Του Ανδρεα Κουτρα*
Τις επόμενες εβδομάδες θα παρουσιαστεί από την τρόικα η έκθεση προόδου της ελληνικής οικονομίας στην Κομισιόν και βάσει αυτής θα κριθεί η εκταμίευση ή όχι της επόμενης δόσης των 31,5 δισ. Η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί, με βάση μια καλή έκθεση, να αποσπάσει ελαφρύνσεις στο πρόγραμμα προσαρμογής για τα έτη 2013-14 και έτσι να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσής της. Ας δούμε τι θα μπορούσε να κάνει με βάση το σημερινά δεδομένα του χρέους. Μετά το PSI το ελληνικό χρέος έχει σπάσει σε τρεις διαφορετικές κλάσεις.
1) Ομόλογα PSI. Εχουμε πρώτα τα 65 δισ. των ομολόγων που είναι απόρροια του PSI. Η εξυπηρέτηση αυτών των ομολόγων είναι σχετικά μικρή. Με 2% κουπόνι στοιχίζει μόνο 1,3 δισ. τον χρόνο. Η Ελλάδα δεν έχει πλέον τη δυνατότητα της μονομερούς αναδιάρθρωσης, καθώς τα ομόλογα διέπονται από το αγγλικό δίκαιο. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι στάση πληρωμών. Η λύση όμως αυτή έχει περισσότερους κινδύνους παρά οφέλη. Τα ομόλογα αυτά διαπραγματεύονται στο 24% της ονομαστικής τους αξίας και άρα η απειλή της στάσης πληρωμών δεν είναι σοβαρή.
2) Ομόλογα ΕΚΤ. Η παράλογη άρνηση της ΕΚΤ να λάβει μέρος στο PSI είχε ως συνέπεια τη διατήρηση 54 δισ. του ελληνικού χρέους. Το 2013 και το 2014 λήγουν 8 και 10 δισ. αντιστοίχως. Αναμφίβολα, μια επιμήκυνση θα ελάφρυνε κατά πολύ τη σκληρή προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης όπως και τη βαρβαρότητα κάποιων μέτρων. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Ενας τρόπος θα ήταν η μετακύλισή τους κατά τη λήξη τους. Δηλαδή όπως λήγουν να αντικαθιστώνται με νέα. Η λύση αυτή όμως προσκρούει στη Συνθήκη του Μάαστριχτ καθώς δύναται να θεωρηθεί ως απευθείας χρηματοδότηση χώρας-μέλους. Θα μπορούσε όμως να γίνει με έναν έμμεσο τρόπο. Για παράδειγμα, η ελληνική κυβέρνηση εκδίδει βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια τα οποία τα αγοράζουν ελληνικές ή άλλες τράπεζες. Εν συνεχεία τα έντοκα αυτά γραμμάτια χρησιμοποιούνται ως εγγυήσεις στην ΕΚΤ. Με τον τρόπο αυτό τα 18 δισ. μπορούν να αναχρηματοδοτούνται αυτόματα ανά εξάμηνο. Η λύση όμως αυτή προσκρούει σε δύο σημεία. Πρώτον η ΕΚΤ δεν δέχεται ακόμα ελληνικά ομόλογα διότι περιμένει την έκθεση της τρόικας και δεύτερον οι ελληνικές τράπεζες είναι αφερέγγυες εφόσον δεν έχουν πάρει τα χρήματα της ανακεφαλαιοποίησης που προβλέπονται από την επόμενη δόση. Με λίγα λόγια, η επόμενη δόση θα είναι καθοριστική όχι μόνο για να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις αλλά και για να μπορέσουμε να αιτηθούμε ελάφρυνση του προγράμματος, με αξιώσεις και πιθανότητες επιτυχίας.
3) Διμερή δάνεια και δάνεια ΔΝΤ. Αυτά αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους. Από το πρώτο πακέτο των 110 δισ. έχουν εκταμιευθεί 73 δισ., 53 δισ. από τις χώρες-μέλη και 20 από το ΔΝΤ. Η Ελλάδα έχει υποχρέωση το 2013 να αποπληρώσει 1,7 δισ. και το 2014 7,4 δισ. στο ΔΝΤ. Αυτά είναι πολύ δύσκολο να μετακυλισθούν, πρώτον, διότι το ΔΝΤ δεν έχει ως σκοπό και ρόλο την εσαεί χρηματοδότηση και, δεύτερον, είναι γνωστό πως εδώ και πολύ καιρό προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από την Ελλάδα. Η αποπληρωμή του ΔΝΤ θα μπορούσε να γίνει από την Ε.Ε. με αντίστοιχη επιβάρυνση στην Ελλάδα ή και πάλι με την έκδοση εντόκων γραμματίων που θα δοθούν στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας.
Τα διμερή δάνεια είναι πιο εύκολο να αναδιαρθρωθούν. Αν και σε αγγλικό δίκαιο, αποτελούν διμερείς συμφωνίες που εύκολα μπορούν να αλλάξουν. Για παράδειγμα, μια κεφαλαιοποίηση τόκων για 3-4 χρόνια ή, ακόμα καλύτερα, μια περίοδος χάριτος 3-4 ετών στο επιτόκιο θα μπορούσε εύκολα να γίνει αν η Ελλάδα δείξει σημάδια ανάκαμψης αλλά και συμμόρφωσης προς τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές.
Συμπερασματικά, η επιτυχής εκταμίευση του πακέτου για τους σωστούς λόγους, και όχι για δήθεν πολιτικούς, θα έχει πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα και είναι σημαντικό να γίνει. Το αν θα μείνει η Ελλάδα στην Ευρώπη και το αν θα μπει σε πορεία ανάπτυξης και ανασυγκρότησης είναι πλέον ευθύνη της Ελλάδος και όχι των εταίρων μας. Η Ευρώπη θα συνεχίσει τη βοήθεια μόνο όσο είναι πολιτικά συμφέρον για αυτήν. Οταν εκλείψουν αυτοί οι λόγοι, ενδέχεται να αφεθούμε μόνοι στην αρένα. Ας μην τους δώσουμε την ευκαιρία.
* Ανδρέας Κούτρας, PhD, χρηματοοικονομικός αναλυτής, στέλεχος της ITC Markets στο Λονδίνο.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_13/10/2012_498568
Τις επόμενες εβδομάδες θα παρουσιαστεί από την τρόικα η έκθεση προόδου της ελληνικής οικονομίας στην Κομισιόν και βάσει αυτής θα κριθεί η εκταμίευση ή όχι της επόμενης δόσης των 31,5 δισ. Η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί, με βάση μια καλή έκθεση, να αποσπάσει ελαφρύνσεις στο πρόγραμμα προσαρμογής για τα έτη 2013-14 και έτσι να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσής της. Ας δούμε τι θα μπορούσε να κάνει με βάση το σημερινά δεδομένα του χρέους. Μετά το PSI το ελληνικό χρέος έχει σπάσει σε τρεις διαφορετικές κλάσεις.
1) Ομόλογα PSI. Εχουμε πρώτα τα 65 δισ. των ομολόγων που είναι απόρροια του PSI. Η εξυπηρέτηση αυτών των ομολόγων είναι σχετικά μικρή. Με 2% κουπόνι στοιχίζει μόνο 1,3 δισ. τον χρόνο. Η Ελλάδα δεν έχει πλέον τη δυνατότητα της μονομερούς αναδιάρθρωσης, καθώς τα ομόλογα διέπονται από το αγγλικό δίκαιο. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι στάση πληρωμών. Η λύση όμως αυτή έχει περισσότερους κινδύνους παρά οφέλη. Τα ομόλογα αυτά διαπραγματεύονται στο 24% της ονομαστικής τους αξίας και άρα η απειλή της στάσης πληρωμών δεν είναι σοβαρή.
2) Ομόλογα ΕΚΤ. Η παράλογη άρνηση της ΕΚΤ να λάβει μέρος στο PSI είχε ως συνέπεια τη διατήρηση 54 δισ. του ελληνικού χρέους. Το 2013 και το 2014 λήγουν 8 και 10 δισ. αντιστοίχως. Αναμφίβολα, μια επιμήκυνση θα ελάφρυνε κατά πολύ τη σκληρή προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης όπως και τη βαρβαρότητα κάποιων μέτρων. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Ενας τρόπος θα ήταν η μετακύλισή τους κατά τη λήξη τους. Δηλαδή όπως λήγουν να αντικαθιστώνται με νέα. Η λύση αυτή όμως προσκρούει στη Συνθήκη του Μάαστριχτ καθώς δύναται να θεωρηθεί ως απευθείας χρηματοδότηση χώρας-μέλους. Θα μπορούσε όμως να γίνει με έναν έμμεσο τρόπο. Για παράδειγμα, η ελληνική κυβέρνηση εκδίδει βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια τα οποία τα αγοράζουν ελληνικές ή άλλες τράπεζες. Εν συνεχεία τα έντοκα αυτά γραμμάτια χρησιμοποιούνται ως εγγυήσεις στην ΕΚΤ. Με τον τρόπο αυτό τα 18 δισ. μπορούν να αναχρηματοδοτούνται αυτόματα ανά εξάμηνο. Η λύση όμως αυτή προσκρούει σε δύο σημεία. Πρώτον η ΕΚΤ δεν δέχεται ακόμα ελληνικά ομόλογα διότι περιμένει την έκθεση της τρόικας και δεύτερον οι ελληνικές τράπεζες είναι αφερέγγυες εφόσον δεν έχουν πάρει τα χρήματα της ανακεφαλαιοποίησης που προβλέπονται από την επόμενη δόση. Με λίγα λόγια, η επόμενη δόση θα είναι καθοριστική όχι μόνο για να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις αλλά και για να μπορέσουμε να αιτηθούμε ελάφρυνση του προγράμματος, με αξιώσεις και πιθανότητες επιτυχίας.
3) Διμερή δάνεια και δάνεια ΔΝΤ. Αυτά αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους. Από το πρώτο πακέτο των 110 δισ. έχουν εκταμιευθεί 73 δισ., 53 δισ. από τις χώρες-μέλη και 20 από το ΔΝΤ. Η Ελλάδα έχει υποχρέωση το 2013 να αποπληρώσει 1,7 δισ. και το 2014 7,4 δισ. στο ΔΝΤ. Αυτά είναι πολύ δύσκολο να μετακυλισθούν, πρώτον, διότι το ΔΝΤ δεν έχει ως σκοπό και ρόλο την εσαεί χρηματοδότηση και, δεύτερον, είναι γνωστό πως εδώ και πολύ καιρό προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από την Ελλάδα. Η αποπληρωμή του ΔΝΤ θα μπορούσε να γίνει από την Ε.Ε. με αντίστοιχη επιβάρυνση στην Ελλάδα ή και πάλι με την έκδοση εντόκων γραμματίων που θα δοθούν στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας.
Τα διμερή δάνεια είναι πιο εύκολο να αναδιαρθρωθούν. Αν και σε αγγλικό δίκαιο, αποτελούν διμερείς συμφωνίες που εύκολα μπορούν να αλλάξουν. Για παράδειγμα, μια κεφαλαιοποίηση τόκων για 3-4 χρόνια ή, ακόμα καλύτερα, μια περίοδος χάριτος 3-4 ετών στο επιτόκιο θα μπορούσε εύκολα να γίνει αν η Ελλάδα δείξει σημάδια ανάκαμψης αλλά και συμμόρφωσης προς τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές.
Συμπερασματικά, η επιτυχής εκταμίευση του πακέτου για τους σωστούς λόγους, και όχι για δήθεν πολιτικούς, θα έχει πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα και είναι σημαντικό να γίνει. Το αν θα μείνει η Ελλάδα στην Ευρώπη και το αν θα μπει σε πορεία ανάπτυξης και ανασυγκρότησης είναι πλέον ευθύνη της Ελλάδος και όχι των εταίρων μας. Η Ευρώπη θα συνεχίσει τη βοήθεια μόνο όσο είναι πολιτικά συμφέρον για αυτήν. Οταν εκλείψουν αυτοί οι λόγοι, ενδέχεται να αφεθούμε μόνοι στην αρένα. Ας μην τους δώσουμε την ευκαιρία.
* Ανδρέας Κούτρας, PhD, χρηματοοικονομικός αναλυτής, στέλεχος της ITC Markets στο Λονδίνο.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_13/10/2012_498568
No comments:
Post a Comment