Το πρόσωπο της ύφεσης

Η υποχώρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και η σοβαρή επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών σε λιανεμπόριο και υπηρεσίες χαρακτηρίζουν τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ

Από τη δύναμη των νοικοκυριών και την πορεία της κατανάλωσης θα εξαρτηθεί το βάθος και η διάρκεια της περιόδου ύφεσης στην οποία έχει εισέλθει η χώρα μας. Η κατανάλωση, που συρρικνώνεται με γρήγορους ρυθμούς, συμμετέχει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.

Οπως προβλέπει το ΙΟΒΕ, εφέτος η δημόσια και ιδιωτική κατανάλωση θα υποχωρήσουν σημαντικά- από 4,5% ως 6,2% και από 3,5% ως 4,5% αντίστοιχα- παρουσιάζοντας εικόνα εξασθένησης των βασικών πυλώνων της πραγματικής οικονομίας στην Ελλάδα. Για τον κρίσιμο δείκτη του ποσοστού της ανεργίας η πρόβλεψη (10,8% για το 2010) είναι δυσμενέστερη από αυτή του υπουργείου Οικονομικών (10,5%), αλλά όχι χειρότερη από την επίσημη εκτίμηση του υπουργού Εργασίας κ. Α. Λοβέρδου ότι το ποσοστό ανεργίας θα ανέλθει εφέτος στο 12%.

Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ περιλαμβάνονται στην έκθεση «Μακροοικονομικές εξελίξεις 2009, τάσεις της ελληνικής οικονομίας 2010» την οποία συνέταξε ο καθηγητής Οικονομικών και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Γ. Στουρνάρας ο οποίος και διατυπώνει την αισιόδοξη- κατά πολλούς εκτίμηση ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί εφέτος κατά 2%-2,2%.

Η έκθεση του ΙΟΒΕ «ακτινογραφεί» την πορεία της ελληνικής οικονομίας προς την ύφεση και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «τα αίτια της ύφεσης και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού προέρχονται κυρίως από τις διαχρονικές καχεξίες της ελληνικής οικονομίας και λιγότερο από τη διεθνή οικονομική κρίση». Το αρνητικό κλίμα που διαμορφώθηκε στην οικονομία το 2009 καταγράφεται στους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών, στις υπηρεσίες και στο λιανικό εμπόριο.

Στον τομέα των υπηρεσιών καταγράφηκε υποχώρηση των δεικτών κατά 28,3%, με μεγαλύτερη αυτή στον κλάδο των «διαφόρων υπηρεσιών προς επιχειρήσεις» (30,1%) και ακολουθούν ο κλάδος της «πληροφορικής» (29,9%) και των «ξενοδοχείων- εστιατορίων» (19,6%).

Στο λιανεμπόριο η υποχώρηση των συνολικού δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών έφθασε στο 21,6%, με τη μεγαλύτερη πτώση να καταγράφεται στα «είδη οικιακού εξοπλισμού» (35,5%) και τη μικρότερη στα «πολυκαταστήματα» (7,1%).

Βουτιά σε ένδυση- υπόδηση
Σημαντική είναι και η υποχώρηση του δείκτη στον τομέα των «υφασμάτων- ένδυσης- υπόδησης» (22,6%). Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την κατάρρευση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης κατά το δ΄ τρίμηνο του 2009, αποτυπώνουν το ζοφερό παρόν και προοιωνίζονται τη δύσκολη συνέχεια για τους παράγοντες ελληνικής αγοράς.

Σημάδι της παθογένειας της ελληνικής οικονομίας είναι η διαχρονική υστέρηση της ανταγωνιστικότητας, ιδιαίτερα σε σύγκριση με οικονομίες που βρίσκονται στο ίδιο περίπου επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και σε σύγκριση με ορισμένες αναπτυσσόμενες.

Σύμφωνα με το διεθνές ινστιτούτο ΙΜD, η χώρα μας κατρακύλησε κατά 10 θέσεις στην 52η θέση το 2009 (ανάμεσα σε 57 χώρες) από την 42η στην οποία βρισκόταν έναν χρόνο νωρίτερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα είναι προτελευταία στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μπροστά από τη Ρουμανία.

Το συμπέρασμα της έκθεσης του ΙΟΒΕ είναι ότι «τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι επαρκή για τον δημοσιονομικό στόχο του 2010 και βοηθούν σημαντικά τους στόχους του 2011 και του 2012».

Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που χαρακτηρίζουν «τη χειρότερη ίσως συγκυρία από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα», το ινστιτούτο βλέπει φως στην άκρη του τούνελ και εκτιμά ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της σημερινής συγκυρίας θα είναι παροδικές. Για να επιτευχθεί ωστόσο η ανατροπή της κατάστασης υποστηρίζει ότι θα χρειαστούν «πρόσθετα μέτρα για το Ασφαλιστικό, την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρεφή οικονομική ανάπτυξη».

Η αισιοδοξία βασίζεται εν μέρει στην ύπαρξη ανεκμετάλλευτων πηγών αύξησης της παραγωγικότητας τις οποίες εντοπίζει στα κλειστά επαγγέλματα, στις κλειστές αγορές και στο ΕΣΠΑ. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η κρίση είναι μια ευκαιρία να διορθωθούν τα προβλήματα του αναπτυξιακού προτύπου που ακολούθησε η χώρα μας και προτείνει να τεθούν στόχοι δεκαετίας ως το 2020.

Σε αυτούς περιλαμβάνεται μείωση του δημοσίου χρέους στο 80% του ΑΕΠ το 2020 (από 115,0% περίπου το 2009), εθνική αποταμίευση στο 20% του ΑΕΠ, έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 2% (από 11% το 2009), ανεργία στο 5% και κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο 100% της ευρωζώνης, από 86,9% το 2008 και 73,3% το 1999.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=16&artId=321303&dt=20/03/2010