτωση της Ευρωζώνης.
Ο Νότος δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται ανταγωνιστικά, να οδηγείται σε συρρίκνωση της δικής του παραγωγικής βάσης και να ζει παρασιτικά επιδοτούμενος ή να επιστρέψει στο προ δεκαετιών παρελθόν, όταν απλά παρείχε φθηνά εργατικά χέρια στο Βορρά και ειδικότερα στη Γερμανία.
Ιστορική ευθύνη
Θα ήταν άδικο να μην επισημάνουμε ότι η ιστορική ευθύνη για τον ημιτελή χαρακτήρα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με το παράδοξο να υπάρχει κοινό νόμισμα χωρίς πολιτική ένωση, δεν είναι ευθύνη της Γερμανίας. Οταν το 2005 στα δημοψηφίσματα της Γαλλίας και της Ολλανδίας «ναυαγούσε» η Συνταγματική Συνθήκη, το ετερόκλητο πολιτικά και ιδεολογικά μέτωπο που στήριζε το «όχι» πανηγύριζε με απίστευτη ελαφρότητα από την Ακρα Δεξιά μέχρι την Εξωκοινοβουλευτική Αριστερά.
Ούτε παράταση του σημερινού στάτους, αλλά σε καμιά περίπτωση επιστροφή στην εικονική ανάπτυξη και στις κοινωνικές παροχές με δανεικά. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα που πρέπει να κατανοήσει η κοινή γνώμη της Ευρωζώνης από το Ελσίνκι και το Βερολίνο μέχρι τη Λισαβόνα και την Αθήνα.
Μονόδρομος για το Βερολίνο
Σε ένα παγκόσμιο άκρως ανταγωνιστικό και επιθετικό περιβάλλον, η Γερμανία έχει όσο ποτέ την ανάγκη μιας ηπειρωτικής οικονομίας που να είναι ο φυσικός και ο κύριος αποδέκτης του παραγωγικού της βιομηχανικού-τεχνολογικού δυναμισμού.
Αν, λοιπόν, η βραχυπρόθεσμη οπτική οδηγούσε στη συμπίεση του Νότου και στην εκμετάλλευση της δεινής του θέσης για συγκυριακό προβάδιασμα του Βερολίνου, τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Γερμανίας απαιτούν πραγματική σύγκλιση Βορρά και Νότου, με συνταγή όμως που να μπορεί να νομιμοποιηθεί πολιτικά στη γερμανική πολιτική σκηνή.
Χωρίς την πραγματική σύγκλιση Βορρά-Νότου όλες οι συνταγές αντιμετώπισης της σημερινής δημοσιονομικής κρίσης του Νότου δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά ασπιρίνες. Χωρίς τον Νότιο δεν υπάρχει Ευρωζώνη και χωρίς την Ευρωζώνη η Γερμανία οδηγείται σε παρόμοιο αδιέξοδο με αυτό που οδηγήθηκε η Ελβετία, που είδε τις εξαγωγές της να καταρρέουν λόγω της συνεχούς ανατίμησης του εθνικού της νομίσματος.
Δεν μπορούμε να φαντασθούμε μια ενιαία Γερμανία που να μη φιλοδοξεί τίποτε άλλο παρά να γίνει μεγάλη Ελβετία, αλλά είναι εξίσου αδιανόητη μια άνευ όρων παράδοση του Βερολίνου στην υπερεθνική ενοποίηση, με πλήρη εγκατάλειψη των γερμανικών κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας, όπως επίσης αδιανόητη είναι η επιβολή χωρίς εκπτώσεις του γερμανικού μοντέλου στον Νότο και στην Ευρωζώνη συνολικά.
Ο συμβιβασμός είναι δύσκολος, θα έχει οδυνηρό κοινωνικό και πολιτικό κόστος τόσο για την Γερμανία όσο και για τους εταίρους της, αλλά δεν υπάρχει άλλη λύση.

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26517&subid=2&pubid=112938029

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ φαίνεται ότι κατάφερε να πείσει το πιο δύσπιστο κοινό της ότι θα πρέπει να δοθεί στην Ελλάδα περισσότερος χρόνος, προκειμένου να επιτύχει τους επώδυνους δημοσιονομικούς στόχους της.

Και η ίδια, ωστόσο, φαίνεται πώς αποκόμισε τις καλύτερες εντυπώσεις από την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, καθώς, στην ομιλία της από το βου συνεδρίου των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU), έκανε μια απίστευτη δήλωση για την Ελλάδα.

Είπε συγκεκριμένα η Γερμανίδα καγκελάριος ότι οι διαδηλωτές που κατέκλυσαν το κέντρο της Αθήνας κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα, ασκώντας το δικαίωμά τους να διαδηλώνουν, επέδειξαν τις αξίες και τις ελευθερίες που καθιστούν σπουδαία την Ευρώπη.

"Εγώ η ίδια περίμενα 34 χρόνια για να διαμαρτυρηθώ. Ποια είμαι εγώ να παραπονεθώ, επειδή οι άνθρωποι διαμαρτύρονται;" είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενη στα χρόνια που έζησε στην Ανατολική Γερμανία, πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Τα μέλη του κόμματος, ντυμένα με τις παραδοσιακές βαυαρικές ενδυμασίες τους, επιφύλαξαν ενθουσιώδη υποδοχή στην Μέρκελ, η οποία πάντως προσπάθησε να αποφύγει να μιλήσει για το θέμα της Ελλάδας και επέλεξε να εξαπολύσει επίθεση στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το μεγάλο αντίπαλό της στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές.

Στο άκουσμα ωστόσο των παραπάνω λεγομένων της Μέρκελ, οι σύνεδροι την αποθέωσαν όρθιοι για περισσότερο από ένα λεπτό!

Το ταξίδι της Μέρκελ στο Μόναχο, για να συναντηθεί με τους Βαυαρούς κυβερνητικούς εταίρους της, άλλες εποχές θα έμοιαζε με βόλτα στη φωλιά του λιονταριού. Κι αυτό, γιατί συχνά η προσέγγιση της βαυαρικής Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) στην κρίση της ευρωζώνης κλίνει προς τον ευρωσκεπτικισμό.

Ωστόσο, στο ετήσιο συνέδριο του κόμματος, την Παρασκευή και το Σάββατο, οι Βαυαροί υιοθέτησαν πιο ήπιους, πιο συμβιβαστικούς τόνους απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα, ανατρέποντας τις θέσεις που υποστήριζαν έως και πριν από έναν μήνα.

"Αν κάναμε τα στραβά μάτια όταν η Ελλάδα υιοθέτησε το ευρώ, τότε πρέπει να κάνουμε και πάλι τα στραβά μάτια. Το κόστος θα ήταν πολύ υψηλότερο, αν δεν το κάναμε" δήλωσε χαρακτηριστικά η Χανελόρε Γκάμπορ, δήμαρχος του Γκάρχινγκ, μιας πόλης στα βόρεια του Μονάχου.

Το CSU τηρούσε επί μήνες ιδιαίτερα σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, γεγονός που συνιστούσε άλλον έναν πονοκέφαλο για την Γερμανίδα καγκελάριο στην προσπάθειά της να στείλει ένα ενιαίο, ισχυρό μήνυμα στο εξωτερικό και στις αγορές.

Ο υπουργός Οικονομικών της Βαυαρίας, Μάρκους Σέντερ, είχε ζητήσει να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, ενώ ο γενικός γραμματέας του κόμματος, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, είχε καλέσει την Αθήνα να αρχίσει να πληρώνει τους μισούς μισθούς και συντάξεις σε... δραχμές, ώστε να διευκολύνει τη σταδιακή έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.

Οι Βαυαροί παραδέχονται ανοιχτά ότι έχουν ωφεληθεί πολύ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς το 70% των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγουν εξάγονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι όμως εξίσου υπερήφανοι για τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό τους και δεν βλέπουν με καλό μάτι όσους κάνουν σπατάλες.

Σε αντίθεση με τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ, το CSU έχει υιοθετήσει μια "πολιτική οδηγία" με την οποία ζητά να συγκροτηθεί ένας μηχανισμός με τον οποίο όποια χώρα επιθυμεί θα μπορεί να φύγει από το ευρώ.

Ζητά επίσης να δοθούν μεγαλύτερες εξουσίες στη γερμανική Bundesbank εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τα δύο κόμματα, παρά τις διαφορές τους αυτές, φαίνεται ότι έχουν σχηματίσει μια συμμαχία που θα βοηθήσει αμφότερα στις προσεχείς εκλογές.

Η Μέρκελ χρειάζεται το CSU, ώστε να παραμείνει ενωμένος ο κυβερνητικός συνασπισμός της ενώ ο ηγέτης των Χριστιανοκοινωνιστών, ο Χορστ Ζέεχοφερ, χρειάζεται την Μέρκελ καθώς στη Βαυαρία θεωρούν ότι εκείνη είναι σε θέση να βρει λύσεις στην κρίση.

Μάλιστα, η δημοτικότητά της στην περιοχή αυτή είναι μεγαλύτερη από του Ζέεχοφερ, ο οποίος δεν είχε πρόβλημα να παραμείνει στη σκιά της την Παρασκευή, την πρώτη ημέρα του συνεδρίου. "Τα μέσα ενημέρωσης λένε σήμερα ότι το CSU συμπεριφέρεται σαν γατάκι και δεν θέλω να διαταράξω αυτήν την εντύπωση τώρα" είπε.

Νωρίτερα, είχε αφήσει να εννοηθεί ότι η Ελλάδα μπορεί να λάβει τον επιπλέον χρόνο που χρειάζεται για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις. "Αν η έκθεση της Τρόικας περιλαμβάνει μια πρόταση για περισσότερο χρόνο, θα το συζητήσουμε" είπε στο περιθώριο του συνεδρίου.

http://www.protothema.gr/world/article/?aid=231173

No comments: