(περιλαμβάνονται μόνο όσα έχουν σχέση με την οικονομία - λινκ: http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/el/ec/120306.pdf)
Τους τελευταίους μήνες, η Ευρώπη διέρχεται σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση. Μολονότι έχει
δρομολογηθεί η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, οι κίνδυνοι παραμένουν και πρέπει να
συνεχίσουμε να δρούμε με αποφασιστικότητα. Υιοθετήσαμε σήμερα μια συνολική δέσμη μέτρων που
θα μας επιτρέψουν να ξεπεράσουμε την χρηματοπιστωτική κρίση και να συνεχίσουμε την πορεία μας
προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η δέσμη έχει στόχο την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της
Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διασφάλιση της διαρκούς σταθερότητας της ζώνης του ευρώ στο σύνολό
της. Συμφωνήσαμε επίσης να αναληφθεί ισχυρή δράση σε επίπεδο ΕΕ για την τόνωση της ανάπτυξης
με την ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς, τη μείωση της συνολικής κανονιστικής επιβάρυνσης και την
προώθηση του εμπορίου με τρίτες χώρες. Συζητήσαμε τη σοβαρή κατάσταση στη Λιβύη, εκφράζοντας
την ικανοποίησή μας μετά την έκδοση της απόφασης 1973 του ΣΑΗΕ και υπογραμμίσαμε ότι είμαστε
αποφασισμένοι να συμβάλουμε στην εφαρμογή της. Όσον αφορά το νότιο περίγυρο, επαναλάβαμε ότι
είμαστε αποφασισμένοι να αναπτύξουμε την εταιρική σχέση στην περιοχή και ζητήσαμε την ταχεία
υλοποίηση των προσανατολισμών της 11ης Μαρτίου 2011 και συμφωνούμε ως προς τα πρώτα
έμπρακτα βήματα για τη βραχυπρόθεσμη στήριξη των χωρών του νότιου περίγυρου. Τέλος,
συζητήσαμε τα διδάγματα που θα πρέπει να αντλήσουμε από τα συμβάντα της Ιαπωνίας, ιδίως όσον
αφορά την πυρηνική ασφάλεια.
Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε σήμερα μια συνολική δέσμη μέτρων αντιμετώπισης της
κρίσης, με στόχο να διατηρηθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα και να τεθούν τα θεμέλια
για την επίτευξη μεγέθυνσης που να είναι ευφυής και βιώσιμη, να ευνοεί την κοινωνική
ένταξη και να οδηγεί στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τα μέτρα θα ενισχύσουν την
οικονομική διακυβέρνηση και την ανταγωνιστικότητα της ζώνης του ευρώ και της
Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: Ευρώπη 2020, δημοσιονομική εξυγίανση και
διαρθρωτική μεταρρύθμιση
2. Εντός του νέου πλαισίου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
προσυπογράφει τις προτεραιότητες για τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη διαρθρωτική
μεταρρύθμιση(1). Τόνισε ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση υγιών
προϋπολογισμών και στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, στη μείωση της
ανεργίας μέσω μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας και στην καταβολή νέων προσπαθειών
για την ενίσχυση της οικονομικής μεγέθυνσης. Όλα τα κράτη μέλη θα ενσωματώσουν αυτές
τις προτεραιότητες σε συγκεκριμένα μέτρα που θα ενταχθούν στα αντίστοιχά τους
προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης και στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων.
Σ’ αυτή τη βάση, η Επιτροπή θα υποβάλει εγκαίρως τις προτάσεις της αναφορικά με τις ανά
χώρα γνωμοδοτήσεις και συστάσεις, προκειμένου να εγκριθούν πριν από το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο του Ιουνίου.
3. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα παρουσιάσουν ένα πολυετές πρόγραμμα εξυγίανσης που θα
περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους για τα ελλείμματα, τα έσοδα και τις δαπάνες, τη
στρατηγική με την οποία σχεδιάζεται η επίτευξη των στόχων αυτών και μια χρονική κλίμακα
για την υλοποίησή της. Στόχος των δημοσιονομικών πολιτικών για το 2012 θα πρέπει να είναι
η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, με την επαναφορά των τάσεων εξέλιξης του δημόσιου
χρέους σε βιώσιμη πορεία και την εξασφάλιση του περιορισμού των ελλειμμάτων σε επίπεδα
κάτω του 3% του ΑΕΠ εντός του χρονικού πλαισίου που έχει συμφωνηθεί στο Συμβούλιο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό προϋποθέτει ετήσιες διαρθρωτικές δημοσιονομικές
προσαρμογές αρκετά πάνω από το 0,5% του ΑΕΠ. Στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν πολύ
μεγάλα διαρθρωτικά δημοσιονομικά ελλείμματα ή πολύ υψηλά ή ραγδαία αυξανόμενα
επίπεδα δημοσίου χρέους, η δημοσιονομική εξυγίανση θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής.
_______________________________
1 Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου και της 7ης Μαρτίου
2011 και κατόπιν της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης που εκπόνησε η Επιτροπή. Βλ.
επίσης τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Προεδρίας της 16ης Μαρτίου 2011.
_______________________________
4. Οι προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης θα πρέπει να συμπληρώνονται με διαρθρωτικές
μεταρρυθμίσεις που να ευνοούν την οικονομική αύξηση. Προς τούτο, τα κράτη μέλη τονίζουν
τη δέσμευσή τους όσον αφορά τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Πιο συγκεκριμένα δε, θα
εφαρμόσουν μέτρα προκειμένου:
- να καταστήσουν ελκυστικότερη την απασχόληση,
- να εξασφαλίσουν την επανένταξη των ανέργων στην εργασία,
- να καταπολεμηθεί η φτώχια και να προαχθεί η κοινωνική ένταξη,
- να γίνουν επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση,
- να εξισορροπήσουν ασφάλεια και ευελιξία,
- να μεταρρυθμίσουν τα συνταξιοδοτικά συστήματα,
- να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης,
- να δώσουν ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία,
- να επιτρέψουν πρόσβαση στην αποτελεσματική ως προς το κόστος ενέργεια και να
προωθήσουν τις πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση.
5. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εκθέσουν τα κυριότερα μέτρα που θα απαιτηθούν
προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος προς τους πρωταρχικούς στόχους της στρατηγικής
«Ευρώπη 2020», όπως συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2010. Θα πρέπει τέλος να παρουσιάσουν
μέτρα πολιτικής για τη διόρθωση των επιζήμιων και έμμονων δημοσιονομικών ανισορροπιών
και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
6. Κατά την εφαρμογή των πολιτικών αυτών και προκειμένου να εξασφαλιστεί ευρεία οικείωση,
θα διατηρηθεί στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα λοιπά θεσμικά και
συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ (ΟΚΕ, ΕτΠ), με πλήρη συμμετοχή των εθνικών
κοινοβουλίων, των κοινωνικών εταίρων, των περιφερειών και άλλων ενδιαφερομένων
φορέων.
7. Η Ενιαία Αγορά έχει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο για την ανάπτυξη και την
απασχόληση και για την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει την Πράξη περί Ενιαίας Αγοράς και
καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να θεσπίσουν έως το τέλος του 2012 μια
πρώτη δέσμη μέτρων προτεραιότητας που θα δώσουν νέα ώθηση στην Ενιαία Αγορά. Θα
πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε μέτρα που δημιουργούν οικονομική ανάπτυξη και θέσεις
εργασίας, και φέρνουν απτά αποτελέσματα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει
επίσης να δοθεί έμφαση στην υλοποίηση της ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, ενώ θα πρέπει και να
μειωθεί η συνολική κανονιστική επιβάρυνση, ιδίως για τις ΜΜΕ, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και
σε εθνικό επίπεδο. Η Επιτροπή θα υποβάλει σχετική έκθεση έως το καλοκαίρι. Το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο χαιρέτισε επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει τρόπους απαλλαγής
των μικροεπιχειρήσεων από ορισμένες μελλοντικές ρυθμίσεις. Με βάση την ανακοίνωση της
Επιτροπής «Προς μία καλύτερη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς Υπηρεσιών», το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο καλεί αφενός τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν πλήρως την οδηγία περί υπηρεσιών,
αφετέρου δε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράσεις, όπου
κρίνεται απαραίτητο, για τη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς των υπηρεσιών.
8. Σημασία όμως έχει και η εξωτερική διάσταση της Ενιαίας Αγοράς, όπου οι προσπάθειες
θα πρέπει να εστιάζονται στην προαγωγή του ελεύθερου, δίκαιου και ανοιχτού εμπορίου, και
ιδιαίτερα στην ολοκλήρωση του γύρου της Ντόχα και του συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου
του ΠΟΕ το 2011, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της
16ης Σεπτεμβρίου 2010. Μετά την έκθεση της Επιτροπής με τις προτεραιότητες για τη
σταδιακή εξάλειψη των φραγμών του εμπορίου σε τρίτες χώρες, οι σχετικές εργασίες θα
πρέπει να προχωρήσουν με γοργό ρυθμό.
Ενισχυμένη οικονομική διακυβέρνηση
9. Η δέσμη των έξι νομοθετικών προτάσεων για την οικονομική διακυβέρνηση αποτελεί το
κλειδί της εξασφάλισης ενισχυμένης δημοσιονομικής πειθαρχίας και της αποφυγής των
υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών. Στη δέσμη περιλαμβάνεται μεταρρύθμιση
του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με στόχο τη βελτίωση της εποπτείας των
δημοσιονομικών πολιτικών και τη συνεπέστερη και πιο έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων
επιβολής, νέες διατάξεις για τα εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια και μια νέα επιτήρηση των
μακροοικονομικών ανισορροπιών.
10. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει με ικανοποίηση το γενικό προσανατολισμό που
επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο σχετικά με τις εν λόγω προτάσεις και που προλειαίνει το έδαφος
για τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καλεί δε τα Όργανα να
προχωρήσουν τις εργασίες τους ώστε να θεσπιστούν τα νομοθετήματα τον Ιούνιο του 2011.
Νέο επίπεδο ποιότητας συντονισμού οικονομικών πολιτικών: το Σύμφωνο για το Ευρώ +
11. Το Σύμφωνο για το Ευρώ +, όπως συμφωνήθηκε από τους Αρχηγούς Κράτους και
Κυβερνήσεως και στο οποίο συμμετέχουν και η Βουλγαρία, η 5ανία, η Λετονία, η
Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία (βλ. παράρτημα Ι), θα ενισχύσει περαιτέρω τον
οικονομικό πυλώνα της ΟΝΕ και θα οδηγήσει σε νέο επίπεδο ποιότητας το συντονισμό των
οικονομικών πολιτικών, με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και, ως εκ τούτου, την
επίτευξη υψηλότερου βαθμού σύγκλισης, ενισχύοντας την κοινωνική οικονομία αγοράς της
ΕΕ. Το Σύμφωνο παραμένει ανοιχτό στη συμμετοχή και άλλων κρατών μελών και θα σέβεται
πλήρως την ακεραιότητα της Ενιαίας Αγοράς.
12. Τα κράτη μέλη που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο δεσμεύονται να εξαγγείλουν, βάσει των
δεικτών και των αρχών που περιέχονται σ’ αυτό, μια δέσμη συγκεκριμένων δράσεων
υλοποιητέων εντός των επόμενων δώδεκα μηνών. Κάποια από τα κράτη μέλη έχουν ήδη
αναγγείλει τις πρώτες τους δεσμεύσεις. Όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα καταθέσουν τις
δεσμεύσεις τους το συντομότερο δυνατόν και οπωσδήποτε εγκαίρως, προκειμένου να
περιληφθούν στα αντίστοιχά τους προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης και στα εθνικά
τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων που θα υποβληθούν τον Απρίλιο και να αξιολογηθούν
στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.
Αποκατάσταση της ευρωστίας του τραπεζικού τομέα
13. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και οι οικείες εθνικές αρχές πραγματοποιούν ήδη δοκιμές
αντοχής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διεξαγωγής της όλης εξέτασης
από ομοτίμους σε στενή συνεργασία με τους εθνικούς εποπτικούς φορείς, την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή Συστημικών Κινδύνων, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
ούτως ώστε να βελτιωθεί η συνοχή και η ποιότητα των αποτελεσμάτων. Θα εξασφαλιστεί
υψηλό επίπεδο γνωστοποίησης της έκθεσης των τραπεζών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα
διακρατούμενα κρατικά χρεόγραφα.
14. Τα κράτη μέλη θα εκπονήσουν, εν όψει της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων, ειδικές και
φιλόδοξες στρατηγικές για την αναδιάρθρωση των ευάλωτων ιδρυμάτων, με συνεκτίμηση και
των λύσεων του ιδιωτικού τομέα (άμεση χρηματοδότηση από την αγορά ή εκποιήσεις
περιουσιακών στοιχείων), αλλά και με ένα στέρεο πλαίσιο σύμφωνα με τους κανόνες για τις
κρατικές ενισχύσεις, για την παροχή κρατικής υποστήριξης σε περίπτωση ανάγκης.
15. Όπως συμφωνήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου του 2010, θα πρέπει να
μελετηθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω η παγκόσμια θεσμοθέτηση φορολόγησης των
χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την πρόθεση της
Επιτροπής να υποβάλει έκθεση για τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα το
αργότερο έως το φθινόπωρο του 2011.
Ενίσχυση των μηχανισμών σταθερότητας της ζώνης του ευρώ
16. Υπενθυμίζοντας τη σπουδαιότητα της εξασφάλισης χρηματοοικονομικής σταθερότητας μέσα
στη ζώνη του ευρώ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την απόφαση για την τροποποίηση
της ΣΛΕΕ όσον αφορά τη συγκρότηση ενός μελλοντικού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού
Σταθερότητας. Καλεί τα κράτη μέλη να κινήσουν γρήγορα τις εθνικές διαδικασίες έγκρισης,
ούτως ώστε να τεθεί η τροποποίηση σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2013.
17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει με ικανοποίηση τις αποφάσεις που έλαβαν οι Αρχηγοί
Κράτους και Κυβερνήσεως της Ευρωζώνης στις 11 Μαρτίου και εγκρίνει τα χαρακτηριστικά
του ΕΜΣ (βλ. Παράρτημα ΙΙ). Η προετοιμασία της συνθήκης ΕΜΣ και των τροποποιήσεων
της συμφωνίας ΕΤΧΣ, για την εξασφάλιση πραγματικής δανειοδοτικής ικανότητας 440 δισ.
ευρώ, θα επισπευσθεί ώστε να μπορέσουν να υπογραφούν και οι δύο συμφωνίες ταυτοχρόνως
πριν από το τέλος του Ιουνίου του 2011.
Το Σύμφωνο αυτό, το οποίο εγκρίθηκε από τους Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως της ζώνης
του ευρώ και στο οποίο συμμετέχουν η Βουλγαρία, η 5ανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία
και η Ρουμανία, θεσπίστηκε με στόχο την ενίσχυση του οικονομικού πυλώνα της νομισματικής
ένωσης, τη βελτίωση της ποιότητας όσον αφορά το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στη
ζώνη του ευρώ και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, ώστε να επιτευχθεί υψηλότερος βαθμός
σύγκλισης. Το σύμφωνο αυτό επικεντρώνεται ιδίως σε τομείς που εμπίπτουν στην εθνική
αρμοδιότητα και είναι κρίσιμοι για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την αποφυγή
επιβλαβών ανισορροπιών. Η ανταγωνιστικότητα έχει ουσιώδη σημασία ώστε να μπορέσει η ΕΕ να
επιτύχει ταχύτερη και πλέον βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη
βάση, να παράγει υψηλότερα εισοδήματα για τους πολίτες της και να διατηρήσει τα ευρωπαϊκά
κοινωνικά πρότυπα. Τα άλλα κράτη μέλη καλούνται να συμμετάσχουν εθελοντικά.
Η νέα αυτή προσπάθεια προς ενίσχυση του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών για την
ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση στηρίζεται σε τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές:
α. Θα είναι σύμφωνη με την υπάρχουσα οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ και θα την
ενισχύει, παρέχοντας προστιθέμενη αξία. Θα είναι συνεπής προς τα υφιστάμενα μέσα
(Ευρώπη 2020, Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, Ολοκληρωμένες Κατευθυντήριες Γραμμές, Σύμφωνο
Σταθερότητας και Ανάπτυξης και νέο πλαίσιο μακροοικονομικής εποπτείας) και θα αξιοποιεί
τα μέσα αυτά. Θα περιλαμβάνει ειδική προσπάθεια πέραν των όσων ισχύουν ήδη καθώς και
συγκεκριμένες δεσμεύσεις και δράσεις με μεγαλύτερες φιλοδοξίες από αυτές που έχουν
συμφωνηθεί έως τώρα, θα συνοδεύεται δε από χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Οι νέες αυτές
δεσμεύσεις θα ενσωματώνονται εφεξής στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και
σταθερότητας και θα υπάγονται στο σύνηθες πλαίσιο εποπτείας, με την Επιτροπή να
διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής των δεσμεύσεων
και με τη συμμετοχή όλων των σχετικών συνθέσεων του Συμβουλίου και της Ευρωομάδας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εκτελεί πλήρως το ρόλο του, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές
του. Οι κοινωνικοί εταίροι θα συμμετέχουν πλήρως σε επίπεδο ΕΕ μέσω της τριμερούς
κοινωνικής συνόδου κορυφής.
β. Θα είναι επικεντρωμένη, προσανατολισμένη στη δράση και θα καλύπτει πρωταρχικούς
τομείς πολιτικής με ουσιώδη σημασία για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της
σύγκλισης. Θα αφορά κυρίως δράσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Στους επιλεγέντες τομείς πολιτικής θα συμφωνηθούν κοινοί στόχοι σε επίπεδο Αρχηγών
Κράτους και Κυβερνήσεως. Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα επιδιώκουν τους στόχους
αυτούς εφαρμόζοντας το δικό τους μείγμα πολιτικών και λαμβάνοντας υπόψη τους τις
ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
γ. Κάθε χρόνο θα αναλαμβάνονται συγκεκριμένες εθνικές δεσμεύσεις από κάθε αρχηγό
κράτους ή κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό τα κράτη μέλη θα λαμβάνουν υπόψη τους τις
βέλτιστες πρακτικές και θα αυτοσυγκρίνονται με τα κράτη με τις καλύτερες επιδόσεις, εντός
της Ευρώπης και μεταξύ άλλων στρατηγικών εταίρων.
Η εκπλήρωση των δεσμεύσεων και η πρόοδος προς την επίτευξη των κοινών στόχων
πολιτικής θα παρακολουθούνται κατ’ έτος σε πολιτικό επίπεδο από τους Αρχηγούς
Κράτους και Κυβερνήσεως της ζώνης του ευρώ και των συμμετεχουσών χωρών, με βάση
έκθεση της Επιτροπής. Επιπλέον τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να
διαβουλεύονται με τους εταίρους τους πριν εφαρμόσουν οποιαδήποτε σημαντική οικονομική
μεταρρύθμιση με ενδεχόμενες δευτερογενείς επιπτώσεις.
δ. Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη δεσμεύονται πλήρως για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς,
η οποία θα συμβάλει καίρια στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ και τη ζώνη του
ευρώ. Η σχετική διαδικασία θα είναι απόλυτα σύμφωνη με τη Συνθήκη. Το σύμφωνο θα
σέβεται πλήρως την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς.
Οι στόχοι μας
Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη αναλαμβάνουν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την επιδίωξη
των ακόλουθων στόχων:
- Προώθηση της ανταγωνιστικότητας
- Προώθηση της απασχόλησης
- Περαιτέρω συμβολή στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών
- Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
Κάθε συμμετέχον κράτος μέλος θα υποβάλλει τα ειδικά μέτρα που σκοπεύει να λάβει για την
επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Εάν ένα κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι δεν απαιτείται
δράση σε κάποιον τομέα, δεν θα τον περιλαμβάνει. Η επιλογή των συγκεκριμένων δράσεων
πολιτικής που απαιτούνται για την επίτευξη των κοινών στόχων εξακολουθεί να αποτελεί
αρμοδιότητα κάθε χώρας, αλλά πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη σειρά πιθανών μέτρων
που ακολουθεί.
Συγκεκριμένες δεσμεύσεις πολιτικής και παρακολούθηση
Η πρόοδος προς την επίτευξη των ανωτέρω στόχων θα παρακολουθείται σε πολιτικό επίπεδο από
τους Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως, βάσει σειράς δεικτών που θα καλύπτουν την
ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, τη δημοσιονομική διατηρησιμότητα και τη
χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις σε
οποιονδήποτε από τους τομείς αυτούς θα εντοπίζονται και θα πρέπει να δεσμεύονται για την
αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προκλήσεων εντός δεδομένου χρονοδιαγράμματος.
α. Προώθηση της ανταγωνιστικότητας
Η πρόοδος θα αξιολογείται βάσει της εξέλιξης των μισθών και της παραγωγικότητας και των
αναγκών προσαρμογής της ανταγωνιστικότητας. Για την αξιολόγηση του κατά πόσον η εξέλιξη των
μισθών συμβαδίζει με την παραγωγικότητα, θα παρακολουθείται το κόστος εργασίας ανά μονάδα
προϊόντος (ΚΕΑΜΠ) επί ορισμένο χρονικό διάστημα, συγκρινόμενο με τις εξελίξεις σε άλλες
χώρες της ζώνης του ευρώ και στους κυριότερους συγκρίσιμους εμπορικούς εταίρους. Για κάθε
χώρα, θα αξιολογείται το ΚΕΑΜΠ για την οικονομία στο σύνολό της και για κάθε μείζονα κλάδο
(μεταποίηση, υπηρεσίες, καθώς και κλάδοι διεθνώς εμπορεύσιμων και μη αγαθών). Μεγάλες και
διαρκείς αυξήσεις μπορούν να οδηγήσουν στη διάβρωση της ανταγωνιστικότητας, ιδίως εάν
συνδυάζονται με αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και συρρίκνωση του μεριδίου
στην αγορά όσον αφορά τις εξαγωγές. Για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας απαιτείται δράση
σε όλες τις χώρες, ιδιαίτερη όμως προσοχή θα δίνεται σε όσες αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις
στον τομέα αυτόν. Για να διασφαλιστεί η ισόρροπη εξάπλωση της ανάπτυξης σε ολόκληρη τη ζώνη
του ευρώ θα προβλεφθούν ειδικά μέσα και κοινές πρωτοβουλίες για την προώθηση της
παραγωγικότητας στις περιφέρειες που υστερούν.
Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για τις ειδικές δράσεις πολιτικής που επιλέγει για να προωθεί την
ανταγωνιστικότητα, ωστόσο θα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:
(i) τηρουμένων των εθνικών παραδόσεων όσον αφορά τον κοινωνικό διάλογο και τις εργασιακές
σχέσεις, μέτρα που να διασφαλίζουν ότι η εξέλιξη του κόστους συμβαδίζει με την
παραγωγικότητα, όπως:
• επανεξέταση του τρόπου καθορισμού μισθών και ημερομισθίων και, εφόσον
απαιτείται, του βαθμού συγκέντρωσης της διαπραγματευτικής διαδικασίας και των
μηχανισμών τιμαριθμοποίησης, τηρουμένης παράλληλα της αυτονομίας των
κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων·
• μέριμνα ώστε οι μισθολογικές συμφωνίες στον δημόσιο τομέα να στηρίζουν τις
προσπάθειες που καταβάλλονται στον ιδιωτικό τομέα ως προς την
ανταγωνιστικότητα (λαμβανομένης υπόψη της σημαντικής ψυχολογικής επίδρασης
των μισθών του δημόσιου τομέα).
(ii) μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας, όπως:
• περαιτέρω άνοιγμα των προστατευόμενων κλάδων με τη λήψη μέτρων σε εθνικό
επίπεδο, με σκοπό την άρση αδικαιολόγητων περιορισμών στις επαγγελματικές
υπηρεσίες και τον τομέα της λιανικής, προκειμένου να προαχθούν ο ανταγωνισμός
και η αποδοτικότητα, τηρουμένου στο ακέραιο του κοινοτικού κεκτημένου·
• ειδικές προσπάθειες για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών συστημάτων και την
προώθηση της Ε&Α, της καινοτομίας και των υποδομών·
• μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδίως για τις ΜΜΕ,
κυρίως με την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση του κανονιστικού
πλαισίου (π.χ. πτωχευτικό δίκαιο, εμπορικός κώδικας).
β. Προώθηση της απασχόλησης
Η ομαλή λειτουργία της αγοράς εργασίας αποτελεί κλειδί για την ανταγωνιστικότητα της ζώνης
του ευρώ. Η πρόοδος θα αξιολογείται βάση των ακόλουθων δεικτών: ποσοστό μακροχρόνιας
ανεργίας και ανεργίας των νέων, και ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας.
Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για τις ειδικές δράσεις πολιτικής που επιλέγει για να προωθεί την
απασχόληση, αλλά ιδιαίτερη προσοχή θα δίνεται στις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:
• μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας για την προαγωγή του συνδυασμού ευελιξίας
και ασφάλειας, τη μείωση της αδήλωτης εργασίας και την αύξηση της συμμετοχής
στην αγορά εργασίας·
• δια βίου μάθηση·
• φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως μείωση της φορολόγησης του εργατικού
εισοδήματος, ώστε να καταστεί συμφέρουσα η εργασία, διατηρουμένων των
συνολικών φορολογικών εσόδων, και λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της
συμμετοχής ενός δεύτερου μέλους της οικογένειας στο εργατικό δυναμικό.
γ. Ενίσχυση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών
Προκειμένου να εξασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα
δοθεί η μέγιστη προσοχή στα εξής:
Βιωσιμότητα των συντάξεων, της υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών παροχών
Θα αξιολογούνται κατά κύριο λόγο βάσει των δεικτών κενού διατηρησιμότητας(1). Οι δείκτες αυτοί
μετρούν το κατά πόσον τα επίπεδα χρέους είναι διατηρήσιμα με βάση τις τρέχουσες πολιτικές,
ιδίως δε τα ισχύοντα συνταξιοδοτικά συστήματα και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και
παροχών, λαμβανομένων υπόψη και των δημογραφικών παραγόντων.
Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της επάρκειας των
συστημάτων συντάξεων και κοινωνικών παροχών θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν:
• ευθυγράμμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος προς την εθνική δημογραφική
κατάσταση, για παράδειγμα με ευθυγράμμιση της πραγματικής ηλικίας
συνταξιοδότησης προς το προσδόκιμο ζωής ή με αύξηση των ποσοστών
συμμετοχής,
• περιορισμό των συστημάτων πρόωρης συνταξιοδότησης και χρήση στοχοθετημένων
κινήτρων για την απασχόληση των εργαζομένων προχωρημένης ηλικίας (ιδίως στην
ομάδα ηλικίας άνω των 55 ετών).
(1) Το κενό διατηρησιμότητας συνίσταται σε δείκτες που συμφωνήθηκαν από την Επιτροπή και
τα κράτη μέλη για την αξιολόγηση της δημοσιονομικής διατηρησιμότητας.
Εθνικοί δημοσιονομικοί κανόνες
Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη δεσμεύονται να μεταφέρουν στην εθνική νομοθεσία τους τούς
δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ ως έχουν στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Τα κράτη
μέλη θα διατηρούν την ευχέρεια επιλογής του συγκεκριμένου εθνικού νομικού μέσου που θα
χρησιμοποιείται, αλλά θα εξασφαλίζουν ότι αυτό έχει επαρκώς ισχυρό δεσμευτικό και μόνιμο
χαρακτήρα (π.χ. συνταγματική διάταξη ή νόμος πλαίσιο). Η ακριβής διατύπωση του κανόνα θα
αποφασίζεται επίσης από κάθε χώρα (π.χ. θα μπορούσε να λάβει τη μορφή «φρένου στο χρέος»,
κανόνα σχετιζόμενου με το πρωτογενές ισοζύγιο ή κανόνα περί δαπανών), αλλά θα πρέπει να
εξασφαλίζει δημοσιονομική πειθαρχία τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο.
Η Επιτροπή θα έχει την ευκαιρία, τηρουμένων πλήρως των προνομιών των εθνικών κοινοβουλίων,
να δίνει τη γνώμη της για τον ακριβή δημοσιονομικό κανόνα πριν από τη θέσπισή του, ώστε να
εξασφαλίζεται ότι είναι συμβατός με τους ενωσιακούς κανόνες και ότι τους στηρίζει.
δ. Ενίσχυση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
Ένας ισχυρός χρηματοπιστωτικός τομέας είναι καίριας σημασίας για τη συνολική σταθερότητα της
ζώνης του ευρώ. Έχει δρομολογηθεί μια συνολική μεταρρύθμιση του ενωσιακού πλαισίου για την
εποπτεία και ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να θεσπίσουν εθνική νομοθεσία για την εξυγίανση
των τραπεζών με πλήρη τήρηση του κοινοτικού κεκτημένου. Θα διεξάγονται σε τακτική βάση
αυστηρές δοκιμές αντοχής των τραπεζών, συντονισμένες σε επίπεδο ΕΕ. Επιπροσθέτως,
ο πρόεδρος του ΕΣΣΚ και ο πρόεδρος της Ευρωομάδας θα κληθούν να ενημερώνουν τακτικά τους
Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως για θέματα σχετικά με τη μακροδημοσιονομική σταθερότητα
και τις μακροοικονομικές εξελίξεις που απαιτούν ειδική δράση στη ζώνη του ευρώ. Ειδικότερα, για
κάθε κράτος μέλος θα παρακολουθείται στενά το επίπεδο ιδιωτικού χρέους των τραπεζών, των
νοικοκυριών και των μη χρηματοπιστωτικών εταιριών.
Επιπλέον των προαναφερθέντων θεμάτων, θα δοθεί προσοχή στο συντονισμό της φορολογικής
πολιτικής.
Η άμεση φορολογία παραμένει εθνική αρμοδιότητα. Ο ρεαλιστικός συντονισμός των φορολογικών
πολιτικών είναι αναγκαίο στοιχείο ενός ισχυρότερου συντονισμού των οικονομικών πολιτικών στη
ζώνη του ευρώ προκειμένου να στηριχθούν η δημοσιονομική εξυγίανση και η οικονομική
ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να μετάσχουν σε συστηματικές
συζητήσεις για θέματα φορολογικής πολιτικής, ιδίως για την εξασφάλιση της ανταλλαγής
βέλτιστων πρακτικών, την αποφυγή επιζήμιων πρακτικών και την υποβολή προτάσεων για την
καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής.
Η διαμόρφωση κοινής βάσης φορολογίας των επιχειρήσεων θα μπορούσε να είναι ένας ουδέτερος
ως προς τα έσοδα τρόπος για την εξασφάλιση της συνοχής των εθνικών φορολογικών συστημάτων,
τηρουμένων των εθνικών φορολογικών στρατηγικών, και την προαγωγή της διατηρησιμότητας των
δημόσιων οικονομικών και της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για κοινή ενιαία βάση φορολογίας των επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένες ετήσιες δεσμεύσεις
Προκειμένου να επιδειχθεί αληθινή δέσμευση για αλλαγή και να εξασφαλισθεί η αναγκαία
πολιτική δυναμική για την επίτευξη των κοινών μας στόχων, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα
συμφωνούν κάθε χρόνο σε ανώτατο επίπεδο για δέσμη συγκεκριμένων δράσεων που θα πρέπει να
εφαρμοσθούν εντός 12 μηνών. Η επιλογή των συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής προς υλοποίηση
θα παραμένει ευθύνη κάθε χώρας, αλλά στην επιλογή θα συνεκτιμώνται ειδικότερα τα
προαναφερθέντα θέματα. Οι δεσμεύσεις αυτές θα αποτυπώνονται επίσης στα εθνικά προγράμματα
μεταρρυθμίσεων και προγράμματα σταθερότητας που θα υποβάλλονται ετησίως και τα οποία θα
αξιολογούνται από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και την Ευρωομάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού
Εξαμήνου.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να προσθέσει στο άρθρο 136 της Συνθήκης την ακόλουθη
παράγραφο:
«Τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ μπορούν να θεσπίσουν μηχανισμό σταθερότητας ο οποίος θα
ενεργοποιείται εφόσον κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίζεται η σταθερότητα της
ζώνης του ευρώ στο σύνολό της. Η παροχή τυχόν απαιτούμενης χρηματοοικονομικής συνδρομής
δυνάμει του μηχανισμού θα υπόκειται σε αυστηρούς όρους.».
Κατόπιν αυτής της απόφασης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη της
Ευρωζώνης πρέπει να θεσπίσουν ένα μόνιμο μηχανισμό σταθερότητας: τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό
Σταθερότητας (ΕΜΣ). Ο ΕΜΣ θα ενεργοποιείται με αμοιβαία συμφωνία (1), εφόσον απαιτείται για
την εγγύηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ευρωζώνης ως συνόλου. Ο ΕΜΣ θα
αναλάβει το ρόλο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EΤΧΣ) και του
Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EMΧΣ) στην παροχή εξωτερικής
χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης μετά τον Ιούνιο του 2013.
Η πρόσβαση στη χρηματοδοτική συνδρομή από τον ΕΜΣ θα παρέχεται με βάση αυστηρούς όρους
πολιτικής, σύμφωνα με πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής και εμπεριστατωμένη
ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, που θα διενεργεί η Επιτροπή από κοινού με το
5ΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Θα απαιτείται από το δικαιούχο κράτος μέλος να εξασφαλίζει
μια πρέπουσα μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και
κατά τρόπο πλήρως συμμορφούμενο προς τις πρακτικές του ΔΝΤ.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει πραγματική δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ (2). Η
επάρκεια της δανειοδοτικής ικανότητας θα επανεξετάζεται τακτικά και τουλάχιστον ανά πενταετία.
Ο ΕΜΣ θα επιδιώκει να συμπληρώνει τη δανειοδοτική ικανότητά του με τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε
δράσεις χρηματοδοτικής συνδρομής, ενώ θα μπορούν να συμμετέχουν και κράτη μέλη που δεν
ανήκουν στην Ευρωζώνη, σε ad hoc βάση.
