Οι αμερικανικές αγορές παρέμειναν χτες κλειστές λόγω του εορτασμού της «ημέρας του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ» και στις αγορές χρήματος της Ευρώπης το ευρώ παρέμεινε σταθερό και χωρίς κραδασμούς παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε το κρίσιμο 48ωρο απολογίας της ελληνικής κυβέρνησης στις Βρυξέλλες. Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια τήρησαν στάση αναμονής και απέφυγαν τις επιθέσεις στο ευρώ, πρώτη μέρα κατάθεσης του υπουργού Οικονομικών, Γιώργου Παπακωνσταντίνου στο Eurοgroup και σήμερα στο EcoFin για την έγκριση του Προγράμματος Σταθερότητας.
Το κλίμα στις Βρυξέλλες, πάντως, παραμένει συγκεκαλυμμένα εχθρικό, καθώς η αμφισβήτηση για τα δεδομένα της εθνικής οικονομίας και των στοιχείων που την αφορούν είναι έντονη. Και ενώ η Ελλάδα υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει τον προϋπολογισμό και το έκανε με το Πρόγραμμα Σταθερότητας για να πετύχει τους αυστηρότερους στόχους που θέτουν οι διεθνείς αγορές και επιτάσσει το ίδιο το συμφέρον της χώρας και από την άλλη πλευρά η Ε.Ε. συμφώνησε να σταματήσει να κάνει δηλώσεις ή να κινείται με τρόπο που μπορεί να αποσταθεροποιήσει τα ελληνικά ομόλογα και γενικότερα τη θέση της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές, δεν το βλέπουμε.
Βεβαίως, το πρόβλημα είναι πώς θα υλοποιηθεί και αν θα μπορέσει η Ελλάδα να ανταποκριθεί στην υλοποίηση των στόχων. Εάν το κάνει, θα φύγει από τη ζώνη κινδύνου. Αν όμως δεν το κάνει και υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις, η Ελλάδα θα επανέλθει στη ζώνη κινδύνου σε λίγες εβδομάδες ή μερικούς μήνες. Πάντως, η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει συνείδηση των κινδύνων, να εκτονώσει αυτή τη δημοσιονομική βόμβα που κληρονόμησε από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Η πολιτική αυτή επηρεάζει άμεσα την Ελλάδα, μολονότι βρισκόμαστε σε άλλη φάση από την πλειονότητα των χωρών του ευρώ –και τότε και τώρα– και αντιμετωπίζουμε ιδιαίτερα, δικά μας προβλήματα. Οταν η ΕΚΤ άνοιξε την κάνουλα του ευρώ την περασμένη άνοιξη, ούτε η εσωτερική μας ζήτηση έπεφτε όσο αλλού, ούτε οι ελληνικές τράπεζες είχαν κλονιστεί όπως άλλες. Καθώς επεδίωκε όμως την ανάσχεση της διεθνούς κρίσης στην Ευρωζώνη, διευκόλυνε την τότε κυβέρνηση να συνεχίσει να δανείζεται υπέρογκα. Χωρίς αυτήν την «παρενέργεια» των έκτακτων μέτρων της ΕΚΤ, η χώρα μας θα είχε εξαναγκαστεί πολλούς μήνες νωρίτερα να περιορίσει τον δημόσιο δανεισμό και το κόστος του.
Η απόσυρση της μεγάλης πρόσθετης ρευστότητας από την ΕΚΤ έρχεται όμως τώρα, όταν η δική μας οικονομία, σε αντίθεση με τον κύριο όγκο της Ευρωζώνης, προβλέπεται να παραμείνει σε ύφεση και το 2010. Ετσι το spread των ελληνικών ομολόγων άρχισε πάλι να ανεβαίνει· προς στιγμήν ραγδαία, με τη βοήθεια και της πάντα διαρκούσας διεθνούς χρηματοοικονομικής αστάθειας, όπου ρόλο παίζουν και άσχετα γεγονότα σαν τη στάση πληρωμών στο Ντουμπάι, και μιας κινδυνολογίας στον διεθνή Τύπο που τροφοδοτούσε την κερδοσκοπία. Σε κάθε περίπτωση, η ανάγκη να μειωθούν τα ελλείμματα, να μπουν οι βάσεις για να αρχίσει να μειώνεται το χρέος είναι πια επιτακτική, αν θέλουμε να περισσέψουν πόροι για δημόσιες πολιτικές, κοινωνικές, αναπτυξιακές, περιβαλλοντικές. Αλλά αυτό συνεπάγεται αφαίρεση εισοδήματος τώρα, μέσα από τη φορολογία και μέσα από συμπίεση των δημοσίων δαπανών, αλλιώς δεν γίνεται. Αν δανεισμός σήμαινε να ξοδεύουμε σήμερα αυριανό εισόδημα, μείωση του χρέους σημαίνει, αντίστροφα, ότι για να το αποπληρώνουμε αφαιρούμε ένα μέρος από το σημερινό μας εισόδημα. Ο δανεισμός, σωστή πρακτική όταν διοχετεύεται σε επενδύσεις που βελτιώνουν την παραγωγική ικανότητα της οικονομίας, αυξάνουν την απασχόληση και το παραγόμενο εισόδημα από το οποίο αποπληρώνεται, δεκαετίες τώρα σ’ εμάς μάλλον καταναλωτικές ανάγκες κάλυπτε και σωρευόταν. Από εδώ προκύπτει η τωρινή δυσκολία.
Το καίριο ερώτημα είναι πού θα αναζητηθεί το προς αφαίρεσιν εισόδημα, μέσα από ποιες ανακατανομές στην κοινωνία. Ελάχιστοι θα διαφωνούσαν στα προφανή κριτήρια: κοινωνική δικαιοσύνη με προστασία των ασθενεστέρων και επιβάρυνση, αντίστοιχα, των πιο εύπορων, ταυτόχρονα προώθηση της ανάπτυξης, ενθάρρυνση της παραγωγικής δραστηριότητας ώστε να δημιουργεί περισσότερο εισόδημα.
No comments:
Post a Comment