Βίαιη επίθεση δέχθηκαν χθες οι σούπερ τραπεζίτες στο Κογκρέσο για τις ευθύνες τους στην οικονομική κρίση, που προκάλεσε η κατάρρευση του τραπεζικού και οικονομικού συστήματος της χώρας στην «πραγματική οικονομία», την παραγωγή και την απασχόληση. Μια κρίση που έκανε φτωχότερα κατά 13 τρισ. δολάρια τα αμερικανικά νοικοκυριά, περισσότερες από 2 εκατ. οικογένειες έχασαν τα σπίτια τους και σχεδόν 7 εκατ. Αμερικανοί τη δουλειά τους. Ενώπιον ειδικής διακομματικής Επιτροπής, προσπάθησαν επί ματαίω να απολογηθούν: ο Lloyd C. Blankfein της Goldman Sachs, ο Jamie Dimon της JPMorgan Chase, ο John J. Mack της Morgan Stanley και ο Brian T. Moynihan της Bank of America.
Εριξαν τις ευθύνες στους κανόνες ελέγχου που διέπουν το τραπεζικό σύστημα. Ευτυχώς, όμως, οι απολογίες τους δεν επηρέασαν τη Wall Street. Ωστόσο, και η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αποδείχθηκε ανεπαρκής, αποτυγχάνοντας να ελέγξει τη «δημιουργική ασυδοσία» αυτών των τραπεζιτών που προκάλεσαν την κρίση.
Ο Μπαράκ Ομπάμα επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό του εποπτικού συστήματος που είχε εγκαταστήσει τη δεκαετία του 1930 ο Ρούζβελτ, προκειμένου να αποδίδει και τον 21ο αιώνα κατά τον οποίο οι τραπεζικές και χρηματοοικονομικές πρακτικές έχουν γίνει πολύ πιο περίπλοκες και εξεζητημένες. Το ζήτημα, όμως, είναι ότι επόπτες και τραπεζίτες, αφού δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την κατάρρευση του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, τώρα είναι υπόλογοι για τα πάντα!
Ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν έχει επισημάνει πως με όλο αυτό το κρατικό χρήμα που έχουν τσεπώσει οι τραπεζίτες αντί να το διοχετεύουν στην οικονομία, θα προκύψει «ένα σύστημα στο οποίο θα υπάρξει ανεπάρκεια κεφαλαίου», ενώ οι φορολογούμενοι θα κληθούν να ξαναγεμίσουν τους κρατικούς κορβανάδες με τρισεκατομμύρια χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Εάν ο πρώην κολοσσός της Lehman Brothers δεν είχε καταρρεύσει ως πύργος από τραπουλόχαρτα, άραγε θα ξέσπαγε η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση; Στο ερώτημα απάντησε ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός Κένεθ Ρογκόφ. Ο καθηγητής Οικονομικών στο Χάρβαρντ εξακολουθεί να πιστεύει σήμερα, όπως κι ένα μήνα πριν από τη διάλυση της Lehman, ότι οι ΗΠΑ έχουν όλες τις προδιαγραφές να προκαλέσουν μια μαζική χρηματοπιστωτική κρίση. Τρισεκατομμύρια δολάρια σε χρέη έχουν τιτλοποιηθεί από μια διογκωμένη φούσκα περιουσιακών στοιχείων. Ακόμα κι αν η Lehman διασωζόταν, κάποιες άλλες θα είχαν ακολουθήσει, υποστηρίζει.
Μία εβδομάδα πριν από τη διάλυση της Lehman, οι προθεσμιακές αγορές συμβολαίων είχαν προβλέψει κάμψη 15% στις τιμές των κατοικιών στις μητροπολιτικές περιοχές των ΗΠΑ τους επόμενους 9 μήνες, πέραν της πτώσης του 24%, η οποία είχε συντελεστεί ήδη. Μια τέτοια εξέλιξη, η οποία δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, σε συνδυασμό με ανάλογες πτώσεις στις τιμές των ακινήτων επαγγελματικής χρήσεως, θα ανάγκαζε ορισμένες μεγάλες τράπεζες να φθάσουν στο χείλος της καταστροφής. Πολλά από τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία δέχθηκαν κρατική βοήθεια μετά τη Lehman, θα τη χρειάζονταν ούτως ή άλλως.
Ωστόσο, από πολιτικής απόψεως, είναι πολύ δύσκολο να διακρίνεις το πώς τα λάθη θα είχαν αποφευχθεί. Ο Κένεθ Ρογκόφ υποστηρίζει ότι οι πολιτικές πιέσεις έως ενός σημείου θα οδηγούσαν σε διάλυση ενός μεγάλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. «Εάν εξετάσουμε τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις, τότε το κλασικό σενάριο θέλει να αφήνεις την τέταρτη ή την πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα να πτωχεύει και να σώζεις όλες τις άλλες», υπογραμμίζει.
Τώρα, η μόδα στις τελευταίες απόπειρες ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι η μεταφορά της ευθύνης στις κεντρικές τράπεζες. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί γίνεται λόγος περί αυτού. Σε εποχές ολικής καταστροφής, οι κεντρικοί τραπεζίτες καλούνται να ξεμπλέξουν το νήμα. Επί σειρά ετών, οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες επικεντρώθηκαν στον χειρισμό ενός εργαλείου, δηλαδή των επιτοκίων μιας οικονομίας, με στόχο να επιβάλουν σταθερότητα στις τιμές. Αγνοούσαν ή δεν είχαν το ένστικτο να εντοπίσουν υπεραξίες που θα έσκαγαν καταστροφικά στις αγορές ή τράπεζες που ήταν αυτοκαταστροφικές.
No comments:
Post a Comment