__________________________________
1 Απόφαση που λαμβάνεται με αμοιβαία συμφωνία είναι απόφαση που λαμβάνεται με
ομοφωνία των κρατών μελών τα οποία συμμετέχουν στην ψηφοφορία· οι αποχές δεν
εμποδίζουν την έγκριση της απόφασης.
2 Κατά τη μετάβαση από το EΤΧΣ στον ΕΜΣ, η συνδυασμένη δανειοδοτική ικανότητα δεν θα
υπερβαίνει το ποσό αυτό.
_________________________________
Ο ΕΜΣ θα συσταθεί με συνθήκη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης ως διακυβερνητικός
οργανισμός δημόσιου διεθνούς δικαίου, με έδρα το Λουξεμβούργο. Το καταστατικό του ΕΜΣ θα
περιληφθεί σε παράρτημα της συνθήκης.
Σκοπός και στρατηγική χρηματοδότησης
Σκοπός του ΕΜΣ είναι η κινητοποίηση χρηματοδότησης και η παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής
υπό αυστηρούς όρους σε κράτη μέλη της Ευρωζώνης, τα οποία αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από
σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική
σταθερότητα της Ευρωζώνης ως συνόλου.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα καταβάλλουν στον ΕΜΣ τα ποσά των οικονομικών κυρώσεων
στις οποίες υπόκεινται βάσει των διαδικασιών του Συμφώνου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και
των Μακροοικονομικών Ανισορροπιών. Οι κυρώσεις αυτές θα αποτελούν μέρος του
καταβεβλημένου κεφαλαίου.
Ο ΕΜΣ θα εφαρμόζει κατάλληλη στρατηγική χρηματοδότησης προκειμένου να εξασφαλίζει την
πρόσβαση σε πηγές ευρείας χρηματοδότησης και να είναι σε θέση να παρέχει πακέτα
χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη υπό οιουσδήποτε όρους της αγοράς. Όλοι οι συναφείς
κίνδυνοι θα περιορίζονται μέσω της κατάλληλης διαχείρισης ενεργητικού και παθητικού.
Διοίκηση
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει Συμβούλιο Διοικητών, αποτελούμενο από τους Υπουργούς Οικονομικών των
κρατών μελών της Ευρωζώνης (ως μέλη με δικαίωμα ψήφου), ενώ ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις
Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ θα συμμετέχουν ως
παρατηρητές. Το Συμβούλιο των 5ιοικητών θα εκλέγει Πρόεδρο μεταξύ των μελών με δικαίωμα
ψήφου.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποτελεί τον ανώτατο φορέα λήψης αποφάσεων του ΕΜΣ και θα
λαμβάνει τις ακόλουθες σημαντικές αποφάσεις με αμοιβαία συμφωνία:
- χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής·
- όρους και προϋποθέσεις της χρηματοδοτικής συνδρομής·
- δανειοδοτική ικανότητα του ΕΜΣ·
- αλλαγές της δέσμης των προβλεπόμενων μέσων.
Όλες οι άλλες αποφάσεις του Συμβουλίου των 5ιοικητών θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία,
εκτός εάν προβλέπεται άλλως.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει Συμβούλιο Διευθυντών, το οποίο θα εκτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα που
ανατίθενται από το Συμβούλιο των 5ιοικητών. Κάθε κράτος μέλος της Ευρωζώνης θα ορίσει έναν
Διευθυντή και έναν αναπληρωτή Διευθυντή. Επιπλέον, η Επιτροπή και η ΕΚΤ θα ορίσουν από έναν
παρατηρητή και έναν αναπληρωτή η κάθε μία στο Συμβούλιο των 5ιευθυντών. Όλες οι αποφάσεις
του Συμβουλίου των Διευθυντών θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, εκτός εάν προβλέπεται
άλλως.
Η στάθμιση των ψήφων εντός του Συμβουλίου των Διοικητών και του Συμβουλίου των Διευθυντών
θα γίνεται κατ’ αναλογία προς τις αντίστοιχες εγγραφές των κρατών μελών στο κεφάλαιο του ΕΜΣ. Ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό 80% των ψήφων.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα ορίσει Διευθύνοντα Σύμβουλο, υπεύθυνο για την καθημερινή
διαχείριση του ΕΜΣ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος προεδρεύει του Συμβουλίου των Διευθυντών.
Δομή του κεφαλαίου
Ο ΕΜΣ θα επιδιώξει να λάβει και να διατηρήσει την υψηλότερη αξιολόγηση πιστοληπτικής
ικανότητας από τους σημαντικότερους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο ύψους 700 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από το
ποσό αυτό, 80 δισεκατομμύρια ευρώ θα έχουν τη μορφή κεφαλαίου καταβεβλημένου από τα κράτη
μέλη της Ευρωζώνης, τα οποία θα διατεθούν σταδιακά από τον Ιούλιο του 2013 σε πέντε ίσες
ετήσιες δόσεις. Επίσης, ο ΕΜΣ θα διαθέτει συνδυασμό δεσμευμένου καταβλητέου κεφαλαίου και
εγγυήσεων από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης συνολικού ύψους 620 δισεκατομμυρίων ευρώ. Κατά
τη μεταβατική φάση από το 2013 έως το 2017, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να επιταχύνουν, στην
απίθανη περίπτωση που αυτό χρειαστεί, την παροχή κατάλληλων μέσων ώστε να διατηρείται στο
15% κατ’ ελάχιστον η αναλογία μεταξύ του καταβεβλημένου κεφαλαίου και του οφειλόμενου
ποσού των τίτλων του ΕΜΣ.
Η κλείδα συνεισφοράς κάθε κράτους μέλους στο συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο του ΕΜΣ θα
βασίζεται στην κλείδα καταβεβλημένου κεφαλαίου της ΕΚΤ, όπως έχει στο Παράρτημα.
Επικυρώνοντας τη Συνθήκη για τη σύσταση του ΕΜΣ, τα κράτη μέλη δεσμεύονται νομικά να
παράσχουν τη συνεισφορά τους στο συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποφασίζει με αμοιβαία συμφωνία την προσαρμογή του ποσού
του συνολικού εγγεγραμμένου κεφαλαίου ή την απαίτηση καταβολής κεφαλαίου, πλην των
κατωτέρω συγκεκριμένων περιπτώσεων. Πρώτον, το Συμβούλιο των Διευθυντών μπορεί να
αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, να αποκαταστήσει -με την απαίτηση καταβολής κεφαλαίου- το
επίπεδο του καταβεβλημένου κεφαλαίου, όταν το ποσό του καταβεβλημένου κεφαλαίου μειώνεται
με την απορρόφηση ζημιών (3).Δεύτερον, θα θεσπιστεί διαδικασία εγγύησης κατόπιν αιτήσεως, η
οποία θα επιτρέπει την αυτόματη απαίτηση καταβολής κεφαλαίου από τους μετόχους του ΕΜΣ,
εφόσον αυτό απαιτείται για να αποφευχθεί τυχόν αδυναμία πληρωμής οφειλομένων στους πιστωτές
του ΕΜΣ. Η ευθύνη κάθε μετόχου θα περιορίζεται εν πάση περιπτώσει στο μερίδιό του στο
εγγεγραμμένο κεφάλαιο.
Όλες οι συνεισφορές στο εγγεγραμμένο κεφάλαιο των κρατών μελών (4) που θα ενταχθούν στο ΕΜΣ
μετά τον Ιούλιο του 2013 θα διέπονται από τους ίδιους όρους οι οποίοι ισχύουν για τις αρχικές
συνεισφορές. Οι επιπτώσεις στην πράξη για το συνολικό ποσό του εγγεγραμμένου κεφαλαίου και
την κατανομή του κεφαλαίου μεταξύ των κρατών μελών θα αποφασίζονται από το Συμβούλιο των Διοικητών με αμοιβαία συμφωνία.
__________________________________
3 Το δικαίωμα ψήφου του κράτους μέλους το οποίο ευθύνεται για τη ζημία που πρέπει να
καλυφθεί αναστέλλεται όσον αφορά τη συγκεκριμένη απόφαση.
4 Συνεπεία της ένταξης στην Ευρωζώνη, ένα κράτος μέλος καθίσταται μέλος του ΕΜΣ με
πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις.
__________________________________
Εφόσον ο ΕΜΣ δεν έχει ενεργοποιηθεί και υπό την προϋπόθεση ότι η πραγματική δανειοδοτική
ικανότητα δεν είναι μικρότερη των 500 δισεκατομμυρίων, τα ποσά από την επένδυση του
καταβεβλημένου κεφαλαίου του ΕΜΣ θα επιστρέφονται στα κράτη μέλη, μετά την αφαίρεση των
λειτουργικών εξόδων. Μετά την πρώτη ενεργοποίηση του ΕΜΣ, τα ποσά από την επένδυση του
κεφαλαίου του ΕΜΣ και τη δράση χρηματοδοτικής συνδρομής θα κρατούνται στο πλαίσιο του
ΕΜΣ. Όμως, εάν το καταβεβλημένο κεφάλαιο υπερβαίνει το επίπεδο που απαιτείται για τη
διατήρηση της δανειοδοτικής ικανότητας του ΕΜΣ, το Συμβούλιο των Διευθυντών μπορεί να
αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, τη διανομή μερίσματος στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης βάσει
της κλείδας συνεισφοράς.
Μέσα
Εάν είναι απαραίτητο για τη διαφύλαξη της σταθερότητας της ευρωζώνης ως συνόλου, σύμφωνα
με την τροποποίηση του άρθρου 136 της Συνθήκης, ο ΕΜΣ θα παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή
υπό αυστηρούς όρους, βάσει προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, κατ’ αναλογία προς
τη σοβαρότητά των ανισορροπιών του κράτους μέλους. Η συνδρομή θα παρέχεται μέσω δανείων.
Ωστόσο και κατ’ εξαίρεση μπορεί να παρεμβαίνει, σε πρωτογενείς αγορές χρεωστικών τίτλων,
βάσει προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής υπό αυστηρούς όρους και κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας του Συμβουλίου των Διοικητών.
Στήριξη της Σταθερότητας από τον ΕΜΣ (ΣΣE)
Ο ΕΜΣ μπορεί να παρέχει βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη στήριξη σταθερότητας σε κράτος
μέλος της Ευρωζώνης, το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης. Η πρόσβαση
στη ΣΣΕ προϋποθέτει πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με ενδεδειγμένους όρους
πολιτικής, κατ’ αναλογίαν προς τη σοβαρότητά των ανισορροπιών που παρατηρούνται στο
δικαιούχο κράτος μέλος. Η διάρκεια του προγράμματος και οι προθεσμίες λήξης των δανείων θα
εξαρτώνται από τη φύση των ανισορροπιών και τις προοπτικές των δικαιούχων κρατών μελών να
αποκτήσουν εκ νέου πρόσβαση στις χρηματαγορές εντός του χρόνου διάθεσης των πόρων του
ΕΜΣ.
• Μηχανισμός στήριξης πρωτογενών αγορών
Ο ΕΜΣ μπορεί να αγοράζει ομόλογα κράτους μέλους, το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα
χρηματοδότησης, στην πρωτογενή αγορά, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας
της στήριξης σε σχέση με το κόστος. Οι όροι και οι λεπτομέρειες για την αγορά ομολόγων θα
καθορίζονται στην απόφαση σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρηματοδοτικής
συνδρομής.
Το Συμβούλιο των Διοικητών μπορεί να επανεξετάζει τη δέσμη των μέσων που διαθέτει ο ΕΜΣ και
να αποφασίζει να επιφέρει αλλαγές σε αυτά.
Συμμετοχή του ΔΝΤ
Ο ΕΜΣ θα συνεργάζεται πολύ στενά με το 5ΔΤ κατά την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής (5). Σε
κάθε περίπτωση, θα επιδιώκεται η ενεργή συμμετοχή του ΔΝΤ, τόσο σε τεχνικό όσο και σε
οικονομικό επίπεδο. Η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους θα διενεργείται από κοινού από την
Επιτροπή και το ΔΝΤ, σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Οι όροι πολιτικής που θα συνοδεύουν την κοινή
συνδρομή ΕΜΣ/ΔΝΤ θα αποτελέσουν αντικείμενο κοινής διαπραγμάτευσης της Επιτροπής και του
ΔΝΤ, σε συνεργασία με την ΕΚΤ.
___________________________
(5) Εξυπακούεται, ωστόσο, ότι ή όποια συμμετοχή του ΔΝΤ θα συμμορφούται προς την εντολή
του βάσει των άρθρων της συμφωνίας και την εν ισχύι απόφαση και πολιτικές του
Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ.
___________________________
Ενεργοποίηση της χρηματοδοτικής συνδρομής, παρακολούθηση του προγράμματος και
συνέχεια
Η χρηματοδοτική συνδρομή του ΕΜΣ ενεργοποιείται σε κάθε περίπτωση κατόπιν αιτήσεως
κράτους μέλους προς τα λοιπά κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Η Ευρωομάδα ενημερώνει το
Συμβούλιο σχετικά με την υποβολή αίτησης ενεργοποίησης της στήριξης. Όταν παραλαμβάνει την
αίτηση, το Συμβούλιο των Διοικητών ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει, σε συνεργασία με την
ΕΚΤ, αν υπάρχει κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης ως συνόλου και
να διενεργήσει εμπεριστατωμένη ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους του
συγκεκριμένου κράτους μέλους, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Τα
επόμενα βήματα για την ενεργοποίηση της χρηματοδοτικής συνδρομής του ΕΜΣ έχουν ως εξής:
- Εάν ζητείται ΣΣΕ, η Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ,
αξιολογεί τις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης του δικαιούχου κράτους μέλους και τη
φύση της απαιτούμενης συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, που θα πρέπει να συνάδει με τις
πρακτικές του ΔΝΤ.
- Βάσει αυτής της αξιολόγησης, το Συμβούλιο των Διοικητών αναθέτει στην Επιτροπή να
διαπραγματευτεί, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ, πρόγραμμα
μακροοικονομικής προσαρμογής με το εν λόγω κράτος μέλος, που θα περιγράφεται σε
μνημόνιο συμφωνίας.
- Η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο απόφαση για την έγκριση του προγράμματος
μακροοικονομικής προσαρμογής. Το Συμβούλιο των Διοικητών αποφασίζει σχετικά με την
παροχή της χρηματοδοτικής συνδρομής και τους σχετικούς όρους και προϋποθέσεις. Όταν
το πρόγραμμα εγκριθεί από το Συμβούλιο, η Επιτροπή υπογράφει το μνημόνιο συμφωνίας
εξ ονόματος του κράτους μέλους της Ευρωζώνης με την επιφύλαξη προηγούμενης
αμοιβαίας συμφωνίας του Συμβουλίου των Διοικητών. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο των
Διευθυντών εγκρίνει τη συμφωνία χρηματοδοτικής συνδρομής, η οποία περιέχει τις τεχνικές
πτυχές της χρηματοδοτικής συνδρομής που θα παρασχεθεί.
- Η Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ, είναι υπεύθυνη για την
παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους όρους πολιτικής που απαιτεί το πρόγραμμα
μακροοικονομικής προσαρμογής. Υποβάλλει έκθεση στο Συμβούλιο και στο Συμβούλιο
των Διευθυντών. Βάσει της έκθεσης αυτής, το Συμβούλιο των Διευθυντών αποφασίζει, με
αμοιβαία συμφωνία, την εκταμίευση των νέων δόσεων του δανείου.
-Μετά τη συζήτηση στο Συμβούλιο των Διοικητών, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει,
βάσει πρότασης της Επιτροπής, να εφαρμόσει εποπτεία μετά τη θέση σε εφαρμογή του
προγράμματος, η οποία μπορεί να διαρκεί όσο δεν έχει αποπληρωθεί ένα συγκεκριμένο
ποσό της χρηματοδοτικής συνδρομής.
Συνοχή με το πολυμερές πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ
Θα ζητηθεί η έγκριση των κρατών μελών της ΕΕ προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη της
Ευρωζώνης να αναθέτουν στην Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ,
την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους των κρατών μελών που ζητούν χρηματοδοτική στήριξη,
την προετοιμασία του προγράμματος προσαρμογής που συνοδεύει την χρηματοδοτική συνδρομή,
καθώς και την παρακολούθηση της εφαρμογής του.
Το Συμβούλιο των Διοικητών έχει μεν την αυτονομία να αποφασίζει σχετικά με την ύπαρξη και τις
διαδικασίες παροχής της χρηματοδοτικής στήριξης βάσει διακυβερνητικού πλαισίου, οι όροι όμως
πολιτικής που θεσπίζονται δυνάμει προγράμματος ενισχυμένης εποπτείας ή μακροοικονομικής
προσαρμογής θα πρέπει να είναι συνεπείς με το πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ και πρέπει να εγγυώνται
την τήρηση των διαδικασιών της ΕΕ. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει
κανονισμό για τη διευκρίνιση των αναγκαίων διαδικαστικών ενεργειών δυνάμει του άρθρου 136
της Συνθήκης προκειμένου να κατοχυρώνονται οι όροι πολιτικής στις αποφάσεις του Συμβουλίου
και να εξασφαλίζεται η συνοχή με το πολυμερές πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ. Το Συμβούλιο και η
Επιτροπή θα ενημερώνουν τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη θέσπιση και τις
δράσεις του ΕΜΣ.
Καθορισμός τιμών
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποφασίσει ως προς τη δομή καθορισμού τιμών για την παροχή
χρηματοδοτικής συνδρομής σε δικαιούχο κράτος μέλος.
Ο ΕΜΣ θα έχει τη δυνατότητα να δανείζει με σταθερό ή μεταβλητό επιτόκιο. Ο καθορισμός τιμών
του ΕΜΣ θα ευθυγραμμίζεται με τις αρχές καθορισμού τιμών του ΔΝΤ, οι δε χρεώσεις του θα
υπερβαίνουν το κόστος χρηματοδότησης του ΕΜΣ, συμπεριλαμβάνοντας και κατάλληλη
προσαύξηση για κινδύνους.
Η ακόλουθη δομή καθορισμού τιμών θα εφαρμόζεται για τα δάνεια του ΕΜΣ:
1) κόστος χρηματοδότησης του ΕΜΣ
2) επιβάρυνση 200 βασικών μονάδων για το σύνολο του δανείου
3) πρόσθετη επιβάρυνση 100 βασικών μονάδων για τα δανειακά ποσά που δεν έχουν εξοφληθεί
μετά την πάροδο τριετίας.
Για τα δάνεια σταθερού επιτοκίου με προθεσμία λήξης άνω της τριετίας, το περιθώριο θα είναι ο
σταθμισμένος μέσος όρος της επιβάρυνσης των 200 βασικών μονάδων για την πρώτη τριετία και
200 βασικών μονάδων συν 100 βασικές μονάδες για τα ακόλουθα έτη.
Η δομή καθορισμού τιμών θα ορίζεται στην οικεία πολιτική του ΕΜΣ, η οποία θα επανεξετάζεται
τακτικά.
Συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
1. Διαδικασίες για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
Προσδοκάται κατάλληλη και αναλογική μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα κατά περίπτωση,
εφόσον λαμβάνεται χρηματοδοτική συνδρομή από το δικαιούχο κράτος. Η φύση και η έκταση
αυτής της συμμετοχής θα καθορίζεται κατά περίπτωση και θα εξαρτάται από τα αποτελέσματα της
ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους, σύμφωνα με την πρακτική του ΔΝΤ (6), και από τις ενδεχόμενες
επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης.
____________________________
(6) Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το χρέος θεωρείται βιώσιμο όταν αναμένεται ότι το δανειζόμενο κράτος
θα είναι σε θέση να συνεχίσει να εξοφλεί τα δάνειά του χωρίς εξωπραγματικά μεγάλη
διόρθωση των εσόδων και εξόδων του. Η εκτίμηση αυτή καθορίζει τη διαθεσιμότητα και την
προσήκουσα κλίμακα της χρηματοδότησης.
____________________________
(α) Αν, βάσει της ανάλυσης βιωσιμότητας, συνάγεται ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής
προσαρμογής μπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε μία βιώσιμη πορεία, το
δικαιούχο κράτος μέλος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες με σκοπό την ενθάρρυνση των βασικών
ιδιωτών επενδυτών να διατηρήσουν τα ανοίγματά τους (π.χ. προσέγγιση «Πρωτοβουλία της
Βιέννης»). Η Επιτροπή, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα παρακολουθούν εκ
του σύνεγγυς την εφαρμογή των πρωτοβουλιών αυτών.
(β) Αν, βάσει της ανάλυσης βιωσιμότητας, συνάγεται ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής
προσαρμογής δεν μπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε μία βιώσιμη πορεία,
το δικαιούχο κράτος μέλος υποχρεούται να προσέλθει καλόπιστα σε ενεργές διαπραγματεύσεις με
τους δανειστές του για να εξασφαλίσει την άμεση συμμετοχή τους στην αποκατάσταση της
βιωσιμότητας του χρέους. Η παροχή της χρηματοδοτικής συνδρομής εξαρτάται από την ύπαρξη
αξιόπιστου σχεδίου του κράτους μέλους, καθώς και επαρκούς του δέσμευσης για την εξασφάλιση κατάλληλης και αναλογικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόοδος της εφαρμογής του σχεδίου παρακολουθείται δυνάμει του προγράμματος και λαμβάνεται υπ’ όψιν στην απόφαση για τις εκταμιεύσεις.
Κατά τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, το δικαιούχο κράτος μέλος τηρεί τις ακόλουθες
αρχές:
o Αναλογικότητα: το κράτος μέλος αναζητεί λύσεις ανάλογες προς το πρόβλημα βιωσιμότητας
του χρέους που αντιμετωπίζει.
o Διαφάνεια: το οικείο κράτος μέλος διεξάγει ανοικτό διάλογο με τους δανειστές και
ανταλλάσσει εγκαίρως μαζί τους σχετικές πληροφορίες.
o Δίκαιη διαδικασία: το κράτος μέλος διαβουλεύεται με τους δανειστές σχετικά με το
ενδεχόμενο αναπρογραμματισμού ή αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, με σκοπό τη
διαπραγμάτευση κατάλληλων λύσεων. Μέτρα για τη μείωση της καθαρής παρούσας αξίας
του χρέους εξετάζονται μόνο όταν είναι απίθανη η επίτευξη των προσδοκώμενων
αποτελεσμάτων με άλλους τρόπους.
o Διασυνοριακός συντονισμός: ο κίνδυνος εξάπλωσης του προβλήματος και ενδεχόμενων
δευτερογενών επιπτώσεων σε άλλα κράτη μέλη και τρίτες χώρες λαμβάνεται δεόντως
υπ’ όψιν κατά το σχεδιασμό μέτρων για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Τα
λαμβανόμενα μέτρα συνοδεύονται από δέουσα ανακοίνωση του οικείου κράτους μέλους με
σκοπό τη διαφύλαξη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της Ευρωζώνης ως συνόλου.
2. Ρήτρες Συλλογικής Δράσης
Από τον Ιούλιο του 2013, θα περιλαμβάνονται ρήτρες συλλογικής δράσης (CAC) σε όλα τα νέα
κρατικά χρεόγραφα της Ευρωζώνης με προθεσμία λήξης άνω του έτους. Στόχος των ρητρών αυτών είναι η διευκόλυνση της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ του κράτους και των δανειστών του τού
ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόβλεψη CAC σε ένα
δεδομένο χρεόγραφο δεν συνεπάγεται μεγαλύτερη πιθανότητα αδυναμίας πληρωμής ή
αναδιάρθρωσης χρέους σε σχέση με αυτό το χρεόγραφο. Συνεπώς, η πρόβλεψη τέτοιων ρητρών
δεν επηρεάζει την πιστωτική προτεραιότητα του κρατικού χρεογράφου.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των CAC θα είναι συνεπή προς τα συνήθως χρησιμοποιούμενα στις
αμερικανικές και βρετανικές αγορές μετά την έκθεση της G10 για τις CAC. Οι CAC θα εισαχθούν
κατά τρόπο που να εξασφαλίζει ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της
Ευρωζώνης. Αυτό προϋποθέτει τη χρησιμοποίηση πανομοιότυπων και τυποποιημένων ρητρών
για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, εναρμονισμένων στους όρους των χρεογράφων που
εκδίδονται από τα κράτη μέλη. Η βάση τους θα είναι συνεπής με τις CAC που συνηθίζονται
σύμφωνα με το δίκαιο της Νέας Υόρκης και της Αγγλίας.
Οι CAC θα περιλαμβάνουν ρήτρα ομαδοποίησης, η οποία θα επιτρέπει σε μια υπερενισχυμένη
πλειοψηφία ομολογιούχων στο πλαίσιο πολλαπλών εκδόσεων ομολόγων που διέπονται από αυτή τη
ρήτρα και υπόκεινται στο δίκαιο μιας και της αυτής δικαιοδοσίας να ενεργοποιούν ρήτρα δράσης
της πλειοψηφίας, όταν η απαιτούμενη για την αναδιάρθρωση πλειοψηφία δανειστών δεν
θα μπορούσε να επιτευχθεί στο πλαίσιο συγκεκριμένης έκδοσης ομολόγων. Θα προβλέπεται
κατάλληλη εκπροσώπηση. Τα πλέον σημαντικά θέματα – τα λεγόμενα στα αγγλικά «reserve
matters» – (π. χ. βασικοί όροι πληρωμής, μετατροπή ή ανταλλαγή ομολόγων) θα αποφασίζονται με
μεγαλύτερη πλειοψηφία από ό,τι τα λοιπά θέματα. Θα ισχύουν οι δέοντες κανόνες απαρτίας. Οι
αλλαγές που αποφασίζονται από τις προβλεπόμενες πλειοψηφίες είναι δεσμευτικές για όλους τους
ομολογιούχους.
Θα προβλεφθεί κατάλληλος κανόνας περί αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου για την
εξασφάλιση ορθής διαδικασίας ψηφοφορίας. Θα εξετασθούν κατάλληλοι κανόνες για την
αποτροπή νομικών ενεργειών παρακώλυσης.
Η εισαγωγή των CAC θα γίνει με τυποποιημένο τρόπο, για να εξασφαλισθεί ότι ο νομικός τους
αντίκτυπος θα είναι πανομοιότυπος σε όλα τα δικαιοδοτικά συστήματα της Ευρωζώνης,
διαφυλάσσοντας με τον τρόπο αυτό ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα υιοθετήσουν τα κατάλληλα μέτρα για να τεθούν σε εφαρμογή οι
CAC.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να αντλούν από το
εκκρεμές χρέος χωρίς CAC βάσει προκαθορισμένων όρων μετά τον Ιούνιο του 2013 προκειμένου
να διαφυλάξουν την αναγκαία ρευστότητα των παλαιών ομολόγων και να δοθεί επαρκής χρόνος
στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης να δημιουργήσουν, ευτάκτως, νέα ομόλογα με όλες τις
καθιερωμένες ληκτότητες. Οι λεπτομερείς νομικές ρυθμίσεις για τη συμπερίληψη των CAC στα
κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης θα αποφασισθούν βάσει των εργασιών που θα αναληφθούν από
την υποεπιτροπή της ΟΔΕ για τις αγορές κρατικών χρεογράφων της ΕΕ, κατόπιν κατάλληλων
διαβουλεύσεων με τους συμμετέχοντες στην αγορά και άλλους φορείς, και θα ολοκληρωθούν μέχρι
τέλους του 2011.
3. Καθεστώς του ΕΜΣ ως προτιμησιακού πιστωτή
Ο ΕΜΣ θα παρέχει, όπως το ΔΝΤ, χρηματοδοτική συνδρομή σε κράτος μέλος με μειωμένη
δυνατότητα τακτικής πρόσβασης στη χρηματοδότηση της αγοράς. Ως εκ τούτου, οι Αρχηγοί
Κράτους και Κυβερνήσεως έχουν δηλώσει ότι ο ΕΜΣ θα απολαύει καθεστώτος προτιμησιακού
πιστωτή όπως και το ΔΝΤ, αποδεχόμενοι συγχρόνως ότι το καθεστώς προτιμησιακού πιστωτή
του ΔΝΤ υπερισχύει έναντι αυτού του ΕΜΣ.
Αυτό θα λάβει ισχύ από 1ης Ιουλίου 2013, χωρίς να θίγονται οι όροι τυχόν άλλης συμφωνίας
στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και του
μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας.
Μεταβατικές ρυθμίσεις μεταξύ ΕΤΧΣ και ΕΜΣ
Όπως προβλεπόταν αρχικά, το ΕΤΧΣ θα εξακολουθεί να λειτουργεί και μετά τον Ιούνιο του 2013
για τη διαχείριση των εκκρεμών ομολόγων. Θα παραμείνει εν λειτουργία μέχρις ότου λάβει το
πλήρες ποσό της χρηματοδότησης που χορηγήθηκε στα κράτη μέλη και καταβάλει τις οφειλές του
δυνάμει των εκδοθέντων χρηματοδοτικών μέσων και τυχόν υποχρεώσεων εξόφλησης εγγυητών. Τα
μη εκταμιευθέντα και μη χρηματοδοτηθέντα τμήματα των υπαρχουσών δανειακών διευκολύνσεων
θα πρέπει να μεταφερθούν στον ΕΜΣ (π.χ. καταβολή και χρηματοδότηση των δόσεων που θα
καταστούν απαιτητές μόνο μετά την έναρξη ισχύος του ΕΜΣ). Ο ενοποιημένος δανεισμός του
ΕΤΧΣ και του ΕΜΣ δεν θα υπερβαίνει τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για να εξασφαλισθεί η ομαλή μετάβαση από το ΕΤΧΣ στο ΕΜΣ, η πρακτική προετοιμασία της
θέσπισης του ΕΜΣ θα ανατεθεί στον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΕΤΧΣ, ο οποίος θα υποβάλλει
τακτικά έκθεση προόδου στην Ομάδα «Ευρωομάδα».
Συμμετοχή των κρατών μελών που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη
Τα εκτός Ευρωζώνης κράτη μέλη μπορούν να συμμετέχουν σε βάση ad hoc μαζί με τον ΕΜΣ σε
δράσεις χρηματοδοτικής συνδρομής κρατών μελών της Ευρωζώνης. Εφόσον συμμετέχουν σε αυτές
τις δράσεις, τα εν λόγω κράτη θα εκπροσωπούνται στις οικείες συνεδριάσεις των συμβουλίων του
ΕΜΣ τα οποία θα αποφασίζουν σχετικά με τη χορήγηση και την παρακολούθηση της συνδρομής.
Θα έχουν εγκαίρως πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες και θα ζητείται δεόντως η γνώμη
τους. Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα υποστηρίξουν ισότιμο καθεστώς πιστωτή για τον ΕΜΣ και
για τα λοιπά κράτη μέλη που δανείζουν σε διμερή βάση μαζί με τον ΕΜΣ.
Επίλυση διαφορών
Σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ κράτους μέλους της Ευρωζώνης και του ΕΜΣ σε σχέση με την
ερμηνεία και την εφαρμογή της συνθήκης για τη σύσταση του ΕΜΣ, το Συμβούλιο των Διοικητών
αποφασίζει επί της διαφοράς. Αν η απόφαση προσβληθεί από το κράτος μέλος, η διαφορά
υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σύμφωνα με το άρθρο 273 ΣΛΕΕ.
Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του ΕΜΣ και τρίτων, το εφαρμοστέο δίκαιο και δικαιοδοσία
καθορίζονται βάσει των νομικών και συμβατικών εγγράφων που συνομολογούνται μεταξύ του
ΕΜΣ και των εν λόγω τρίτων.
Παράρτημα: Κλείδα συνεισφοράς στον ΕΜΣ, βασισμένη στην κλείδα της ΕΚΤ
Χώρα ISO Κλείδα ΕΜΣ
Αυστρία AT 2,783
Βέλγιο BE 3,477
Γαλλία FR 20,386
Γερμανία DE 27,146
Ελλάδα EL 2,817
Εσθονία EE 0,186
Ιρλανδία IE 1,592
Ισπανία ES 11,904
Ιταλία IT 17,914
Κάτω Χώρες NL 5,717
Κύπρος CY 0,196
Λουξεμβούργο LU 0,250
Μάλτα MT 0,073
Πορτογαλία PT 2,509
Σλοβακία SK 0,824
Σλοβενία SI 0,428
Φινλανδία FI 1,797
Σύνολο EA17 100,0
Σημειώσεις: Η κλείδα ΕΜΣ βασίζεται στην κλείδα συνεισφοράς στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
Τα κράτη μέλη με κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω του 75% του μέσου όρου της ΕΕ θα απολαύουν προσωρινής διόρθωσης για περίοδο 12 ετών μετά από την είσοδό τους στην Ευρωζώνη.
Η προσωρινή αυτή διόρθωση θα αντιστοιχεί στα τρία τέταρτα της διαφοράς μεταξύ του μεριδίου ΑΕΕ και του μεριδίου κεφαλαίου της ως εξής: μερίδιο ΕΜΣ = βασικό μερίδιο ΕΚΤ - 0,75*(βασικό μερίδιο ΕΚΤ - μερίδιο ΑΕΕ). Το διορθωμένο δηλαδή ποσοστό συνεισφοράς θα είναι σταθμισμένος μέσος όρος του μεριδίου ΑΕΕ (κατά 75%) και του μεριδίου κεφαλαίου της ΕΚΤ (κατά 25%).
Η προς τα κάτω αντιστάθμιση στις χώρες αυτές ανακατανέμεται μεταξύ όλων των λοιπών χωρών ανάλογα με το βασικό τους μερίδιο ΕΚΤ.
ΑΕΕ και ΑΕΠ κατά κεφαλή το 2010.
Πηγές: υπολογισμοί ΕΚΤ, Ameco και DG ECFIN.
Τους τελευταίους μήνες, η Ευρώπη διέρχεται σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση. Μολονότι έχει
δρομολογηθεί η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, οι κίνδυνοι παραμένουν και πρέπει να
συνεχίσουμε να δρούμε με αποφασιστικότητα. Υιοθετήσαμε σήμερα μια συνολική δέσμη μέτρων που
θα μας επιτρέψουν να ξεπεράσουμε την χρηματοπιστωτική κρίση και να συνεχίσουμε την πορεία μας
προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η δέσμη έχει στόχο την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της
Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διασφάλιση της διαρκούς σταθερότητας της ζώνης του ευρώ στο σύνολό
της. Συμφωνήσαμε επίσης να αναληφθεί ισχυρή δράση σε επίπεδο ΕΕ για την τόνωση της ανάπτυξης
με την ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς, τη μείωση της συνολικής κανονιστικής επιβάρυνσης και την
προώθηση του εμπορίου με τρίτες χώρες. Συζητήσαμε τη σοβαρή κατάσταση στη Λιβύη, εκφράζοντας
την ικανοποίησή μας μετά την έκδοση της απόφασης 1973 του ΣΑΗΕ και υπογραμμίσαμε ότι είμαστε
αποφασισμένοι να συμβάλουμε στην εφαρμογή της. Όσον αφορά το νότιο περίγυρο, επαναλάβαμε ότι
είμαστε αποφασισμένοι να αναπτύξουμε την εταιρική σχέση στην περιοχή και ζητήσαμε την ταχεία
υλοποίηση των προσανατολισμών της 11ης Μαρτίου 2011 και συμφωνούμε ως προς τα πρώτα
έμπρακτα βήματα για τη βραχυπρόθεσμη στήριξη των χωρών του νότιου περίγυρου. Τέλος,
συζητήσαμε τα διδάγματα που θα πρέπει να αντλήσουμε από τα συμβάντα της Ιαπωνίας, ιδίως όσον
αφορά την πυρηνική ασφάλεια.
Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε σήμερα μια συνολική δέσμη μέτρων αντιμετώπισης της
κρίσης, με στόχο να διατηρηθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα και να τεθούν τα θεμέλια
για την επίτευξη μεγέθυνσης που να είναι ευφυής και βιώσιμη, να ευνοεί την κοινωνική
ένταξη και να οδηγεί στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τα μέτρα θα ενισχύσουν την
οικονομική διακυβέρνηση και την ανταγωνιστικότητα της ζώνης του ευρώ και της
Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: Ευρώπη 2020, δημοσιονομική εξυγίανση και
διαρθρωτική μεταρρύθμιση
2. Εντός του νέου πλαισίου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
προσυπογράφει τις προτεραιότητες για τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη διαρθρωτική
μεταρρύθμιση(1). Τόνισε ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση υγιών
προϋπολογισμών και στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, στη μείωση της
ανεργίας μέσω μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας και στην καταβολή νέων προσπαθειών
για την ενίσχυση της οικονομικής μεγέθυνσης. Όλα τα κράτη μέλη θα ενσωματώσουν αυτές
τις προτεραιότητες σε συγκεκριμένα μέτρα που θα ενταχθούν στα αντίστοιχά τους
προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης και στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων.
Σ’ αυτή τη βάση, η Επιτροπή θα υποβάλει εγκαίρως τις προτάσεις της αναφορικά με τις ανά
χώρα γνωμοδοτήσεις και συστάσεις, προκειμένου να εγκριθούν πριν από το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο του Ιουνίου.
3. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα παρουσιάσουν ένα πολυετές πρόγραμμα εξυγίανσης που θα
περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους για τα ελλείμματα, τα έσοδα και τις δαπάνες, τη
στρατηγική με την οποία σχεδιάζεται η επίτευξη των στόχων αυτών και μια χρονική κλίμακα
για την υλοποίησή της. Στόχος των δημοσιονομικών πολιτικών για το 2012 θα πρέπει να είναι
η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, με την επαναφορά των τάσεων εξέλιξης του δημόσιου
χρέους σε βιώσιμη πορεία και την εξασφάλιση του περιορισμού των ελλειμμάτων σε επίπεδα
κάτω του 3% του ΑΕΠ εντός του χρονικού πλαισίου που έχει συμφωνηθεί στο Συμβούλιο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό προϋποθέτει ετήσιες διαρθρωτικές δημοσιονομικές
προσαρμογές αρκετά πάνω από το 0,5% του ΑΕΠ. Στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν πολύ
μεγάλα διαρθρωτικά δημοσιονομικά ελλείμματα ή πολύ υψηλά ή ραγδαία αυξανόμενα
επίπεδα δημοσίου χρέους, η δημοσιονομική εξυγίανση θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής.
_______________________________
1 Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου και της 7ης Μαρτίου
2011 και κατόπιν της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης που εκπόνησε η Επιτροπή. Βλ.
επίσης τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Προεδρίας της 16ης Μαρτίου 2011.
_______________________________
4. Οι προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης θα πρέπει να συμπληρώνονται με διαρθρωτικές
μεταρρυθμίσεις που να ευνοούν την οικονομική αύξηση. Προς τούτο, τα κράτη μέλη τονίζουν
τη δέσμευσή τους όσον αφορά τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Πιο συγκεκριμένα δε, θα
εφαρμόσουν μέτρα προκειμένου:
- να καταστήσουν ελκυστικότερη την απασχόληση,
- να εξασφαλίσουν την επανένταξη των ανέργων στην εργασία,
- να καταπολεμηθεί η φτώχια και να προαχθεί η κοινωνική ένταξη,
- να γίνουν επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση,
- να εξισορροπήσουν ασφάλεια και ευελιξία,
- να μεταρρυθμίσουν τα συνταξιοδοτικά συστήματα,
- να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης,
- να δώσουν ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία,
- να επιτρέψουν πρόσβαση στην αποτελεσματική ως προς το κόστος ενέργεια και να
προωθήσουν τις πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση.
5. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εκθέσουν τα κυριότερα μέτρα που θα απαιτηθούν
προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος προς τους πρωταρχικούς στόχους της στρατηγικής
«Ευρώπη 2020», όπως συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2010. Θα πρέπει τέλος να παρουσιάσουν
μέτρα πολιτικής για τη διόρθωση των επιζήμιων και έμμονων δημοσιονομικών ανισορροπιών
και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
6. Κατά την εφαρμογή των πολιτικών αυτών και προκειμένου να εξασφαλιστεί ευρεία οικείωση,
θα διατηρηθεί στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα λοιπά θεσμικά και
συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ (ΟΚΕ, ΕτΠ), με πλήρη συμμετοχή των εθνικών
κοινοβουλίων, των κοινωνικών εταίρων, των περιφερειών και άλλων ενδιαφερομένων
φορέων.
7. Η Ενιαία Αγορά έχει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο για την ανάπτυξη και την
απασχόληση και για την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει την Πράξη περί Ενιαίας Αγοράς και
καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να θεσπίσουν έως το τέλος του 2012 μια
πρώτη δέσμη μέτρων προτεραιότητας που θα δώσουν νέα ώθηση στην Ενιαία Αγορά. Θα
πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε μέτρα που δημιουργούν οικονομική ανάπτυξη και θέσεις
εργασίας, και φέρνουν απτά αποτελέσματα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει
επίσης να δοθεί έμφαση στην υλοποίηση της ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, ενώ θα πρέπει και να
μειωθεί η συνολική κανονιστική επιβάρυνση, ιδίως για τις ΜΜΕ, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και
σε εθνικό επίπεδο. Η Επιτροπή θα υποβάλει σχετική έκθεση έως το καλοκαίρι. Το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο χαιρέτισε επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει τρόπους απαλλαγής
των μικροεπιχειρήσεων από ορισμένες μελλοντικές ρυθμίσεις. Με βάση την ανακοίνωση της
Επιτροπής «Προς μία καλύτερη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς Υπηρεσιών», το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο καλεί αφενός τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν πλήρως την οδηγία περί υπηρεσιών,
αφετέρου δε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράσεις, όπου
κρίνεται απαραίτητο, για τη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς των υπηρεσιών.
8. Σημασία όμως έχει και η εξωτερική διάσταση της Ενιαίας Αγοράς, όπου οι προσπάθειες
θα πρέπει να εστιάζονται στην προαγωγή του ελεύθερου, δίκαιου και ανοιχτού εμπορίου, και
ιδιαίτερα στην ολοκλήρωση του γύρου της Ντόχα και του συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου
του ΠΟΕ το 2011, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της
16ης Σεπτεμβρίου 2010. Μετά την έκθεση της Επιτροπής με τις προτεραιότητες για τη
σταδιακή εξάλειψη των φραγμών του εμπορίου σε τρίτες χώρες, οι σχετικές εργασίες θα
πρέπει να προχωρήσουν με γοργό ρυθμό.
Ενισχυμένη οικονομική διακυβέρνηση
9. Η δέσμη των έξι νομοθετικών προτάσεων για την οικονομική διακυβέρνηση αποτελεί το
κλειδί της εξασφάλισης ενισχυμένης δημοσιονομικής πειθαρχίας και της αποφυγής των
υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών. Στη δέσμη περιλαμβάνεται μεταρρύθμιση
του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με στόχο τη βελτίωση της εποπτείας των
δημοσιονομικών πολιτικών και τη συνεπέστερη και πιο έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων
επιβολής, νέες διατάξεις για τα εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια και μια νέα επιτήρηση των
μακροοικονομικών ανισορροπιών.
10. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει με ικανοποίηση το γενικό προσανατολισμό που
επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο σχετικά με τις εν λόγω προτάσεις και που προλειαίνει το έδαφος
για τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καλεί δε τα Όργανα να
προχωρήσουν τις εργασίες τους ώστε να θεσπιστούν τα νομοθετήματα τον Ιούνιο του 2011.
Νέο επίπεδο ποιότητας συντονισμού οικονομικών πολιτικών: το Σύμφωνο για το Ευρώ +
11. Το Σύμφωνο για το Ευρώ +, όπως συμφωνήθηκε από τους Αρχηγούς Κράτους και
Κυβερνήσεως και στο οποίο συμμετέχουν και η Βουλγαρία, η 5ανία, η Λετονία, η
Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία (βλ. παράρτημα Ι), θα ενισχύσει περαιτέρω τον
οικονομικό πυλώνα της ΟΝΕ και θα οδηγήσει σε νέο επίπεδο ποιότητας το συντονισμό των
οικονομικών πολιτικών, με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και, ως εκ τούτου, την
επίτευξη υψηλότερου βαθμού σύγκλισης, ενισχύοντας την κοινωνική οικονομία αγοράς της
ΕΕ. Το Σύμφωνο παραμένει ανοιχτό στη συμμετοχή και άλλων κρατών μελών και θα σέβεται
πλήρως την ακεραιότητα της Ενιαίας Αγοράς.
12. Τα κράτη μέλη που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο δεσμεύονται να εξαγγείλουν, βάσει των
δεικτών και των αρχών που περιέχονται σ’ αυτό, μια δέσμη συγκεκριμένων δράσεων
υλοποιητέων εντός των επόμενων δώδεκα μηνών. Κάποια από τα κράτη μέλη έχουν ήδη
αναγγείλει τις πρώτες τους δεσμεύσεις. Όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα καταθέσουν τις
δεσμεύσεις τους το συντομότερο δυνατόν και οπωσδήποτε εγκαίρως, προκειμένου να
περιληφθούν στα αντίστοιχά τους προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης και στα εθνικά
τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων που θα υποβληθούν τον Απρίλιο και να αξιολογηθούν
στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.
Αποκατάσταση της ευρωστίας του τραπεζικού τομέα
13. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και οι οικείες εθνικές αρχές πραγματοποιούν ήδη δοκιμές
αντοχής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διεξαγωγής της όλης εξέτασης
από ομοτίμους σε στενή συνεργασία με τους εθνικούς εποπτικούς φορείς, την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή Συστημικών Κινδύνων, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
ούτως ώστε να βελτιωθεί η συνοχή και η ποιότητα των αποτελεσμάτων. Θα εξασφαλιστεί
υψηλό επίπεδο γνωστοποίησης της έκθεσης των τραπεζών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα
διακρατούμενα κρατικά χρεόγραφα.
14. Τα κράτη μέλη θα εκπονήσουν, εν όψει της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων, ειδικές και
φιλόδοξες στρατηγικές για την αναδιάρθρωση των ευάλωτων ιδρυμάτων, με συνεκτίμηση και
των λύσεων του ιδιωτικού τομέα (άμεση χρηματοδότηση από την αγορά ή εκποιήσεις
περιουσιακών στοιχείων), αλλά και με ένα στέρεο πλαίσιο σύμφωνα με τους κανόνες για τις
κρατικές ενισχύσεις, για την παροχή κρατικής υποστήριξης σε περίπτωση ανάγκης.
15. Όπως συμφωνήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου του 2010, θα πρέπει να
μελετηθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω η παγκόσμια θεσμοθέτηση φορολόγησης των
χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την πρόθεση της
Επιτροπής να υποβάλει έκθεση για τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα το
αργότερο έως το φθινόπωρο του 2011.
Ενίσχυση των μηχανισμών σταθερότητας της ζώνης του ευρώ
16. Υπενθυμίζοντας τη σπουδαιότητα της εξασφάλισης χρηματοοικονομικής σταθερότητας μέσα
στη ζώνη του ευρώ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την απόφαση για την τροποποίηση
της ΣΛΕΕ όσον αφορά τη συγκρότηση ενός μελλοντικού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού
Σταθερότητας. Καλεί τα κράτη μέλη να κινήσουν γρήγορα τις εθνικές διαδικασίες έγκρισης,
ούτως ώστε να τεθεί η τροποποίηση σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2013.
17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει με ικανοποίηση τις αποφάσεις που έλαβαν οι Αρχηγοί
Κράτους και Κυβερνήσεως της Ευρωζώνης στις 11 Μαρτίου και εγκρίνει τα χαρακτηριστικά
του ΕΜΣ (βλ. Παράρτημα ΙΙ). Η προετοιμασία της συνθήκης ΕΜΣ και των τροποποιήσεων
της συμφωνίας ΕΤΧΣ, για την εξασφάλιση πραγματικής δανειοδοτικής ικανότητας 440 δισ.
ευρώ, θα επισπευσθεί ώστε να μπορέσουν να υπογραφούν και οι δύο συμφωνίες ταυτοχρόνως
πριν από το τέλος του Ιουνίου του 2011.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ +
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ
Το Σύμφωνο αυτό, το οποίο εγκρίθηκε από τους Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως της ζώνης
του ευρώ και στο οποίο συμμετέχουν η Βουλγαρία, η 5ανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία
και η Ρουμανία, θεσπίστηκε με στόχο την ενίσχυση του οικονομικού πυλώνα της νομισματικής
ένωσης, τη βελτίωση της ποιότητας όσον αφορά το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στη
ζώνη του ευρώ και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, ώστε να επιτευχθεί υψηλότερος βαθμός
σύγκλισης. Το σύμφωνο αυτό επικεντρώνεται ιδίως σε τομείς που εμπίπτουν στην εθνική
αρμοδιότητα και είναι κρίσιμοι για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την αποφυγή
επιβλαβών ανισορροπιών. Η ανταγωνιστικότητα έχει ουσιώδη σημασία ώστε να μπορέσει η ΕΕ να
επιτύχει ταχύτερη και πλέον βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη
βάση, να παράγει υψηλότερα εισοδήματα για τους πολίτες της και να διατηρήσει τα ευρωπαϊκά
κοινωνικά πρότυπα. Τα άλλα κράτη μέλη καλούνται να συμμετάσχουν εθελοντικά.
Η νέα αυτή προσπάθεια προς ενίσχυση του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών για την
ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση στηρίζεται σε τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές:
α. Θα είναι σύμφωνη με την υπάρχουσα οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ και θα την
ενισχύει, παρέχοντας προστιθέμενη αξία. Θα είναι συνεπής προς τα υφιστάμενα μέσα
(Ευρώπη 2020, Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, Ολοκληρωμένες Κατευθυντήριες Γραμμές, Σύμφωνο
Σταθερότητας και Ανάπτυξης και νέο πλαίσιο μακροοικονομικής εποπτείας) και θα αξιοποιεί
τα μέσα αυτά. Θα περιλαμβάνει ειδική προσπάθεια πέραν των όσων ισχύουν ήδη καθώς και
συγκεκριμένες δεσμεύσεις και δράσεις με μεγαλύτερες φιλοδοξίες από αυτές που έχουν
συμφωνηθεί έως τώρα, θα συνοδεύεται δε από χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Οι νέες αυτές
δεσμεύσεις θα ενσωματώνονται εφεξής στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και
σταθερότητας και θα υπάγονται στο σύνηθες πλαίσιο εποπτείας, με την Επιτροπή να
διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής των δεσμεύσεων
και με τη συμμετοχή όλων των σχετικών συνθέσεων του Συμβουλίου και της Ευρωομάδας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εκτελεί πλήρως το ρόλο του, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές
του. Οι κοινωνικοί εταίροι θα συμμετέχουν πλήρως σε επίπεδο ΕΕ μέσω της τριμερούς
κοινωνικής συνόδου κορυφής.
β. Θα είναι επικεντρωμένη, προσανατολισμένη στη δράση και θα καλύπτει πρωταρχικούς
τομείς πολιτικής με ουσιώδη σημασία για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της
σύγκλισης. Θα αφορά κυρίως δράσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Στους επιλεγέντες τομείς πολιτικής θα συμφωνηθούν κοινοί στόχοι σε επίπεδο Αρχηγών
Κράτους και Κυβερνήσεως. Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα επιδιώκουν τους στόχους
αυτούς εφαρμόζοντας το δικό τους μείγμα πολιτικών και λαμβάνοντας υπόψη τους τις
ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
γ. Κάθε χρόνο θα αναλαμβάνονται συγκεκριμένες εθνικές δεσμεύσεις από κάθε αρχηγό
κράτους ή κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό τα κράτη μέλη θα λαμβάνουν υπόψη τους τις
βέλτιστες πρακτικές και θα αυτοσυγκρίνονται με τα κράτη με τις καλύτερες επιδόσεις, εντός
της Ευρώπης και μεταξύ άλλων στρατηγικών εταίρων.
Η εκπλήρωση των δεσμεύσεων και η πρόοδος προς την επίτευξη των κοινών στόχων
πολιτικής θα παρακολουθούνται κατ’ έτος σε πολιτικό επίπεδο από τους Αρχηγούς
Κράτους και Κυβερνήσεως της ζώνης του ευρώ και των συμμετεχουσών χωρών, με βάση
έκθεση της Επιτροπής. Επιπλέον τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να
διαβουλεύονται με τους εταίρους τους πριν εφαρμόσουν οποιαδήποτε σημαντική οικονομική
μεταρρύθμιση με ενδεχόμενες δευτερογενείς επιπτώσεις.
δ. Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη δεσμεύονται πλήρως για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς,
η οποία θα συμβάλει καίρια στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ και τη ζώνη του
ευρώ. Η σχετική διαδικασία θα είναι απόλυτα σύμφωνη με τη Συνθήκη. Το σύμφωνο θα
σέβεται πλήρως την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς.
Οι στόχοι μας
Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη αναλαμβάνουν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την επιδίωξη
των ακόλουθων στόχων:
- Προώθηση της ανταγωνιστικότητας
- Προώθηση της απασχόλησης
- Περαιτέρω συμβολή στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών
- Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
Κάθε συμμετέχον κράτος μέλος θα υποβάλλει τα ειδικά μέτρα που σκοπεύει να λάβει για την
επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Εάν ένα κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι δεν απαιτείται
δράση σε κάποιον τομέα, δεν θα τον περιλαμβάνει. Η επιλογή των συγκεκριμένων δράσεων
πολιτικής που απαιτούνται για την επίτευξη των κοινών στόχων εξακολουθεί να αποτελεί
αρμοδιότητα κάθε χώρας, αλλά πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη σειρά πιθανών μέτρων
που ακολουθεί.
Συγκεκριμένες δεσμεύσεις πολιτικής και παρακολούθηση
Η πρόοδος προς την επίτευξη των ανωτέρω στόχων θα παρακολουθείται σε πολιτικό επίπεδο από
τους Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως, βάσει σειράς δεικτών που θα καλύπτουν την
ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, τη δημοσιονομική διατηρησιμότητα και τη
χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις σε
οποιονδήποτε από τους τομείς αυτούς θα εντοπίζονται και θα πρέπει να δεσμεύονται για την
αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προκλήσεων εντός δεδομένου χρονοδιαγράμματος.
α. Προώθηση της ανταγωνιστικότητας
Η πρόοδος θα αξιολογείται βάσει της εξέλιξης των μισθών και της παραγωγικότητας και των
αναγκών προσαρμογής της ανταγωνιστικότητας. Για την αξιολόγηση του κατά πόσον η εξέλιξη των
μισθών συμβαδίζει με την παραγωγικότητα, θα παρακολουθείται το κόστος εργασίας ανά μονάδα
προϊόντος (ΚΕΑΜΠ) επί ορισμένο χρονικό διάστημα, συγκρινόμενο με τις εξελίξεις σε άλλες
χώρες της ζώνης του ευρώ και στους κυριότερους συγκρίσιμους εμπορικούς εταίρους. Για κάθε
χώρα, θα αξιολογείται το ΚΕΑΜΠ για την οικονομία στο σύνολό της και για κάθε μείζονα κλάδο
(μεταποίηση, υπηρεσίες, καθώς και κλάδοι διεθνώς εμπορεύσιμων και μη αγαθών). Μεγάλες και
διαρκείς αυξήσεις μπορούν να οδηγήσουν στη διάβρωση της ανταγωνιστικότητας, ιδίως εάν
συνδυάζονται με αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και συρρίκνωση του μεριδίου
στην αγορά όσον αφορά τις εξαγωγές. Για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας απαιτείται δράση
σε όλες τις χώρες, ιδιαίτερη όμως προσοχή θα δίνεται σε όσες αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις
στον τομέα αυτόν. Για να διασφαλιστεί η ισόρροπη εξάπλωση της ανάπτυξης σε ολόκληρη τη ζώνη
του ευρώ θα προβλεφθούν ειδικά μέσα και κοινές πρωτοβουλίες για την προώθηση της
παραγωγικότητας στις περιφέρειες που υστερούν.
Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για τις ειδικές δράσεις πολιτικής που επιλέγει για να προωθεί την
ανταγωνιστικότητα, ωστόσο θα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:
(i) τηρουμένων των εθνικών παραδόσεων όσον αφορά τον κοινωνικό διάλογο και τις εργασιακές
σχέσεις, μέτρα που να διασφαλίζουν ότι η εξέλιξη του κόστους συμβαδίζει με την
παραγωγικότητα, όπως:
• επανεξέταση του τρόπου καθορισμού μισθών και ημερομισθίων και, εφόσον
απαιτείται, του βαθμού συγκέντρωσης της διαπραγματευτικής διαδικασίας και των
μηχανισμών τιμαριθμοποίησης, τηρουμένης παράλληλα της αυτονομίας των
κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων·
• μέριμνα ώστε οι μισθολογικές συμφωνίες στον δημόσιο τομέα να στηρίζουν τις
προσπάθειες που καταβάλλονται στον ιδιωτικό τομέα ως προς την
ανταγωνιστικότητα (λαμβανομένης υπόψη της σημαντικής ψυχολογικής επίδρασης
των μισθών του δημόσιου τομέα).
(ii) μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας, όπως:
• περαιτέρω άνοιγμα των προστατευόμενων κλάδων με τη λήψη μέτρων σε εθνικό
επίπεδο, με σκοπό την άρση αδικαιολόγητων περιορισμών στις επαγγελματικές
υπηρεσίες και τον τομέα της λιανικής, προκειμένου να προαχθούν ο ανταγωνισμός
και η αποδοτικότητα, τηρουμένου στο ακέραιο του κοινοτικού κεκτημένου·
• ειδικές προσπάθειες για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών συστημάτων και την
προώθηση της Ε&Α, της καινοτομίας και των υποδομών·
• μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδίως για τις ΜΜΕ,
κυρίως με την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση του κανονιστικού
πλαισίου (π.χ. πτωχευτικό δίκαιο, εμπορικός κώδικας).
β. Προώθηση της απασχόλησης
Η ομαλή λειτουργία της αγοράς εργασίας αποτελεί κλειδί για την ανταγωνιστικότητα της ζώνης
του ευρώ. Η πρόοδος θα αξιολογείται βάση των ακόλουθων δεικτών: ποσοστό μακροχρόνιας
ανεργίας και ανεργίας των νέων, και ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας.
Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για τις ειδικές δράσεις πολιτικής που επιλέγει για να προωθεί την
απασχόληση, αλλά ιδιαίτερη προσοχή θα δίνεται στις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:
• μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας για την προαγωγή του συνδυασμού ευελιξίας
και ασφάλειας, τη μείωση της αδήλωτης εργασίας και την αύξηση της συμμετοχής
στην αγορά εργασίας·
• δια βίου μάθηση·
• φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως μείωση της φορολόγησης του εργατικού
εισοδήματος, ώστε να καταστεί συμφέρουσα η εργασία, διατηρουμένων των
συνολικών φορολογικών εσόδων, και λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της
συμμετοχής ενός δεύτερου μέλους της οικογένειας στο εργατικό δυναμικό.
γ. Ενίσχυση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών
Προκειμένου να εξασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα
δοθεί η μέγιστη προσοχή στα εξής:
Βιωσιμότητα των συντάξεων, της υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών παροχών
Θα αξιολογούνται κατά κύριο λόγο βάσει των δεικτών κενού διατηρησιμότητας(1). Οι δείκτες αυτοί
μετρούν το κατά πόσον τα επίπεδα χρέους είναι διατηρήσιμα με βάση τις τρέχουσες πολιτικές,
ιδίως δε τα ισχύοντα συνταξιοδοτικά συστήματα και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και
παροχών, λαμβανομένων υπόψη και των δημογραφικών παραγόντων.
Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της επάρκειας των
συστημάτων συντάξεων και κοινωνικών παροχών θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν:
• ευθυγράμμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος προς την εθνική δημογραφική
κατάσταση, για παράδειγμα με ευθυγράμμιση της πραγματικής ηλικίας
συνταξιοδότησης προς το προσδόκιμο ζωής ή με αύξηση των ποσοστών
συμμετοχής,
• περιορισμό των συστημάτων πρόωρης συνταξιοδότησης και χρήση στοχοθετημένων
κινήτρων για την απασχόληση των εργαζομένων προχωρημένης ηλικίας (ιδίως στην
ομάδα ηλικίας άνω των 55 ετών).
(1) Το κενό διατηρησιμότητας συνίσταται σε δείκτες που συμφωνήθηκαν από την Επιτροπή και
τα κράτη μέλη για την αξιολόγηση της δημοσιονομικής διατηρησιμότητας.
Εθνικοί δημοσιονομικοί κανόνες
Τα συμμετέχοντα κράτη μέλη δεσμεύονται να μεταφέρουν στην εθνική νομοθεσία τους τούς
δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ ως έχουν στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Τα κράτη
μέλη θα διατηρούν την ευχέρεια επιλογής του συγκεκριμένου εθνικού νομικού μέσου που θα
χρησιμοποιείται, αλλά θα εξασφαλίζουν ότι αυτό έχει επαρκώς ισχυρό δεσμευτικό και μόνιμο
χαρακτήρα (π.χ. συνταγματική διάταξη ή νόμος πλαίσιο). Η ακριβής διατύπωση του κανόνα θα
αποφασίζεται επίσης από κάθε χώρα (π.χ. θα μπορούσε να λάβει τη μορφή «φρένου στο χρέος»,
κανόνα σχετιζόμενου με το πρωτογενές ισοζύγιο ή κανόνα περί δαπανών), αλλά θα πρέπει να
εξασφαλίζει δημοσιονομική πειθαρχία τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο.
Η Επιτροπή θα έχει την ευκαιρία, τηρουμένων πλήρως των προνομιών των εθνικών κοινοβουλίων,
να δίνει τη γνώμη της για τον ακριβή δημοσιονομικό κανόνα πριν από τη θέσπισή του, ώστε να
εξασφαλίζεται ότι είναι συμβατός με τους ενωσιακούς κανόνες και ότι τους στηρίζει.
δ. Ενίσχυση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
Ένας ισχυρός χρηματοπιστωτικός τομέας είναι καίριας σημασίας για τη συνολική σταθερότητα της
ζώνης του ευρώ. Έχει δρομολογηθεί μια συνολική μεταρρύθμιση του ενωσιακού πλαισίου για την
εποπτεία και ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να θεσπίσουν εθνική νομοθεσία για την εξυγίανση
των τραπεζών με πλήρη τήρηση του κοινοτικού κεκτημένου. Θα διεξάγονται σε τακτική βάση
αυστηρές δοκιμές αντοχής των τραπεζών, συντονισμένες σε επίπεδο ΕΕ. Επιπροσθέτως,
ο πρόεδρος του ΕΣΣΚ και ο πρόεδρος της Ευρωομάδας θα κληθούν να ενημερώνουν τακτικά τους
Αρχηγούς Κράτους και Κυβερνήσεως για θέματα σχετικά με τη μακροδημοσιονομική σταθερότητα
και τις μακροοικονομικές εξελίξεις που απαιτούν ειδική δράση στη ζώνη του ευρώ. Ειδικότερα, για
κάθε κράτος μέλος θα παρακολουθείται στενά το επίπεδο ιδιωτικού χρέους των τραπεζών, των
νοικοκυριών και των μη χρηματοπιστωτικών εταιριών.
Επιπλέον των προαναφερθέντων θεμάτων, θα δοθεί προσοχή στο συντονισμό της φορολογικής
πολιτικής.
Η άμεση φορολογία παραμένει εθνική αρμοδιότητα. Ο ρεαλιστικός συντονισμός των φορολογικών
πολιτικών είναι αναγκαίο στοιχείο ενός ισχυρότερου συντονισμού των οικονομικών πολιτικών στη
ζώνη του ευρώ προκειμένου να στηριχθούν η δημοσιονομική εξυγίανση και η οικονομική
ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να μετάσχουν σε συστηματικές
συζητήσεις για θέματα φορολογικής πολιτικής, ιδίως για την εξασφάλιση της ανταλλαγής
βέλτιστων πρακτικών, την αποφυγή επιζήμιων πρακτικών και την υποβολή προτάσεων για την
καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής.
Η διαμόρφωση κοινής βάσης φορολογίας των επιχειρήσεων θα μπορούσε να είναι ένας ουδέτερος
ως προς τα έσοδα τρόπος για την εξασφάλιση της συνοχής των εθνικών φορολογικών συστημάτων,
τηρουμένων των εθνικών φορολογικών στρατηγικών, και την προαγωγή της διατηρησιμότητας των
δημόσιων οικονομικών και της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για κοινή ενιαία βάση φορολογίας των επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένες ετήσιες δεσμεύσεις
Προκειμένου να επιδειχθεί αληθινή δέσμευση για αλλαγή και να εξασφαλισθεί η αναγκαία
πολιτική δυναμική για την επίτευξη των κοινών μας στόχων, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα
συμφωνούν κάθε χρόνο σε ανώτατο επίπεδο για δέσμη συγκεκριμένων δράσεων που θα πρέπει να
εφαρμοσθούν εντός 12 μηνών. Η επιλογή των συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής προς υλοποίηση
θα παραμένει ευθύνη κάθε χώρας, αλλά στην επιλογή θα συνεκτιμώνται ειδικότερα τα
προαναφερθέντα θέματα. Οι δεσμεύσεις αυτές θα αποτυπώνονται επίσης στα εθνικά προγράμματα
μεταρρυθμίσεων και προγράμματα σταθερότητας που θα υποβάλλονται ετησίως και τα οποία θα
αξιολογούνται από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και την Ευρωομάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού
Εξαμήνου.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
Όροι λειτουργίας του ΕΜΣ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να προσθέσει στο άρθρο 136 της Συνθήκης την ακόλουθη
παράγραφο:
«Τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ μπορούν να θεσπίσουν μηχανισμό σταθερότητας ο οποίος θα
ενεργοποιείται εφόσον κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίζεται η σταθερότητα της
ζώνης του ευρώ στο σύνολό της. Η παροχή τυχόν απαιτούμενης χρηματοοικονομικής συνδρομής
δυνάμει του μηχανισμού θα υπόκειται σε αυστηρούς όρους.».
Κατόπιν αυτής της απόφασης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη της
Ευρωζώνης πρέπει να θεσπίσουν ένα μόνιμο μηχανισμό σταθερότητας: τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό
Σταθερότητας (ΕΜΣ). Ο ΕΜΣ θα ενεργοποιείται με αμοιβαία συμφωνία (1), εφόσον απαιτείται για
την εγγύηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ευρωζώνης ως συνόλου. Ο ΕΜΣ θα
αναλάβει το ρόλο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EΤΧΣ) και του
Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EMΧΣ) στην παροχή εξωτερικής
χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης μετά τον Ιούνιο του 2013.
Η πρόσβαση στη χρηματοδοτική συνδρομή από τον ΕΜΣ θα παρέχεται με βάση αυστηρούς όρους
πολιτικής, σύμφωνα με πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής και εμπεριστατωμένη
ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, που θα διενεργεί η Επιτροπή από κοινού με το
5ΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Θα απαιτείται από το δικαιούχο κράτος μέλος να εξασφαλίζει
μια πρέπουσα μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και
κατά τρόπο πλήρως συμμορφούμενο προς τις πρακτικές του ΔΝΤ.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει πραγματική δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ (2). Η
επάρκεια της δανειοδοτικής ικανότητας θα επανεξετάζεται τακτικά και τουλάχιστον ανά πενταετία.
Ο ΕΜΣ θα επιδιώκει να συμπληρώνει τη δανειοδοτική ικανότητά του με τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε
δράσεις χρηματοδοτικής συνδρομής, ενώ θα μπορούν να συμμετέχουν και κράτη μέλη που δεν
ανήκουν στην Ευρωζώνη, σε ad hoc βάση.
__________________________________
1 Απόφαση που λαμβάνεται με αμοιβαία συμφωνία είναι απόφαση που λαμβάνεται με
ομοφωνία των κρατών μελών τα οποία συμμετέχουν στην ψηφοφορία· οι αποχές δεν
εμποδίζουν την έγκριση της απόφασης.
2 Κατά τη μετάβαση από το EΤΧΣ στον ΕΜΣ, η συνδυασμένη δανειοδοτική ικανότητα δεν θα
υπερβαίνει το ποσό αυτό.
_________________________________
Στο υπόλοιπο κείμενο περιγράφονται τα κύρια δομικά χαρακτηριστικά του ΕΜΣ:
Θεσμική μορφήΟ ΕΜΣ θα συσταθεί με συνθήκη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης ως διακυβερνητικός
οργανισμός δημόσιου διεθνούς δικαίου, με έδρα το Λουξεμβούργο. Το καταστατικό του ΕΜΣ θα
περιληφθεί σε παράρτημα της συνθήκης.
Σκοπός και στρατηγική χρηματοδότησης
Σκοπός του ΕΜΣ είναι η κινητοποίηση χρηματοδότησης και η παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής
υπό αυστηρούς όρους σε κράτη μέλη της Ευρωζώνης, τα οποία αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από
σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική
σταθερότητα της Ευρωζώνης ως συνόλου.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα καταβάλλουν στον ΕΜΣ τα ποσά των οικονομικών κυρώσεων
στις οποίες υπόκεινται βάσει των διαδικασιών του Συμφώνου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και
των Μακροοικονομικών Ανισορροπιών. Οι κυρώσεις αυτές θα αποτελούν μέρος του
καταβεβλημένου κεφαλαίου.
Ο ΕΜΣ θα εφαρμόζει κατάλληλη στρατηγική χρηματοδότησης προκειμένου να εξασφαλίζει την
πρόσβαση σε πηγές ευρείας χρηματοδότησης και να είναι σε θέση να παρέχει πακέτα
χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη υπό οιουσδήποτε όρους της αγοράς. Όλοι οι συναφείς
κίνδυνοι θα περιορίζονται μέσω της κατάλληλης διαχείρισης ενεργητικού και παθητικού.
Διοίκηση
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει Συμβούλιο Διοικητών, αποτελούμενο από τους Υπουργούς Οικονομικών των
κρατών μελών της Ευρωζώνης (ως μέλη με δικαίωμα ψήφου), ενώ ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις
Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ θα συμμετέχουν ως
παρατηρητές. Το Συμβούλιο των 5ιοικητών θα εκλέγει Πρόεδρο μεταξύ των μελών με δικαίωμα
ψήφου.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποτελεί τον ανώτατο φορέα λήψης αποφάσεων του ΕΜΣ και θα
λαμβάνει τις ακόλουθες σημαντικές αποφάσεις με αμοιβαία συμφωνία:
- χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής·
- όρους και προϋποθέσεις της χρηματοδοτικής συνδρομής·
- δανειοδοτική ικανότητα του ΕΜΣ·
- αλλαγές της δέσμης των προβλεπόμενων μέσων.
Όλες οι άλλες αποφάσεις του Συμβουλίου των 5ιοικητών θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία,
εκτός εάν προβλέπεται άλλως.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει Συμβούλιο Διευθυντών, το οποίο θα εκτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα που
ανατίθενται από το Συμβούλιο των 5ιοικητών. Κάθε κράτος μέλος της Ευρωζώνης θα ορίσει έναν
Διευθυντή και έναν αναπληρωτή Διευθυντή. Επιπλέον, η Επιτροπή και η ΕΚΤ θα ορίσουν από έναν
παρατηρητή και έναν αναπληρωτή η κάθε μία στο Συμβούλιο των 5ιευθυντών. Όλες οι αποφάσεις
του Συμβουλίου των Διευθυντών θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, εκτός εάν προβλέπεται
άλλως.
Η στάθμιση των ψήφων εντός του Συμβουλίου των Διοικητών και του Συμβουλίου των Διευθυντών
θα γίνεται κατ’ αναλογία προς τις αντίστοιχες εγγραφές των κρατών μελών στο κεφάλαιο του ΕΜΣ. Ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό 80% των ψήφων.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα ορίσει Διευθύνοντα Σύμβουλο, υπεύθυνο για την καθημερινή
διαχείριση του ΕΜΣ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος προεδρεύει του Συμβουλίου των Διευθυντών.
Δομή του κεφαλαίου
Ο ΕΜΣ θα επιδιώξει να λάβει και να διατηρήσει την υψηλότερη αξιολόγηση πιστοληπτικής
ικανότητας από τους σημαντικότερους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Ο ΕΜΣ θα διαθέτει συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο ύψους 700 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από το
ποσό αυτό, 80 δισεκατομμύρια ευρώ θα έχουν τη μορφή κεφαλαίου καταβεβλημένου από τα κράτη
μέλη της Ευρωζώνης, τα οποία θα διατεθούν σταδιακά από τον Ιούλιο του 2013 σε πέντε ίσες
ετήσιες δόσεις. Επίσης, ο ΕΜΣ θα διαθέτει συνδυασμό δεσμευμένου καταβλητέου κεφαλαίου και
εγγυήσεων από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης συνολικού ύψους 620 δισεκατομμυρίων ευρώ. Κατά
τη μεταβατική φάση από το 2013 έως το 2017, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να επιταχύνουν, στην
απίθανη περίπτωση που αυτό χρειαστεί, την παροχή κατάλληλων μέσων ώστε να διατηρείται στο
15% κατ’ ελάχιστον η αναλογία μεταξύ του καταβεβλημένου κεφαλαίου και του οφειλόμενου
ποσού των τίτλων του ΕΜΣ.
Η κλείδα συνεισφοράς κάθε κράτους μέλους στο συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο του ΕΜΣ θα
βασίζεται στην κλείδα καταβεβλημένου κεφαλαίου της ΕΚΤ, όπως έχει στο Παράρτημα.
Επικυρώνοντας τη Συνθήκη για τη σύσταση του ΕΜΣ, τα κράτη μέλη δεσμεύονται νομικά να
παράσχουν τη συνεισφορά τους στο συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο.
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποφασίζει με αμοιβαία συμφωνία την προσαρμογή του ποσού
του συνολικού εγγεγραμμένου κεφαλαίου ή την απαίτηση καταβολής κεφαλαίου, πλην των
κατωτέρω συγκεκριμένων περιπτώσεων. Πρώτον, το Συμβούλιο των Διευθυντών μπορεί να
αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, να αποκαταστήσει -με την απαίτηση καταβολής κεφαλαίου- το
επίπεδο του καταβεβλημένου κεφαλαίου, όταν το ποσό του καταβεβλημένου κεφαλαίου μειώνεται
με την απορρόφηση ζημιών (3).Δεύτερον, θα θεσπιστεί διαδικασία εγγύησης κατόπιν αιτήσεως, η
οποία θα επιτρέπει την αυτόματη απαίτηση καταβολής κεφαλαίου από τους μετόχους του ΕΜΣ,
εφόσον αυτό απαιτείται για να αποφευχθεί τυχόν αδυναμία πληρωμής οφειλομένων στους πιστωτές
του ΕΜΣ. Η ευθύνη κάθε μετόχου θα περιορίζεται εν πάση περιπτώσει στο μερίδιό του στο
εγγεγραμμένο κεφάλαιο.
Όλες οι συνεισφορές στο εγγεγραμμένο κεφάλαιο των κρατών μελών (4) που θα ενταχθούν στο ΕΜΣ
μετά τον Ιούλιο του 2013 θα διέπονται από τους ίδιους όρους οι οποίοι ισχύουν για τις αρχικές
συνεισφορές. Οι επιπτώσεις στην πράξη για το συνολικό ποσό του εγγεγραμμένου κεφαλαίου και
την κατανομή του κεφαλαίου μεταξύ των κρατών μελών θα αποφασίζονται από το Συμβούλιο των Διοικητών με αμοιβαία συμφωνία.
__________________________________
3 Το δικαίωμα ψήφου του κράτους μέλους το οποίο ευθύνεται για τη ζημία που πρέπει να
καλυφθεί αναστέλλεται όσον αφορά τη συγκεκριμένη απόφαση.
4 Συνεπεία της ένταξης στην Ευρωζώνη, ένα κράτος μέλος καθίσταται μέλος του ΕΜΣ με
πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις.
__________________________________
Εφόσον ο ΕΜΣ δεν έχει ενεργοποιηθεί και υπό την προϋπόθεση ότι η πραγματική δανειοδοτική
ικανότητα δεν είναι μικρότερη των 500 δισεκατομμυρίων, τα ποσά από την επένδυση του
καταβεβλημένου κεφαλαίου του ΕΜΣ θα επιστρέφονται στα κράτη μέλη, μετά την αφαίρεση των
λειτουργικών εξόδων. Μετά την πρώτη ενεργοποίηση του ΕΜΣ, τα ποσά από την επένδυση του
κεφαλαίου του ΕΜΣ και τη δράση χρηματοδοτικής συνδρομής θα κρατούνται στο πλαίσιο του
ΕΜΣ. Όμως, εάν το καταβεβλημένο κεφάλαιο υπερβαίνει το επίπεδο που απαιτείται για τη
διατήρηση της δανειοδοτικής ικανότητας του ΕΜΣ, το Συμβούλιο των Διευθυντών μπορεί να
αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, τη διανομή μερίσματος στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης βάσει
της κλείδας συνεισφοράς.
Μέσα
Εάν είναι απαραίτητο για τη διαφύλαξη της σταθερότητας της ευρωζώνης ως συνόλου, σύμφωνα
με την τροποποίηση του άρθρου 136 της Συνθήκης, ο ΕΜΣ θα παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή
υπό αυστηρούς όρους, βάσει προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, κατ’ αναλογία προς
τη σοβαρότητά των ανισορροπιών του κράτους μέλους. Η συνδρομή θα παρέχεται μέσω δανείων.
Ωστόσο και κατ’ εξαίρεση μπορεί να παρεμβαίνει, σε πρωτογενείς αγορές χρεωστικών τίτλων,
βάσει προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής υπό αυστηρούς όρους και κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας του Συμβουλίου των Διοικητών.
Στήριξη της Σταθερότητας από τον ΕΜΣ (ΣΣE)
Ο ΕΜΣ μπορεί να παρέχει βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη στήριξη σταθερότητας σε κράτος
μέλος της Ευρωζώνης, το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης. Η πρόσβαση
στη ΣΣΕ προϋποθέτει πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με ενδεδειγμένους όρους
πολιτικής, κατ’ αναλογίαν προς τη σοβαρότητά των ανισορροπιών που παρατηρούνται στο
δικαιούχο κράτος μέλος. Η διάρκεια του προγράμματος και οι προθεσμίες λήξης των δανείων θα
εξαρτώνται από τη φύση των ανισορροπιών και τις προοπτικές των δικαιούχων κρατών μελών να
αποκτήσουν εκ νέου πρόσβαση στις χρηματαγορές εντός του χρόνου διάθεσης των πόρων του
ΕΜΣ.
• Μηχανισμός στήριξης πρωτογενών αγορών
Ο ΕΜΣ μπορεί να αγοράζει ομόλογα κράτους μέλους, το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα
χρηματοδότησης, στην πρωτογενή αγορά, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας
της στήριξης σε σχέση με το κόστος. Οι όροι και οι λεπτομέρειες για την αγορά ομολόγων θα
καθορίζονται στην απόφαση σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρηματοδοτικής
συνδρομής.
Το Συμβούλιο των Διοικητών μπορεί να επανεξετάζει τη δέσμη των μέσων που διαθέτει ο ΕΜΣ και
να αποφασίζει να επιφέρει αλλαγές σε αυτά.
Συμμετοχή του ΔΝΤ
Ο ΕΜΣ θα συνεργάζεται πολύ στενά με το 5ΔΤ κατά την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής (5). Σε
κάθε περίπτωση, θα επιδιώκεται η ενεργή συμμετοχή του ΔΝΤ, τόσο σε τεχνικό όσο και σε
οικονομικό επίπεδο. Η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους θα διενεργείται από κοινού από την
Επιτροπή και το ΔΝΤ, σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Οι όροι πολιτικής που θα συνοδεύουν την κοινή
συνδρομή ΕΜΣ/ΔΝΤ θα αποτελέσουν αντικείμενο κοινής διαπραγμάτευσης της Επιτροπής και του
ΔΝΤ, σε συνεργασία με την ΕΚΤ.
___________________________
(5) Εξυπακούεται, ωστόσο, ότι ή όποια συμμετοχή του ΔΝΤ θα συμμορφούται προς την εντολή
του βάσει των άρθρων της συμφωνίας και την εν ισχύι απόφαση και πολιτικές του
Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ.
___________________________
Ενεργοποίηση της χρηματοδοτικής συνδρομής, παρακολούθηση του προγράμματος και
συνέχεια
Η χρηματοδοτική συνδρομή του ΕΜΣ ενεργοποιείται σε κάθε περίπτωση κατόπιν αιτήσεως
κράτους μέλους προς τα λοιπά κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Η Ευρωομάδα ενημερώνει το
Συμβούλιο σχετικά με την υποβολή αίτησης ενεργοποίησης της στήριξης. Όταν παραλαμβάνει την
αίτηση, το Συμβούλιο των Διοικητών ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει, σε συνεργασία με την
ΕΚΤ, αν υπάρχει κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης ως συνόλου και
να διενεργήσει εμπεριστατωμένη ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους του
συγκεκριμένου κράτους μέλους, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Τα
επόμενα βήματα για την ενεργοποίηση της χρηματοδοτικής συνδρομής του ΕΜΣ έχουν ως εξής:
- Εάν ζητείται ΣΣΕ, η Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ,
αξιολογεί τις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης του δικαιούχου κράτους μέλους και τη
φύση της απαιτούμενης συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, που θα πρέπει να συνάδει με τις
πρακτικές του ΔΝΤ.
- Βάσει αυτής της αξιολόγησης, το Συμβούλιο των Διοικητών αναθέτει στην Επιτροπή να
διαπραγματευτεί, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ, πρόγραμμα
μακροοικονομικής προσαρμογής με το εν λόγω κράτος μέλος, που θα περιγράφεται σε
μνημόνιο συμφωνίας.
- Η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο απόφαση για την έγκριση του προγράμματος
μακροοικονομικής προσαρμογής. Το Συμβούλιο των Διοικητών αποφασίζει σχετικά με την
παροχή της χρηματοδοτικής συνδρομής και τους σχετικούς όρους και προϋποθέσεις. Όταν
το πρόγραμμα εγκριθεί από το Συμβούλιο, η Επιτροπή υπογράφει το μνημόνιο συμφωνίας
εξ ονόματος του κράτους μέλους της Ευρωζώνης με την επιφύλαξη προηγούμενης
αμοιβαίας συμφωνίας του Συμβουλίου των Διοικητών. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο των
Διευθυντών εγκρίνει τη συμφωνία χρηματοδοτικής συνδρομής, η οποία περιέχει τις τεχνικές
πτυχές της χρηματοδοτικής συνδρομής που θα παρασχεθεί.
- Η Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ, είναι υπεύθυνη για την
παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους όρους πολιτικής που απαιτεί το πρόγραμμα
μακροοικονομικής προσαρμογής. Υποβάλλει έκθεση στο Συμβούλιο και στο Συμβούλιο
των Διευθυντών. Βάσει της έκθεσης αυτής, το Συμβούλιο των Διευθυντών αποφασίζει, με
αμοιβαία συμφωνία, την εκταμίευση των νέων δόσεων του δανείου.
-Μετά τη συζήτηση στο Συμβούλιο των Διοικητών, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει,
βάσει πρότασης της Επιτροπής, να εφαρμόσει εποπτεία μετά τη θέση σε εφαρμογή του
προγράμματος, η οποία μπορεί να διαρκεί όσο δεν έχει αποπληρωθεί ένα συγκεκριμένο
ποσό της χρηματοδοτικής συνδρομής.
Συνοχή με το πολυμερές πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ
Θα ζητηθεί η έγκριση των κρατών μελών της ΕΕ προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη της
Ευρωζώνης να αναθέτουν στην Επιτροπή, από κοινού με το ΔΝΤ και σε συνεργασία με την ΕΚΤ,
την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους των κρατών μελών που ζητούν χρηματοδοτική στήριξη,
την προετοιμασία του προγράμματος προσαρμογής που συνοδεύει την χρηματοδοτική συνδρομή,
καθώς και την παρακολούθηση της εφαρμογής του.
Το Συμβούλιο των Διοικητών έχει μεν την αυτονομία να αποφασίζει σχετικά με την ύπαρξη και τις
διαδικασίες παροχής της χρηματοδοτικής στήριξης βάσει διακυβερνητικού πλαισίου, οι όροι όμως
πολιτικής που θεσπίζονται δυνάμει προγράμματος ενισχυμένης εποπτείας ή μακροοικονομικής
προσαρμογής θα πρέπει να είναι συνεπείς με το πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ και πρέπει να εγγυώνται
την τήρηση των διαδικασιών της ΕΕ. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει
κανονισμό για τη διευκρίνιση των αναγκαίων διαδικαστικών ενεργειών δυνάμει του άρθρου 136
της Συνθήκης προκειμένου να κατοχυρώνονται οι όροι πολιτικής στις αποφάσεις του Συμβουλίου
και να εξασφαλίζεται η συνοχή με το πολυμερές πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ. Το Συμβούλιο και η
Επιτροπή θα ενημερώνουν τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη θέσπιση και τις
δράσεις του ΕΜΣ.
Καθορισμός τιμών
Το Συμβούλιο των Διοικητών θα αποφασίσει ως προς τη δομή καθορισμού τιμών για την παροχή
χρηματοδοτικής συνδρομής σε δικαιούχο κράτος μέλος.
Ο ΕΜΣ θα έχει τη δυνατότητα να δανείζει με σταθερό ή μεταβλητό επιτόκιο. Ο καθορισμός τιμών
του ΕΜΣ θα ευθυγραμμίζεται με τις αρχές καθορισμού τιμών του ΔΝΤ, οι δε χρεώσεις του θα
υπερβαίνουν το κόστος χρηματοδότησης του ΕΜΣ, συμπεριλαμβάνοντας και κατάλληλη
προσαύξηση για κινδύνους.
Η ακόλουθη δομή καθορισμού τιμών θα εφαρμόζεται για τα δάνεια του ΕΜΣ:
1) κόστος χρηματοδότησης του ΕΜΣ
2) επιβάρυνση 200 βασικών μονάδων για το σύνολο του δανείου
3) πρόσθετη επιβάρυνση 100 βασικών μονάδων για τα δανειακά ποσά που δεν έχουν εξοφληθεί
μετά την πάροδο τριετίας.
Για τα δάνεια σταθερού επιτοκίου με προθεσμία λήξης άνω της τριετίας, το περιθώριο θα είναι ο
σταθμισμένος μέσος όρος της επιβάρυνσης των 200 βασικών μονάδων για την πρώτη τριετία και
200 βασικών μονάδων συν 100 βασικές μονάδες για τα ακόλουθα έτη.
Η δομή καθορισμού τιμών θα ορίζεται στην οικεία πολιτική του ΕΜΣ, η οποία θα επανεξετάζεται
τακτικά.
Συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
1. Διαδικασίες για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
Προσδοκάται κατάλληλη και αναλογική μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα κατά περίπτωση,
εφόσον λαμβάνεται χρηματοδοτική συνδρομή από το δικαιούχο κράτος. Η φύση και η έκταση
αυτής της συμμετοχής θα καθορίζεται κατά περίπτωση και θα εξαρτάται από τα αποτελέσματα της
ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους, σύμφωνα με την πρακτική του ΔΝΤ (6), και από τις ενδεχόμενες
επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης.
____________________________
(6) Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το χρέος θεωρείται βιώσιμο όταν αναμένεται ότι το δανειζόμενο κράτος
θα είναι σε θέση να συνεχίσει να εξοφλεί τα δάνειά του χωρίς εξωπραγματικά μεγάλη
διόρθωση των εσόδων και εξόδων του. Η εκτίμηση αυτή καθορίζει τη διαθεσιμότητα και την
προσήκουσα κλίμακα της χρηματοδότησης.
____________________________
(α) Αν, βάσει της ανάλυσης βιωσιμότητας, συνάγεται ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής
προσαρμογής μπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε μία βιώσιμη πορεία, το
δικαιούχο κράτος μέλος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες με σκοπό την ενθάρρυνση των βασικών
ιδιωτών επενδυτών να διατηρήσουν τα ανοίγματά τους (π.χ. προσέγγιση «Πρωτοβουλία της
Βιέννης»). Η Επιτροπή, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα παρακολουθούν εκ
του σύνεγγυς την εφαρμογή των πρωτοβουλιών αυτών.
(β) Αν, βάσει της ανάλυσης βιωσιμότητας, συνάγεται ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής
προσαρμογής δεν μπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε μία βιώσιμη πορεία,
το δικαιούχο κράτος μέλος υποχρεούται να προσέλθει καλόπιστα σε ενεργές διαπραγματεύσεις με
τους δανειστές του για να εξασφαλίσει την άμεση συμμετοχή τους στην αποκατάσταση της
βιωσιμότητας του χρέους. Η παροχή της χρηματοδοτικής συνδρομής εξαρτάται από την ύπαρξη
αξιόπιστου σχεδίου του κράτους μέλους, καθώς και επαρκούς του δέσμευσης για την εξασφάλιση κατάλληλης και αναλογικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόοδος της εφαρμογής του σχεδίου παρακολουθείται δυνάμει του προγράμματος και λαμβάνεται υπ’ όψιν στην απόφαση για τις εκταμιεύσεις.
Κατά τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, το δικαιούχο κράτος μέλος τηρεί τις ακόλουθες
αρχές:
o Αναλογικότητα: το κράτος μέλος αναζητεί λύσεις ανάλογες προς το πρόβλημα βιωσιμότητας
του χρέους που αντιμετωπίζει.
o Διαφάνεια: το οικείο κράτος μέλος διεξάγει ανοικτό διάλογο με τους δανειστές και
ανταλλάσσει εγκαίρως μαζί τους σχετικές πληροφορίες.
o Δίκαιη διαδικασία: το κράτος μέλος διαβουλεύεται με τους δανειστές σχετικά με το
ενδεχόμενο αναπρογραμματισμού ή αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, με σκοπό τη
διαπραγμάτευση κατάλληλων λύσεων. Μέτρα για τη μείωση της καθαρής παρούσας αξίας
του χρέους εξετάζονται μόνο όταν είναι απίθανη η επίτευξη των προσδοκώμενων
αποτελεσμάτων με άλλους τρόπους.
o Διασυνοριακός συντονισμός: ο κίνδυνος εξάπλωσης του προβλήματος και ενδεχόμενων
δευτερογενών επιπτώσεων σε άλλα κράτη μέλη και τρίτες χώρες λαμβάνεται δεόντως
υπ’ όψιν κατά το σχεδιασμό μέτρων για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Τα
λαμβανόμενα μέτρα συνοδεύονται από δέουσα ανακοίνωση του οικείου κράτους μέλους με
σκοπό τη διαφύλαξη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της Ευρωζώνης ως συνόλου.
2. Ρήτρες Συλλογικής Δράσης
Από τον Ιούλιο του 2013, θα περιλαμβάνονται ρήτρες συλλογικής δράσης (CAC) σε όλα τα νέα
κρατικά χρεόγραφα της Ευρωζώνης με προθεσμία λήξης άνω του έτους. Στόχος των ρητρών αυτών είναι η διευκόλυνση της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ του κράτους και των δανειστών του τού
ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόβλεψη CAC σε ένα
δεδομένο χρεόγραφο δεν συνεπάγεται μεγαλύτερη πιθανότητα αδυναμίας πληρωμής ή
αναδιάρθρωσης χρέους σε σχέση με αυτό το χρεόγραφο. Συνεπώς, η πρόβλεψη τέτοιων ρητρών
δεν επηρεάζει την πιστωτική προτεραιότητα του κρατικού χρεογράφου.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των CAC θα είναι συνεπή προς τα συνήθως χρησιμοποιούμενα στις
αμερικανικές και βρετανικές αγορές μετά την έκθεση της G10 για τις CAC. Οι CAC θα εισαχθούν
κατά τρόπο που να εξασφαλίζει ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της
Ευρωζώνης. Αυτό προϋποθέτει τη χρησιμοποίηση πανομοιότυπων και τυποποιημένων ρητρών
για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, εναρμονισμένων στους όρους των χρεογράφων που
εκδίδονται από τα κράτη μέλη. Η βάση τους θα είναι συνεπής με τις CAC που συνηθίζονται
σύμφωνα με το δίκαιο της Νέας Υόρκης και της Αγγλίας.
Οι CAC θα περιλαμβάνουν ρήτρα ομαδοποίησης, η οποία θα επιτρέπει σε μια υπερενισχυμένη
πλειοψηφία ομολογιούχων στο πλαίσιο πολλαπλών εκδόσεων ομολόγων που διέπονται από αυτή τη
ρήτρα και υπόκεινται στο δίκαιο μιας και της αυτής δικαιοδοσίας να ενεργοποιούν ρήτρα δράσης
της πλειοψηφίας, όταν η απαιτούμενη για την αναδιάρθρωση πλειοψηφία δανειστών δεν
θα μπορούσε να επιτευχθεί στο πλαίσιο συγκεκριμένης έκδοσης ομολόγων. Θα προβλέπεται
κατάλληλη εκπροσώπηση. Τα πλέον σημαντικά θέματα – τα λεγόμενα στα αγγλικά «reserve
matters» – (π. χ. βασικοί όροι πληρωμής, μετατροπή ή ανταλλαγή ομολόγων) θα αποφασίζονται με
μεγαλύτερη πλειοψηφία από ό,τι τα λοιπά θέματα. Θα ισχύουν οι δέοντες κανόνες απαρτίας. Οι
αλλαγές που αποφασίζονται από τις προβλεπόμενες πλειοψηφίες είναι δεσμευτικές για όλους τους
ομολογιούχους.
Θα προβλεφθεί κατάλληλος κανόνας περί αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου για την
εξασφάλιση ορθής διαδικασίας ψηφοφορίας. Θα εξετασθούν κατάλληλοι κανόνες για την
αποτροπή νομικών ενεργειών παρακώλυσης.
Η εισαγωγή των CAC θα γίνει με τυποποιημένο τρόπο, για να εξασφαλισθεί ότι ο νομικός τους
αντίκτυπος θα είναι πανομοιότυπος σε όλα τα δικαιοδοτικά συστήματα της Ευρωζώνης,
διαφυλάσσοντας με τον τρόπο αυτό ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα υιοθετήσουν τα κατάλληλα μέτρα για να τεθούν σε εφαρμογή οι
CAC.
Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να αντλούν από το
εκκρεμές χρέος χωρίς CAC βάσει προκαθορισμένων όρων μετά τον Ιούνιο του 2013 προκειμένου
να διαφυλάξουν την αναγκαία ρευστότητα των παλαιών ομολόγων και να δοθεί επαρκής χρόνος
στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης να δημιουργήσουν, ευτάκτως, νέα ομόλογα με όλες τις
καθιερωμένες ληκτότητες. Οι λεπτομερείς νομικές ρυθμίσεις για τη συμπερίληψη των CAC στα
κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης θα αποφασισθούν βάσει των εργασιών που θα αναληφθούν από
την υποεπιτροπή της ΟΔΕ για τις αγορές κρατικών χρεογράφων της ΕΕ, κατόπιν κατάλληλων
διαβουλεύσεων με τους συμμετέχοντες στην αγορά και άλλους φορείς, και θα ολοκληρωθούν μέχρι
τέλους του 2011.
3. Καθεστώς του ΕΜΣ ως προτιμησιακού πιστωτή
Ο ΕΜΣ θα παρέχει, όπως το ΔΝΤ, χρηματοδοτική συνδρομή σε κράτος μέλος με μειωμένη
δυνατότητα τακτικής πρόσβασης στη χρηματοδότηση της αγοράς. Ως εκ τούτου, οι Αρχηγοί
Κράτους και Κυβερνήσεως έχουν δηλώσει ότι ο ΕΜΣ θα απολαύει καθεστώτος προτιμησιακού
πιστωτή όπως και το ΔΝΤ, αποδεχόμενοι συγχρόνως ότι το καθεστώς προτιμησιακού πιστωτή
του ΔΝΤ υπερισχύει έναντι αυτού του ΕΜΣ.
Αυτό θα λάβει ισχύ από 1ης Ιουλίου 2013, χωρίς να θίγονται οι όροι τυχόν άλλης συμφωνίας
στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και του
μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας.
Μεταβατικές ρυθμίσεις μεταξύ ΕΤΧΣ και ΕΜΣ
Όπως προβλεπόταν αρχικά, το ΕΤΧΣ θα εξακολουθεί να λειτουργεί και μετά τον Ιούνιο του 2013
για τη διαχείριση των εκκρεμών ομολόγων. Θα παραμείνει εν λειτουργία μέχρις ότου λάβει το
πλήρες ποσό της χρηματοδότησης που χορηγήθηκε στα κράτη μέλη και καταβάλει τις οφειλές του
δυνάμει των εκδοθέντων χρηματοδοτικών μέσων και τυχόν υποχρεώσεων εξόφλησης εγγυητών. Τα
μη εκταμιευθέντα και μη χρηματοδοτηθέντα τμήματα των υπαρχουσών δανειακών διευκολύνσεων
θα πρέπει να μεταφερθούν στον ΕΜΣ (π.χ. καταβολή και χρηματοδότηση των δόσεων που θα
καταστούν απαιτητές μόνο μετά την έναρξη ισχύος του ΕΜΣ). Ο ενοποιημένος δανεισμός του
ΕΤΧΣ και του ΕΜΣ δεν θα υπερβαίνει τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για να εξασφαλισθεί η ομαλή μετάβαση από το ΕΤΧΣ στο ΕΜΣ, η πρακτική προετοιμασία της
θέσπισης του ΕΜΣ θα ανατεθεί στον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΕΤΧΣ, ο οποίος θα υποβάλλει
τακτικά έκθεση προόδου στην Ομάδα «Ευρωομάδα».
Συμμετοχή των κρατών μελών που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη
Τα εκτός Ευρωζώνης κράτη μέλη μπορούν να συμμετέχουν σε βάση ad hoc μαζί με τον ΕΜΣ σε
δράσεις χρηματοδοτικής συνδρομής κρατών μελών της Ευρωζώνης. Εφόσον συμμετέχουν σε αυτές
τις δράσεις, τα εν λόγω κράτη θα εκπροσωπούνται στις οικείες συνεδριάσεις των συμβουλίων του
ΕΜΣ τα οποία θα αποφασίζουν σχετικά με τη χορήγηση και την παρακολούθηση της συνδρομής.
Θα έχουν εγκαίρως πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες και θα ζητείται δεόντως η γνώμη
τους. Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα υποστηρίξουν ισότιμο καθεστώς πιστωτή για τον ΕΜΣ και
για τα λοιπά κράτη μέλη που δανείζουν σε διμερή βάση μαζί με τον ΕΜΣ.
Επίλυση διαφορών
Σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ κράτους μέλους της Ευρωζώνης και του ΕΜΣ σε σχέση με την
ερμηνεία και την εφαρμογή της συνθήκης για τη σύσταση του ΕΜΣ, το Συμβούλιο των Διοικητών
αποφασίζει επί της διαφοράς. Αν η απόφαση προσβληθεί από το κράτος μέλος, η διαφορά
υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σύμφωνα με το άρθρο 273 ΣΛΕΕ.
Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του ΕΜΣ και τρίτων, το εφαρμοστέο δίκαιο και δικαιοδοσία
καθορίζονται βάσει των νομικών και συμβατικών εγγράφων που συνομολογούνται μεταξύ του
ΕΜΣ και των εν λόγω τρίτων.
Παράρτημα: Κλείδα συνεισφοράς στον ΕΜΣ, βασισμένη στην κλείδα της ΕΚΤ
Χώρα ISO Κλείδα ΕΜΣ
Αυστρία AT 2,783
Βέλγιο BE 3,477
Γαλλία FR 20,386
Γερμανία DE 27,146
Ελλάδα EL 2,817
Εσθονία EE 0,186
Ιρλανδία IE 1,592
Ισπανία ES 11,904
Ιταλία IT 17,914
Κάτω Χώρες NL 5,717
Κύπρος CY 0,196
Λουξεμβούργο LU 0,250
Μάλτα MT 0,073
Πορτογαλία PT 2,509
Σλοβακία SK 0,824
Σλοβενία SI 0,428
Φινλανδία FI 1,797
Σύνολο EA17 100,0
Σημειώσεις: Η κλείδα ΕΜΣ βασίζεται στην κλείδα συνεισφοράς στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
Τα κράτη μέλη με κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω του 75% του μέσου όρου της ΕΕ θα απολαύουν προσωρινής διόρθωσης για περίοδο 12 ετών μετά από την είσοδό τους στην Ευρωζώνη.
Η προσωρινή αυτή διόρθωση θα αντιστοιχεί στα τρία τέταρτα της διαφοράς μεταξύ του μεριδίου ΑΕΕ και του μεριδίου κεφαλαίου της ως εξής: μερίδιο ΕΜΣ = βασικό μερίδιο ΕΚΤ - 0,75*(βασικό μερίδιο ΕΚΤ - μερίδιο ΑΕΕ). Το διορθωμένο δηλαδή ποσοστό συνεισφοράς θα είναι σταθμισμένος μέσος όρος του μεριδίου ΑΕΕ (κατά 75%) και του μεριδίου κεφαλαίου της ΕΚΤ (κατά 25%).
Η προς τα κάτω αντιστάθμιση στις χώρες αυτές ανακατανέμεται μεταξύ όλων των λοιπών χωρών ανάλογα με το βασικό τους μερίδιο ΕΚΤ.
ΑΕΕ και ΑΕΠ κατά κεφαλή το 2010.
Πηγές: υπολογισμοί ΕΚΤ, Ameco και DG ECFIN.
No comments:
Post a Comment