27.9.09

Aναλυση: Νέα ισορροπία στην παγκόσμια οικονομία σημαίνει νέα προβλήματα

Μέχρι στιγμής φαίνεται ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Γκόρντον Μπράουν, θεωρούν τη σύνοδο της «Ομάδας των Είκοσι» (G20) ως μία ευκαιρία, ώστε να μπορέσουν να επιλύσουν και να αποκαταστήσουν τα προβλήματα με τις ανισορροπίες στο πεδίο της παγκόσμιας οικονομίας. Πράγματι, τι θα ήταν ευκολότερο; Η Κίνα απλώς θα επέτρεπε στο νόμισμά της να καταστεί λίγο ακριβότερο και θα προσπαθούσε να καταναλώσει περισσότερα. Η Γερμανία και η Ιαπωνία από την πλευρά τους θα μπορούσαν κι εκείνες να καταναλώνουν λίγο πιο πολύ και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία να ακολουθήσουν την αντίστροφη πορεία.

Δεν φαίνεται, παρόλ’ αυτά, ότι η Κίνα θέλει να αντιδράσει με αυτόν τον τρόπο. Παράλληλα, τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος όσο και ο Βρετανός πρωθυπουργός κάνουν ό, τι περνά από το χέρι τους να διατηρήσουν τις καταναλωτικές δαπάνες σε αμετάβλητα με το παρελθόν επίπεδα στις χώρες τους. Η πραγματικότητα έγκειται στο ότι οι παγκόσμιες ανισορροπίες αποτυπώνουν τις προσπάθειες κάθε κράτους να αποφύγει την ύφεση.

Συνήθως, οι παγκόσμιες ανισορροπίες προκύπτουν από άτακτες χώρες, οι οποίες τα θέλουν όλα. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία επί σειρά ετών είχαν υψηλότερα έξοδα από έσοδα και η Ασία τις βοηθούσε. Τα χρήματα, που εξοικονομούσαν οι συγκριτικά φτωχοί και συντηρητικοί ως προς τους επενδυτικούς κινδύνους Ασιάτες εισέρρεαν στις αγγλοσαξονικές οικονομίες. Προ της κρίσεως το σύστημα διευκόλυνε τους πάντες. Οι εξαγωγές της Κίνας αυξάνονταν θεαματικά και η οικονομία της επίσης κατά 10% ετησίως. Το νόμισμά της παραμένει φθηνό για να ευνοεί την αύξηση αυτή. Η ιδέα ήταν να συγκεντρωθεί η παραγωγή και η απασχόληση σε αυτήν τη φτωχή και πυκνοκατοικημένη χώρα, ώστε να προσφερθούν δουλειές σε εκατομμύρια απελπισμένους και άνεργους προερχόμενους από αγροτικές περιοχές.

Από μέρους του, ο Γκόρντον Μπράουν μάλλον θεωρεί ότι οι ασιατικές χώρες συσσωρεύουν ολοένα και υψηλότερα συναλλαγματικά διαθέσιμα, φοβούμενες την οικονομική κρίση. Μια περαιτέρω ενδυνάμωση του ρόλου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ίσως τις κάνει να αλλάξουν στάση. Εν τούτοις, η Κίνα και άλλα κράτη της ΝΑ Ασίας εμφανίζουν πλεονάσματα και υψηλά συναλλαγματικά διαθέσιμα όχι από τον φόβο της κρίσης, αλλά επειδή στοχεύουν σε μία ανάπτυξη καθοδηγούμενη από τις εξαγωγές. Είναι απίθανο να μεταβάλουν τις πολιτικές τους. Η Κίνα ειδικά δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε οποιαδήποτε περαιτέρω ενίσχυση του γουάν προς το δολάριο, διότι με την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξασθενημένη επιδιώκει περισσότερο από ποτέ να υπερσκελίσει σε ανταγωνιστικότητα την Ευρωζώνη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Οι άλλοι παράγοντες της εξίσωσης, δηλαδή οι Ομπάμα και Μπράουν, δεν θέλουν στην πραγματικότητα να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού. Ο καθένας από αυτούς ηγείται μιας κυβερνήσεως, η οποία εμφανίζει δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξεως του 13% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος. Οι φορολογικές περικοπές και η παροχή ρευστού με αποδέκτες αποτυχημένες εταιρείες συνιστούν πολιτικές, οι οποίες χρησιμοποιούν κρατικά κονδύλια και αποσκοπούν στην τόνωση των καταναλωτικών δαπανών. Ποιος προμηθεύει τις κυβερνήσεις με τα κονδύλια αυτά; Φυσικά, οι Κινέζοι και οι λοιποί Ασιάτες, που αποταμιεύουν, εξακολουθώντας να αγοράζουν αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να αντιμετωπισθούν και να λειανθούν οι παγκόσμιες οικονομικές ανισορροπίες; Οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα μείωναν τα δημοσιονομικά ελλείμματά τους, οι κινεζικές εξαγωγές θα κατέρρεαν και όλος ο κόσμος θα υπέφερε. Αυτός θα ήταν ο γρήγορος τρόπος για νέα ισορροπία στην οικονομία.

* H ανάλυση δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα breakingviews. com

No comments: