Το καλό σενάριο για την ελληνική οικονομία προβλέπει για το 2010 επιστροφή στην ανάπτυξη και μείωση του ελλείμματος στο 9,1% του ΑΕΠ. Το κακό σενάριο θέλει την ελληνική οικονομία να παραμένει στάσιμη και να μην επιτυγχάνεται ουσιαστική μείωση του ελλείμματος καθώς το δημόσιο χρέος δεν αφήνει περιθώρια αποτελεσματικής δημοσιονομικής πολιτικής. Το χειρότερο προβλέπει ύφεση και αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης προκειμένου να καλυφθεί το υψηλό κόστος δανεισμού. Ισως να είναι το εφιαλτικότερο, καθώς η είσπραξη εσόδων σε περιόδους ύφεσης είναι δύσκολη και επιβαρυντική για την ανάπτυξη.
Το αισιόδοξο σενάριο προέρχεται κυρίως από τη Merrill Lynch, σύμφωνα με την οποία η ελληνική οικονομία αφήνει την ύφεση στο 2009 και περνά στην ανάκαμψη με ρυθμό ανάπτυξης το 2010 στο 2,1% και το 2011 στο 2,8%. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται κυρίως στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και στο γεγονός ότι η ΕΚΤ θα καθυστερήσει να προχωρήσει σε αυξήσεις επιτοκίων, οι οποίες δεν θα είναι μεγάλες. Η Merrill Lynch περιμένει στασιμότητα ή μικρή επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Προβλέπει ότι το 2010 το έλλειμμα θα υποχωρήσει οριακά σε σχέση με το 2009, αλλά το 2011 θα διαμορφωθεί υψηλότερα, κοντά στο 13% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται, ξεπερνώντας το 135% του ΑΕΠ το 2011. Την αισιοδοξία συμπληρώνει η πρόβλεψη-στόχος του υπ. Οικονομικών να μειώσει το έλλειμμα στο 9,1% του ΑΕΠ το 2010.
Το κακό σενάριο δεν θέλει να μειώνεται ουσιαστικά το έλλειμμα, καθώς το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται και ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι μηδενικός. Σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Οικονομικών, το ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί το 2010 στο 9,7% από 9% το 2009, δημιουργώντας 32.000 νέες κενές θέσεις εργασίας, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης θα παραμείνει αρνητικός - έστω και οριακά (-0,3% από -1,2% το 2009). Το δημόσιο χρέος θα εξακολουθεί να αυξάνεται μέχρι το 2011, ενώ θα παραμείνει πάνω από το 120% του ΑΕΠ και το 2013. Με αυτό το δεδομένο θεωρείται από αρκετούς μάλλον ανέφικτη η ουσιαστική μείωση του ελλείμματος. Διότι το έλλειμμα «μετατρέπεται» σε δημόσιο χρέος. Βέβαια, το δημόσιο χρέος των επόμενων πέντε ετών έχει επιβαρυνθεί σημαντικά από υψηλό κόστος εξυπηρέτησης εξαιτίας της πιστωτικής κρίσης και της εκτίναξης των spread κατά τη διάρκεια του 2009.
Οσο δεν προβλέπεται μείωση του δημοσίου χρέους, η μείωση του ελλείμματος είναι πολύ δύσκολη. Εκτός εάν ληφθούν σκληρά μέτρα μείωσης δαπανών και αύξησης φορολογικών εσόδων.
Τώρα ξεκινά το «άσχημο» σενάριο. Το υπ. Οικονομικών πιστεύει ότι το 2010 θα καταφέρει να μειώσει το έλλειμμα τουλάχιστον στο 9,1% του ΑΕΠ (από 12,7% το 2009), αλλά με παράλληλη εκτίναξη του δημοσίου χρέους στο 120,8% του ΑΕΠ (από 113,4% το 2009). Ο συνδυασμός αυτός, με τα σημερινά δεδομένα, έχει μεγάλες πιθανότητες να οδηγήσει σε αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης. Η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι «ο λόγος δαπανών για τόκους προς το ΑΕΠ δείχνει πόσες μονάδες πρέπει να αυξηθεί η μέση φορολογική επιβάρυνση για να χρηματοδοτηθούν οι δαπάνες για τόκους». Κατά το 2009 οι δαπάνες για τόκους ανήλθαν περίπου στο 5% του ΑΕΠ, ενώ για το 2010 αναμένεται να αυξηθούν κοντά στο 5,3%. Για να επιτευχθεί η μείωση του ελλείμματος στο 9,1% του ΑΕΠ χωρίς νέους φόρους, θα πρέπει να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα από περιορισμό της φοροδιαφυγής κατά 600 εκατ. ευρώ για να αντισταθμίσουν το κόστος του δανεισμού. Επιπλέον πρέπει να εξοικονομηθούν 8,6 δισ. ευρώ (μείωση δαπανών και αύξηση εσόδων) για τη μείωση του ελλείμματος κατά 3,6% του ΑΕΠ. Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει πως στον βαθμό που η πληρωμή των τόκων απαιτεί νέο δανεισμό, είναι δυνατόν να προκύψει ένας φαύλος κύκλος, όπου η αύξηση των επιτοκίων οδηγεί σε μεγαλύτερες δαπάνες για τόκους και κατά συνέπεια σε περαιτέρω αύξηση του δανεισμού, η οποία οδηγεί σε νέα άνοδο των επιτοκίων κ.ο.κ. Αυτό με τη σειρά του θα προκαλέσει επιτάχυνση της «εκτόπισης» ιδιωτικών επενδύσεων με επώδυνες επιπτώσεις για την οικονομία. Οπως έχει αναφέρει ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, το υψηλό δημόσιο χρέος διώχνει τους ιδιώτες επενδυτές, διότι φοβούνται επερχόμενη φορολογία στην απόδοση του κεφαλαίου. Τέλος, το ΔΝΤ αναφέρει ότι η αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής περιορίζεται σταδιακά για επίπεδα χρέους πάνω από το 60% του ΑΕΠ, ενώ άλλη μελέτη (Sutherland, 1997) διαπιστώνει ότι για χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ η δημοσιονομική πολιτική καθίσταται τελείως αναποτελεσματική.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_03/01/2010_385467
No comments:
Post a Comment