ZZ
Είναι σαν να λέμε «χρυσή» ευκαιρία. Ο διάσημος επενδυτής Τζιμ Ρότζερς θεωρεί ότι η τιμή του χρυσού θα εκτιναχθεί τουλάχιστον στα 2.000(!) δολάρια η ουγγιά. Ομως, ο περιβόητος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Nέας Yόρκης οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί το χαρακτηρίζει «ύψιστη ανοησία». Και αμφότερες οι πασίγνωστες προσωπικότητες της αγοράς μάς κάνουν χάρη θίγοντας ένα ζωτικό θέμα: Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή, ο πληθωρισμός ή ο αποπληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός, αν και όχι στον βαθμό που φοβούνται πολλοί. Ηδη ο Ρουμπινί δέχθηκε πυρά για τη δήλωσή του ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός που να οδηγεί τον χρυσό τόσο ψηλά. Κατηγορήθηκε ότι «δεν κατανοεί τον πληθωρισμό και τον αποπληθωρισμό». Ποιος τον κατανοεί, όμως, σήμερα; Εν μέσω τέτοιου αποπροσανατολισμού, κίνδυνος είναι να εφαρμοσθούν παλαιές ιδέες και σχέσεις σε νέες και ποικίλες προκλήσεις. Ενα τέτοιο λάθος θα ήταν να αποσυρθούν πρόωρα τα μέτρα στήριξης, τα οποία μόλις έχουν αρχίσει να σταθεροποιούν την ανάπτυξη.
Μόνο ένας τρελός θα απέρριπτε την ύπαρξη πληθωριστικών κινδύνων σε εποχή που η Fed, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Τράπεζα της Αγγλίας διατηρούν τα επιτόκια στην ουσία μηδενικά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθεί από κοντά. Οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να αίρουν τα μέτρα και αυτό είναι λάθος. Το επιχείρημα του κ. Ρουμπινί είναι, χονδρικά, ότι υπάρχει κίνδυνος να ενθουσιαστούν υπερβολικά οι χαράσσοντες την πολιτική, αναζητώντας στρατηγικές εξόδου. Ναι, ο πληθωρισμός πρέπει να συγκρατηθεί, όμως το ίδιο και οι δυνάμεις του αποπληθωρισμού βραχυπρόθεσμα.
Για μένα οι φόβοι του Ρουμπινί είναι πιο πειστικοί από το στοίχημα του κ. Ρότζερς περί χρυσού. Το ίδιο και η άποψη του Ρουμπινί ότι οι φούσκες διαχέονται στα ράλι των μετοχών στις αναδυόμενες αγορές. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία ακολουθεί τα ιαπωνικά πρότυπα περισσότερο απ’ όσο συνειδητοποιούν όσοι τοποθετούν τον πληθωρισμό στο επίκεντρο. Σε έναν κόσμο γεμάτο με παγίδες ρευστότητας, οι πιέσεις επί των τιμών δεν συνιστούν μείζονα απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πληθωρισμός δεν έχει εκτιναχθεί στις αναδυόμενες αγορές. Οντως, τα μηδενικά επιτόκια της Fed προκαλούν πληθωρισμό στην Κίνα, τη Βραζιλία, την Ινδία, την Ινδονησία πολύ πριν από τις ΗΠΑ. Η διαφορά Ιαπωνίας και ΗΠΑ είναι ότι, στην πρώτη, οι επισφαλείς πιστώσεις οφείλονταν στις επιχειρήσεις. Στη δεύτερη, στα νοικοκυριά.
Ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι έχει κρατήσει τα επιτόκια στα μηδενικά επίπεδα του 0%-0,25% από τον Δεκέμβριο του 2008 και, παράλληλα, εφαρμόζει και την ποσοτική χαλάρωση ύψους 600 δισ. δολαρίων, αγοράζοντας αφειδώς ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Ωστόσο, η στρατηγική αυτή δέχεται καταιγισμό πυρών στη «νέα» Βουλή των Αντιπροσώπων, που έχει περάσει στον έλεγχο των Ρεπουμπλικανών από τις αρχές του νέου έτους.
Σκεφθείτε το, όμως. Ο κ. Μπερνάνκι αντιμετωπίζει σφοδρή κριτική στην προσπάθειά του να σώσει την οικονομία. Αλλά τα σχεδόν 15 εκατομμύρια των Αμερικανών ανέργων, οι μισοί από τους οποίους δεν έχουν δουλειά εδώ και 2 χρόνια ή περισσότερο, πληρώνουν το τίμημα. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν πλέον την πλειοψηφία στη «νέα» Βουλή των Αντιπροσώπων. Αλλά «δεν πρέπει για δεύτερη φορά να γίνει το ίδιο λάθος, όπως στο Κραχ του 1929», προειδοποιεί ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν.
Πριν από οκτώ χρόνια ο Μπεν Μπερνάνκι, ήδη μέλος του συμβουλίου της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed), αλλά όχι ακόμη πρόεδρος, μίλησε σε ένα συνέδριο προς τιμήν του Μίλτον Φρίντμαν. Εκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος στην περίφημη άποψη του Φρίντμαν ότι η Fed ευθυνόταν για το Μεγάλο Κραχ, επειδή δεν έκανε αυτό που έπρεπε για να σώσει την αμερικανική οικονομία. «Εχετε δίκιο», είπε ο κ. Μπερνάνκι. «Το κάναμε και λυπούμαστε για αυτό. Αλλά χάρη σε εσάς δεν θα το ξανακάνουμε».
Είναι αλήθεια ότι η σημερινή κατάσταση δεν είναι τόσο άσχημη όσο ήταν τις χειρότερες μέρες του Κραχ. Αυτό όμως δεν λέει τίποτε. Οπως τη δεκαετία του ’30, έτσι και σήμερα όλες οι προτάσεις για βελτίωση της οικονομικής κατάστασης συναντούν ομοβροντία αντιθέσεων και επικρίσεων, με αποτέλεσμα όταν έρχεται η ώρα να εφαρμοστεί η πολιτική, να είναι τόσο αποδυναμωμένη, ώστε να είναι εγγυημένη η αποτυχία της.
Είναι σαν να λέμε «χρυσή» ευκαιρία. Ο διάσημος επενδυτής Τζιμ Ρότζερς θεωρεί ότι η τιμή του χρυσού θα εκτιναχθεί τουλάχιστον στα 2.000(!) δολάρια η ουγγιά. Ομως, ο περιβόητος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Nέας Yόρκης οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί το χαρακτηρίζει «ύψιστη ανοησία». Και αμφότερες οι πασίγνωστες προσωπικότητες της αγοράς μάς κάνουν χάρη θίγοντας ένα ζωτικό θέμα: Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή, ο πληθωρισμός ή ο αποπληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός, αν και όχι στον βαθμό που φοβούνται πολλοί. Ηδη ο Ρουμπινί δέχθηκε πυρά για τη δήλωσή του ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός που να οδηγεί τον χρυσό τόσο ψηλά. Κατηγορήθηκε ότι «δεν κατανοεί τον πληθωρισμό και τον αποπληθωρισμό». Ποιος τον κατανοεί, όμως, σήμερα; Εν μέσω τέτοιου αποπροσανατολισμού, κίνδυνος είναι να εφαρμοσθούν παλαιές ιδέες και σχέσεις σε νέες και ποικίλες προκλήσεις. Ενα τέτοιο λάθος θα ήταν να αποσυρθούν πρόωρα τα μέτρα στήριξης, τα οποία μόλις έχουν αρχίσει να σταθεροποιούν την ανάπτυξη.
Μόνο ένας τρελός θα απέρριπτε την ύπαρξη πληθωριστικών κινδύνων σε εποχή που η Fed, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Τράπεζα της Αγγλίας διατηρούν τα επιτόκια στην ουσία μηδενικά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθεί από κοντά. Οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να αίρουν τα μέτρα και αυτό είναι λάθος. Το επιχείρημα του κ. Ρουμπινί είναι, χονδρικά, ότι υπάρχει κίνδυνος να ενθουσιαστούν υπερβολικά οι χαράσσοντες την πολιτική, αναζητώντας στρατηγικές εξόδου. Ναι, ο πληθωρισμός πρέπει να συγκρατηθεί, όμως το ίδιο και οι δυνάμεις του αποπληθωρισμού βραχυπρόθεσμα.
Για μένα οι φόβοι του Ρουμπινί είναι πιο πειστικοί από το στοίχημα του κ. Ρότζερς περί χρυσού. Το ίδιο και η άποψη του Ρουμπινί ότι οι φούσκες διαχέονται στα ράλι των μετοχών στις αναδυόμενες αγορές. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία ακολουθεί τα ιαπωνικά πρότυπα περισσότερο απ’ όσο συνειδητοποιούν όσοι τοποθετούν τον πληθωρισμό στο επίκεντρο. Σε έναν κόσμο γεμάτο με παγίδες ρευστότητας, οι πιέσεις επί των τιμών δεν συνιστούν μείζονα απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πληθωρισμός δεν έχει εκτιναχθεί στις αναδυόμενες αγορές. Οντως, τα μηδενικά επιτόκια της Fed προκαλούν πληθωρισμό στην Κίνα, τη Βραζιλία, την Ινδία, την Ινδονησία πολύ πριν από τις ΗΠΑ. Η διαφορά Ιαπωνίας και ΗΠΑ είναι ότι, στην πρώτη, οι επισφαλείς πιστώσεις οφείλονταν στις επιχειρήσεις. Στη δεύτερη, στα νοικοκυριά.
Ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι έχει κρατήσει τα επιτόκια στα μηδενικά επίπεδα του 0%-0,25% από τον Δεκέμβριο του 2008 και, παράλληλα, εφαρμόζει και την ποσοτική χαλάρωση ύψους 600 δισ. δολαρίων, αγοράζοντας αφειδώς ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Ωστόσο, η στρατηγική αυτή δέχεται καταιγισμό πυρών στη «νέα» Βουλή των Αντιπροσώπων, που έχει περάσει στον έλεγχο των Ρεπουμπλικανών από τις αρχές του νέου έτους.
Σκεφθείτε το, όμως. Ο κ. Μπερνάνκι αντιμετωπίζει σφοδρή κριτική στην προσπάθειά του να σώσει την οικονομία. Αλλά τα σχεδόν 15 εκατομμύρια των Αμερικανών ανέργων, οι μισοί από τους οποίους δεν έχουν δουλειά εδώ και 2 χρόνια ή περισσότερο, πληρώνουν το τίμημα. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν πλέον την πλειοψηφία στη «νέα» Βουλή των Αντιπροσώπων. Αλλά «δεν πρέπει για δεύτερη φορά να γίνει το ίδιο λάθος, όπως στο Κραχ του 1929», προειδοποιεί ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν.
Πριν από οκτώ χρόνια ο Μπεν Μπερνάνκι, ήδη μέλος του συμβουλίου της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed), αλλά όχι ακόμη πρόεδρος, μίλησε σε ένα συνέδριο προς τιμήν του Μίλτον Φρίντμαν. Εκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος στην περίφημη άποψη του Φρίντμαν ότι η Fed ευθυνόταν για το Μεγάλο Κραχ, επειδή δεν έκανε αυτό που έπρεπε για να σώσει την αμερικανική οικονομία. «Εχετε δίκιο», είπε ο κ. Μπερνάνκι. «Το κάναμε και λυπούμαστε για αυτό. Αλλά χάρη σε εσάς δεν θα το ξανακάνουμε».
Είναι αλήθεια ότι η σημερινή κατάσταση δεν είναι τόσο άσχημη όσο ήταν τις χειρότερες μέρες του Κραχ. Αυτό όμως δεν λέει τίποτε. Οπως τη δεκαετία του ’30, έτσι και σήμερα όλες οι προτάσεις για βελτίωση της οικονομικής κατάστασης συναντούν ομοβροντία αντιθέσεων και επικρίσεων, με αποτέλεσμα όταν έρχεται η ώρα να εφαρμοστεί η πολιτική, να είναι τόσο αποδυναμωμένη, ώστε να είναι εγγυημένη η αποτυχία της.
No comments:
Post a Comment