16.9.08

Φάσεις κρίσης και κίνδυνος

Πρέπει να έγινε η εισαγωγή στη τρίτη φάση.
Το σημαντικό είναι να γίνει κατανοητή η όλη διαδικασία που συντελείται: το τέλος του υπερκύκλου δανεισμού στην Αμερική ταυτόχρονα με το τέλος του καθεστώτος όπως διαμορφώθηκε μετά το Β'ΠΠ (διπολικός κόσμος => πολυπολικός κόσμος).

Φάσεις (μέχρι τώρα)
1. Κατάρρευση των διαμεσολαβητών δανείων (mortgage brokers - κάτι σαν τους εγχώριους πλασιέ/ασφαλιστές) ήδη από το τέλος του 2006 (οι τιμές ακινήτων έκαναν peak τον Αύγουστο 2006) που στα ΜΜΕ ακούστηκε σα το σκάσιμο διάφορων funds λόγω της κρίσης των subprimes.
2. Κατάρρευση χρηματο-οικονομικών ιδρυμάτων [Countrywide, Bear Stearns (μεγαλύτερη μόχλευση $1 κεφαλαίου: $33 "επενδύσεις"), Fannie Mae - Freddie Mac (μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση), Lehman Brothers (μεγαλύτερη πτώχευση)] μαζί με τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις κεντρικών τραπεζών για παροχή βραχυχρόνιας ρευστότητας.
3. Επι-μόλυνση και κατάρρευση υγιών εταιρειών.

Οι δύο πρώτες φάσεις χαρακτηρίζονται από "αισιοδοξία" και "εμπιστοσύνη", ότι τα προβλήματα περιορίζονται, ότι το κράτος διαθέτει τα όπλα, τη γνώση και τη δύναμη να επιλύσει αυτά τα προβλήματα. "Αισιοδοξία" και "εμπιστοσύνη" ότι τα χειρότερα πέρασαν.
Περισσότερα και πιο έντονα μέτρα θα χρειαστούν τώρα, όσο η "εμπιστοσύνη" και η "αισιοδοξία" θα ξεθωριάζουν.

[Κι επειδή η πιο έγκυρη "φωνή" είναι η κεφαλή του κράτους:
31/8/07: Μέτρα για την αντιμετώπιση της πιστωτικής κρίσης ανακοίνωσε ο Μπους
20/9/07: Αισιοδοξία Μπους και λήψη μέτρων από Μπερνάνκι για την αμερικανική οικονομία
7/12/07: ανακοίνωση των μέτρων της κυβέρνησης Μπους για το «πάγωμα» επιτοκίων σε ορισμένες κατηγορίες στεγαστικών δανείων μειωμένης εξασφάλισης
3/1/08: Τη λήψη δέσμης μέτρων ικανών να τονώσουν την οικονομία, εξετάζει ο Τζ.Μπους
14/3/08: Καθησυχαστικός για την αμερικανική οικονομία εμφανίστηκε ο Τζορτζ Μπους: Η οικονομία θα επανακάμψει
22/4/08: Μπους: Η αμερικανική οικονομία δεν είναι σε ύφεση
15/7/08: Σχέδιο στήριξης των Fannie Mae και Freddie Mac ανακοίνωσε ο Τζ.Ο.Μπους
15/9/08: Μπους: "Αντέχει τους κλυδωνισμούς η Wall Street"]

Το μεγαλύτερο λάθος είναι να χαρακτηριστούν οι παραπάνω φάσεις και όλες οι παρεμβάσεις, κρατικές και ιδιωτικές, ως άσχετες μεταξύ τους.
Η σωστή διάγνωση πάντοτε πρέπει να προηγείται της σωστής θεραπείας.

Φάση Νο.3 - Διαφορές με τη φάση Νο.2
1. Η "αισιοδοξία" και η "εμπιστοσύνη" βρίσκονται σε καθοδική τροχιά.
2. Η αξιοπιστία των ιθυνόντων χάνεται.
3. Εμφανίζεται ο φόβος
4. Η δυνατότητα εισροής νέου κεφαλαίου προς υποστήριξη δεν είναι δυνατή (Lehman Brothers)
5. Tα κρατικά εργαλεία επίλυσης του προβλήματος (λεκτικές παρεμβάσεις και δημόσιες εμφανίσεις, δάνεια της FED, βραχυπρόθεσμη ρευστότητα από τη FED, "διασώσεις"/κρατικοποιήσεις/απο-ιδιωτικοποιήσεις, κλπ.) εξανεμίζονται
6. Η ύφεση (τοπική ίσως και παγκόσμια) γίνεται πιο έντονη, αναμοχλεύοντας τη κρίση.

Η "θεραπεία" του συνόλου του σκιώδους χρηματο-οικονομικού συστήματος είναι το πρωτεύον. Τι μπορεί να χρειαστεί:
α. οικονομικά και νομισματικά προγράμματα τόνωσης της κατάσταση
β. επέκταση των κρατικοποιήσεων εκτός χρηματιστηρίου
γ. μεγαλύτερη συνεργασία των κεντρικών τραπεζών για την "ρύθμιση" των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τη καλύτερη διαχείριση των διεθνών ροών κεφαλαίου - τυχόν αποτυχία στο τομέα αυτό ίσως έχει ακόμα μεγαλύτερες συνέπειες.

Η όλη διαδικασία επηρεάζεται ουσιαστικά από ενδεχόμενη αλλαγή ή όχι της πολιτικής ηγεσίας στις εκλογές του Νοεμβρίου 2008. Οι εκλογές μπορεί να δυσκολέψουν, καθυστερήσουν ή διακόψουν τις απαραίτητες διεργασίες επίλυσης των προβλημάτων.

Σε κάθε περίπτωση ο μεγάλος κίνδυνος ονομάζεται αποπληθωρισμός αλά Ιαπωνία, μετά το σκάσιμο της δικής της φούσκας, η οποία επίσημα κράτησε δεκα έξι (16) χρόνια.

No comments: