Τέσσερα νέα βήματα

Του Μπαμπη Παπαδημητριου

Ο πρωθυπουργός άλλαξε πολιτική τη 2α Φεβρουαρίου, παραδεχόμενος πως μέχρι τότε δεν είχε αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης! Μέτρα όμως ανακοίνωσε την 3η Μαρτίου. Ενα μήνα αργότερα. Με αυτόν τον ρυθμό δεν πρόκειται να επιτύχουμε τίποτε. Προφανώς, το οικονομικό και πρωθυπουργικό επιτελείο δεν έχει –ακόμη σήμερα- αντιληφθεί ότι πίσω από το ταμειακό άνοιγμα κρύβεται η παράλυση, νόθευση και διάλυση του παραγωγικού εργαλείου. Μάλιστα, με τη (λογική κατ’ αρχήν) σημαντική αύξηση των φορολογικών βαρών στο πιο δυναμικό τμήμα των εργαζομένων, ακόμη και τα κίνητρα για την ταχεία αποτίναξη της κρίσης αμβλύνονται.

Βεβαίως, ο Γιώργος Παπανδρέου έχει πλέον αντιληφθεί πόσο μεγάλο λάθος ήταν η καθυστέρηση της «πυροσβεστικής» δημοσιονομικής προσαρμογής. Τώρα, οι ηγέτες των μεγάλων κρατών της Ευρώπης τον ακούνε προσεκτικά και συνυπογράφουν σχέδιο έρευνας και κατασκευής μέτρων για τον μετριασμό της ακραίας κερδοσκοπίας. Πριν από μερικές εβδομάδες συγκαταβατικά του έγνεφαν να γυρίσει στον τόπο του και να ασχοληθεί με τα τόσο μεγάλα προβλήματά μας, που, επιπλέον, πέταγαν λάσπη και στις άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης. Η αλλαγή είναι ριζική, αλλά δεν είναι επαρκής.

Κατά πρώτο λόγο, ο χαρακτήρας του «συμπληρωματικού» πακέτου είναι εντονότατα «λογιστικός». Αυτό δεν είναι κακό. Κάθε άλλο. Ομως, χρειάζεται να συνοδευθεί με τέσσερις ακόμη κινήσεις. Η πρώτη αφορά την αυστηρή περικοπή της σπατάλης, του οικονομικώς ασύμφορου και της πλήρους αναδιοργάνωσης των κρατικών υπηρεσιών. Οι περικοπές σπατάλης στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα πρέπει να έχουν μόνιμο χαρακτήρα.

Παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Ορίστε ορισμένα: Αμεση περικοπή του ΟΣΕ στο 1/3 της δραστηριότητάς του και μίσθωση των δύο βασικών εμπορευματικών γραμμών. Περικοπή πληρωμών στους δήμους και τις περιφέρειες κατά 30%. Προϋπολογισμός λιτότητας για τη νέα αυτοδιοίκηση του Καλλικράτη, επί του οποίου θα υπάρξει άμεση και δημόσια δέσμευση των υποψηφίων. Αυτονόμηση προϋπολογισμού, περικοπή του προϋπολογισμού στα νοσοκομεία και την παιδεία, με παράλληλη απελευθέρωση της αναζήτησης διδακτικών, διοκητικών και ερευνητικών πόρων πέραν του κράτος. Αναστολή συνταξιοδοτήσεων σε όλα τα σώματα ασφαλείας για τουλάχιστον έξι χρόνια, περικοπή κατά 20% όσων συντάξεων ξεπερνούν τις 22.000 ευρώ ετησίως, παράλληλα με τη δυνατότητα επιστροφής των δικαιούχων σε όλες τις θέσεις του Δημοσίου. Πλήρης ελευθερία μεταθέσεων ανεξαρτήτως κλάδου, φορέα και επιπέδου διοίκησης, με τη βοήθεια ενός εσωτερικού κρατικού ΑΣΕΠ. Κλείσιμο όλων (πρακτικώς) των τελωνείων. Κατάργηση και άμεση απόδοση στην Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου 8 σε κάθε 10 στρατόπεδα (ένας Καλλικράτης για τον στρατό), με παράλληλη κατάργηση των θέσεων διοίκησης και την επιβολή πλήρους μεταθετού στους αξιωματικούς και μόνιμους οπλίτες.

Δεύτερον, το άνοιγμα των επαγγελμάτων και η πλήρης κατάργηση των διοικητικών εμποδίων στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων θα έπρεπε να έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Προφανώς όμως, το παρόν επιτελείο δεν είχε εκπονήσει κανένα σχέδιο στην κατεύθυνση αυτή και, επιπλέον, επιμένει να μη χρησιμοποιεί την τεράστια εμπειρία παλαιότερων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, τα οποία είχαν πρόσφατα ασκήσει διοίκηση.

Τρίτον, άμεση αναδιοργάνωση του τραπεζικού συστήματος με την απορρόφηση σε νέα σχήματα των σημερινών κρατικών οργανισμών Αγροτικής, Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της υποδούλου Εθνικής Τράπεζας, με σκοπό τη διεύρυνση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης μεγάλων και μικρότερων επενδυτικών σχεδίων. Χωρίς τραπεζικές πιστώσεις δεν υπάρχει ανάπτυξη, ό, τι και αν πιστεύουν διάφοροι ψευδο-κρατιστές.

Τέταρτον, ξεκαθάρισμα των χωροταξικών σχεδίων στη Βουλή, ώστε μέχρι το φθινόπωρο να υπάρξει Εθνικός Χάρτης Επενδυτικών Ευκαιριών, τον οποίο πρέπει να επεξεργαστούν κατ’ απόλυτη προτεραιότητα οι κυρίες Κατσέλη και Μπιρμπίλη. Πρόσκληση διεθνών επενδυτών, με προσφορά δημόσιας γης και κατοχυρωμένη προστασία της επένδυσης κατά το μόνο δοκιμασμένο πρότυπο προστασίας των νομοθετημάτων του 1957. Παράδειγμα, η Ελλάδα δεν διαθέτει μεγάλα πεντάστερα κέντρα διακοπών, ούτε επαρκή αριθμό κέντρων κατοικιών παραθερισμού, ούτε ένα θεματικό κέντρο κ. λπ.

Στην ίδια κατεύθυνση, το υπουργείο Υποδομών του κ. Ρέππα πρέπει να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες σε συγχρηματοδοτούμενα έργα όχι μόνον οδικά αλλά κυρίως στους τομείς της ενέργειας, της διαχείρισης υδάτινων πόρων, διευθέτησης λυμάτων μεγάλων πόλεων ή βιομηχανικών κέντρων. Δεδομένου ότι το κράτος δεν θα είναι για πολλά χρόνια σε θέση να χρηματοδοτήσει αυτοτελώς σημαντικές επενδύσεις, χρειάζεται μια μακρόπνοη και χωρίς δογματισμούς πρόσκληση διεθνών κεφαλαίων.

Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι τίποτε δεν πρόκειται να γίνει στην κατεύθυνση αυτή όσο δεν ξεκαθαρίζει το κανονιστικό περιβάλλον και δεν διευκρινίζεται η πολιτική βούληση αυστηρής προστασίας όλων των πρωτοβουλιών, που συνάδουν στην ανασυγκρότηση του αναπτυξιακού εργαλείου. Ενα σχήμα, ανθρώπων και κανονισμών, όμοιο με εκείνο που δούλεψε για την προετοιμασία των Ολυμπιακών είναι, προφανώς, η μόνη λύση.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_14/03/2010_394056

Της Μιραντας Ξαφα

Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να ανακοινωθούν οι λεπτομέρειες του σχεδίου στήριξης της Ελλάδας, πιθανώς με την παροχή εγγυήσεων ώστε να μειωθεί το κόστος δανεισμού, που θα συζητηθεί σε Eurogroup και ECOFIN. Το βέβαιο είναι ότι το σχέδιο στήριξης θα βασίζεται σε αυστηρές προϋποθέσεις: την απαρέγκλιτη εφαρμογή των μέτρων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση και την ανακοίνωση, μέχρι μέσα Μαΐου, των νέων μέτρων ώστε να μειωθεί περαιτέρω το έλλειμμα από 8,7% φέτος στο 5,6% του ΑΕΠ το 2011 και κάτω από 3% το 2012, όπως προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ). Το ερώτημα είναι ποια μέτρα χρειάζεται να ληφθούν για να επιτευχθεί σημαντική περαιτέρω μείωση του ελλείμματος και να αντιστραφεί η εκρηκτική πορεία του χρέους. Οι επιτηρητές της Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν την ελληνική πραγματικότητα στο βάθος που χρειάζεται για να προτείνουν συγκεκριμένα μέτρα κατά περίπτωση. Ούτε και είναι η δουλειά τους να το κάνουν. Η δουλειά τους είναι να βεβαιωθούν ότι τα μέτρα που λαμβάνονται θα πετύχουν τους στόχους, ακόμα και αν αυτά περιορίζονται στην αύξηση της φορολογίας και στην περικοπή των αμοιβών στο Δημόσιο. Του χρόνου όμως, τι θα προτείνουν; Και νέα περικοπή στις ήδη ψαλιδισμένες αμοιβές στο Δημόσιο; Νέους φόρους ίσως; Η εμπειρία διδάσκει ότι οι λύσεις που βρίσκονται εκ των έσω είναι οι μόνες που επιβιώνουν μακροπρόθεσμα. Η δήλωση του κ. Παπακωνσταντίνου στην αρχή της υπουργικής θητείας του ότι ο προϋπολογισμός του 2010 θα εξεταστεί από μηδενική βάση είναι η σωστή προσέγγιση. Αρκεί να γίνει από ένα επιτελείο τεχνοκρατών που θα εξετάσει σε βάθος κάθε δαπάνη και δεν θα υπολογίσει το «πολιτικό κόστος». Ας ελπίσουμε ότι ένα τέτοιο επιτελείο έχει ήδη πιάσει δουλειά και θα έχει έτοιμες προτάσεις μέχρι τα μέσα Μαΐου. Ιδέες υπάρχουν και πολλές βρίσκονται στην ιστοσελίδα της Δράσης (www.drassi.gr):

1. Το μέγεθος του κράτους δεν είναι διατηρήσιμο. Πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων με τρόπο γρήγορο και αποτελεσματικό. Χρειάζεται να καταργηθεί πλήθος άχρηστων για τους πολίτες υπηρεσιών, να καταρτιστούν νέα οργανογράμματα και να καθιερωθούν συστήματα κινήτρων και ποινών, με στόχο να μειωθεί η δαπάνη μισθοδοσίας του Δημοσίου κατά 30% μέσα σε 5 χρόνια. Χρειάζονται επειγόντως ιδιωτικοποιήσεις ή κλείσιμο όλων των ΔΕΚΟ, δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών και της υπερτροφικής γραφειοκρατίας του Υπουργείου Αμυνας, και μετατροπή υπηρεσιών του Δημοσίου σε Α.Ε. ιδιωτικού δικαίου όπου είναι εφικτό, με κίνητρα στο προσωπικό ώστε να καμφθούν οι αναμενόμενες αντιδράσεις (π.χ. ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, γεωπόνοι - σύμβουλοι αγροτικής πολιτικής, πολεοδομικά γραφεία).

2. Το ασφαλιστικό σύστημα δεν μπορεί να επιβιώσει με οριακές παρεμβάσεις. Μία νέα προσέγγιση θα ήταν να καθιερωθεί μία εθνική σύνταξη, ίδια για όλους μετά από μία αποδεκτή ηλικία (π.χ. 65 ετών), ύψους μεγαλύτερου από τον σημερινό μέσο όρο της συντριπτικής πλειοψηφίας των συντάξεων του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ κ.λπ.), αλλά χαμηλοτέρου από ΔΕΚΟ - Δημόσιο, που θα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την γενική φορολογία. Η παράλληλη κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών για συντάξεις, καθώς και όλων των δημοσίων ταμείων συντάξεως, θα ενεθάρρυνε την απασχόληση και θα εξοικονομούσε σημαντικούς πόρους σε βάθος χρόνου εφόσον θα μηδένιζε το σημερινό διαχειριστικό κόστος που δημιουργεί η χαώδης και φαύλη οργάνωση των ταμείων. Αυτό το σύστημα ταυτόχρονα θα έδινε κίνητρα για την ανάπτυξη του δεύτερου ασφαλιστικού πυλώνα των επαγγελματικών ταμείων και του τρίτου της ιδιωτικής ασφάλισης. Αυτό το σύστημα ισχύει, για παράδειγμα, στη Δανία.

3. Κατάργηση των επιδοτήσεων στις επενδύσεις που υπάγονται στον αναπτυξιακό νόμο και αντικατάσταση με φορολογικά κίνητρα για «πράσινες» και άλλες επενδύσεις.

4. Κατάργηση του περιθωρίου κέρδους 35% επί της λιανικής τιμής των φαρμακείων που επιβαρύνουν τα ασφαλιστικά ταμεία με τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ τον χρόνο, και αντικατάσταση με πλαφόν κέρδους στα ακριβά φάρμακα.

Οι στόχοι του ΠΣΑ είναι εφικτοί, αρκεί να υπάρχει τόλμη και αποφασιστικότητα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_14/03/2010_394055