26.12.10

Οι μεγάλες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που φέρνει ο νέος νόμος

Οι πρώτες κινήσεις επιχειρήσεων και σωματείων μετά την ψήφιση του νέου εργασιακού νόμου καταδεικνύουν ότι οι διατάξεις για τις ειδικές επιχειρησιακές, την αύξηση του χρόνου διαθεσιμότητας και την επιμήκυνση της περιόδου εκ περιτροπής εργασίας ασκούν περισσότερο ψυχολογική επίδραση για τις σημαντικότερες ανατροπές που συντελούνται στις ΔΕΚΟ και το Δημόσιο και θα συνεχιστούν με μεταβολές στους κανονισμούς εργασίας των τραπεζών. Παρ' όλα αυτά, στον ιδιωτικό τομέα πολλά είναι αυτά που αλλάζουν τόσο ως προς τους όρους του ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις που θα μειώσουν τα κόστη λειτουργίας όσο και για τη δομή του συνδικαλιστικού κινήματος που θα πρέπει να πάρει πολύ σοβαρά υπόψη το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν νέα αντιπροσωπευτικά σχήματα σε επίπεδο επιχείρησης. Η «Κ» απαντά στις πιο συχνές ερωτήσεις που διατυπώνονται αναφορικά με τις νέες διατάξεις.
1. Ποια είναι η σημαντικότερη αλλαγή του νόμου από την οπτική των επιχειρήσεων;
- Η παρέμβαση στους όρους του ανταγωνισμού μέσω του εργατικού κόστους. Η παρέμβαση δεν είναι οριζόντια. Δεν αφορά το ίδιο όλες τις επιχειρήσεις και γίνεται με δύο τρόπους: Κατ' αρχάς, με τις «ειδικές επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας» οι επιχειρήσεις διαχωρίζονται σε αυτές που μπορούν να μεταβάλουν «προς τα κάτω» τις αποδοχές και σε αυτές που θα υποχρεούνται στην τήρηση των κλαδικών συμβάσεων. Μέχρι σήμερα μόνο το 2,1% των επιχειρήσεων έχει δυνατότητα επιχειρησιακών συμβάσεων. Οπου δεν είναι δυνατή η υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης ισχύουν οι κλαδικές. Ο δεύτερος διαχωρισμός βοηθά τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν μη εξειδικευμένο προσωπικό. Σε αυτό συμβάλλει η κατάργηση της αποζημίωσης (ίσης με ένα μισθό) που δικαιούνται και όσοι θα απολύονταν ύστερα από 1 έτος παραμονή στην επιχείρηση.
2. Mήπως η παρέμβαση στον ανταγωνισμό μέσω των εργατικών διατάξεων θα συμβάλει στη συγκράτηση των απολύσεων και στη μείωση της ανεργίας;
- Η μείωση της ανεργίας, σε συνθήκες ύφεσης και υπό την επίδραση των συγκεκριμένων μέτρων είναι αμφίβολη. Πρώτον, ο μεγάλος όγκος των επιχειρήσεων δεν διαθέτει επιχειρησιακό σωματείο για να διαπραγματευτεί. Θα πρέπει, εάν θέλει να μειώσει το εργατικό κόστος, να κάνει διαπραγμάτευση με το κλαδικό σωματείο ή την ομοσπονδία. Η ΓΣΕΕ έχει ζητήσει από τις ομοσπονδίες - μέλη της να μη συμμετέχουν σε παρόμοιες διαβουλεύσεις. Αρα, σε αυτές τις επιχειρήσεις δεν υπάρχουν αλλαγές που θα επέτρεπαν τη συγκράτηση των απολύσεων. Δεύτερον, η δυνατότητα ανέξοδης απόλυσης χωρίς αποζημίωση για τον πρώτο χρόνο βοηθά στην ανακύκλωση του χαμηλά αμειβόμενου εργατικού δυναμικού, χωρίς όμως αυτό να οδηγεί απαραιτήτως και σε αύξηση της απασχόλησης.
3. Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να συνάψουν ειδικές συμβάσεις;
- Μόνον όσες έχουν σωματεία πρωτοβάθμια (με 21 φυσικά μέλη τουλάχιστον). Σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζομένους ή σε όσες δεν υπάρχουν σωματεία είτε πρέπει να συσταθούν είτε η διαπραγμάτευση θα γίνει με το κλαδικό σωματείο
4. Οι επιχειρήσεις που μπορούν να συνάψουν ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις σε ποια πεδία των εργασιακών σχέσεων μπορούν να παρέμβουν;
- Με την ειδική επιχειρησιακή μπορούν να αλλάξουν: α) Οι μηνιαίες αποδοχές, με κατώτατο όριο τα 740 ευρώ μεικτά. β) Ο αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση. Το σωματείο, εάν θέλει, μπορεί να υποδείξει και να συμφωνήσει με ποιο τρόπο θα μειωθεί το προσωπικό και να υποδείξει τον κατάλογο των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων χωρίς να κατηγορηθεί για «συμφωνίες κάτω από το τραπέζι». γ) Η εκ περιτροπής απασχόληση, η μερική απασχόληση και η διάρκεια του καθεστώτος διαθεσιμότητας.
5. Τι αλλαγές επέρχονται στην εκ περιτροπής εργασία;
- Σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως της δυνατότητας να συνάπτουν επιχειρησιακές συμβάσεις, η διάρκεια για εκ περιτροπής εργασία αυξάνεται στους 9 μήνες. Στις επιχειρήσεις που θα συναφθούν οι ειδικές συμβάσεις μπορεί να συμφωνηθεί μεγαλύτερη διάρκεια. Το ίδιο ισχύει και για τις διαθεσιμότητες.
Οι όροι των συμβάσεων και ο ρόλος του ΟΜΕΔ1. Ανάμεσα στον μισθό που καθορίζει η εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας, η κλαδική και η ειδική επιχειρησιακή σύμβαση, ποιοι όροι είναι ισχυρότεροι;
- Οι όροι της ειδικής επιχειρησιακής, αλλά μόνο στις επιχειρήσεις που έχουν υπογραφεί ειδικές συμβάσεις. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση ο βασικός μισθός δεν μπορεί να είναι κατώτερος της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης.
2. Τι θέση επέχει σε όλο αυτό το σύστημα η ατομική σύμβαση εργασίας;
- Ισχυρή, αλλά και σε αυτήν την περίπτωση το κατώφλι είναι πάντα το κατώτατο όριο της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας.
3. Εάν γίνουν απολύσεις κατά τη διάρκεια ισχύος της ειδικής επιχειρησιακής ακυρώνεται η σύμβαση;
- Εξαρτάται. Εάν στη σύμβαση έχει συμφωνηθεί να διατηρηθεί συγκεκριμένος αριθμός εργαζομένων και παραβιαστεί η συμφωνία, μπορεί να ακυρωθεί η σύμβαση. Τα πάντα εξαρτώνται από το περιεχόμενο της συμφωνίας σωματείου - επιχείρησης.
4. Μπορεί να συμφωνηθεί αλλαγή στις ώρες προσέλευσης και αποχώρησης από την εργασία ή στον χρόνο εργασίας;
- Ναι, εφόσον δεν γίνει μονομερώς και αποτελέσει «όρο εφαρμογής της ειδικής σύμβασης» μπορεί να επαναδιευθετηθεί και ο χρόνος εργασίας μέσω της εφαρμογής του «εκ περιτροπής» συστήματος».
5. Εάν μια επιχείρηση επιθυμεί να υπογράψει ειδική επιχειρησιακή και το πρωτοβάθμιο ή το δευτεροβάθμιο σωματείο δεν θέλει, τι γίνεται;
- O νέος νόμος δεν διευκρινίζει εάν αυτή η διαφορά μπορεί να παραπεμφθεί στον ΟΜΕΔ. Είναι ένα από τα ανοικτά ζητήματα, αν και όλα δείχνουν ότι το θέμα, εν τέλει, θα οδηγηθεί στον ΟΜΕΔ.
6. Πώς θα επιλυθούν οι διαφορές που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης;
- Μέσω της παραπομπής στον ΟΜΕΔ.

7. Τα διοικητικά δικαστήρια τι ρόλο παίζουν στην επίλυση των εργασιακών διαφορών;
- Αναβαθμισμένο. Στο εξής μπορούν, αν κρίνουν ότι οι αποφάσεις του ΟΜΕΔ δεν βασίζονται στις αρχές της ορθής κρίσης, της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας, να καταργήσουν διαιτητικές αποφάσεις.
Τι ισχύει για τις αποζημιώσειςΜέσα στο 2010 με διαφορετικές νομοθετικές ρυθμίσεις έγιναν οι εξής 4 παρεμβάσεις που αναμφισβήτητα μειώνουν το κόστος της απόλυσης και συμβάλλουν στην αύξηση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού.
α. Εάν η απόλυση γίνει με την τήρηση της απαιτούμενης προειδοποίησης από τον νόμο, η αποζημίωση μπορεί να μειωθεί έως και στο 50% της ισχύουσας.
β. Εάν η απόλυση γίνει κατά τη διάρκεια ισχύος της ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης, το ποσό της αποζημίωσης θα είναι μειωμένο και θα ακολουθεί τους όρους της νέας σύμβασης.
γ. Εάν ο εργαζόμενος απασχολήθηκε μόνο ένα χρόνο, δεν δικαιούται αποζημίωση.
δ. Θεσπίστηκε (με τον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο) η δυνατότητα καταβολής των αποζημιώσεων με δόσεις.
Πάντως η διάταξη για τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις του Ν. 3899 αφήνει ανοιχτή και τη δυνατότητα να συνομολογηθεί διαφορετικός τρόπος καταβολής στην αποζημίωση.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_100028_26/12/2010_426721

No comments: