ΖΕΖΑ ΖΗΚΟΥ
Σε όλες τις βαριά χρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης που καλούνται να συμβάλουν στη διάσωση του διπλανού τους, αρχίζει να διαγράφεται ένας εφιάλτης. Και όσο το πρόβλημα ήταν περιορισμένο στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, που αντιπροσωπεύουν μικρά ποσοστά της ευρωπαϊκής οικονομίας, η κατάσταση ήταν σχετικώς διαχειρίσιμη. Ομως, ήδη άνοιξε ο ασκός του Αιόλου και για την Ισπανία... Το μοιραίο λάθος σε όλες τις συνόδους κορυφής των Βρυξελλών ήταν ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης παραδέχθηκαν ότι είναι δυνατόν χώρες –όπως η Ελλάδα – να κηρύξουν de facto πτώχευση.
Αλλά όλα αυτά θεωρούνται απλές «αψιμαχίες». Η Ισπανία διαφέρει τόσο σε κλίμακα όσο και σε φερεγγυότητα. Οι αποφάσεις των Βρυξελλών θεωρούνται ανεπαρκείς, με συνέπεια η κρίση του ευρωπαϊκού χρέους να τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οι κίνδυνοι που απειλούν το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης θα γίνουν τόσο μεγάλοι, που ενδεχομένως να προκαλέσουν την τέλεια παγκόσμια συστημική καταιγίδα.
Ναι, υπάρχουν κίνδυνοι που υπερβαίνουν κατά πολύ την Ελλάδα. Η οικονομική στήριξη με τα Μνημόνια –όπως τα δάνεια στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία– απλώς απέτρεψε το κύμα πτωχεύσεων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Δεν καθησυχάζει, όμως, τους φόβους για την επιβίωση χωρών όπως η Ελλάδα ούτε επιλύει το ζήτημα διακυβέρνησης της Ευρωζώνης. Ο τρόπος ούτως ώστε να δοθεί τέλος στην κρίση και να πεισθούν οι επενδυτές ότι τα χρέη είναι βιώσιμα, ακόμη αναζητείται. Ο περιβόητος μηχανισμός ESM/EFSF λειτουργεί απλώς ως ανάχωμα. Το μοιραίο ήταν ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης παραδέχθηκαν ότι είναι δυνατόν χώρες να κηρύξουν στάση πληρωμών και ότι θα πρέπει να υπάρξει τακτική αντιμετώπισής της.
Αν δεν διακυβεύονταν τόσο πολλά, η ανεπάρκεια των Ευρωπαίων στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης θα ήταν κωμική. Οι ισχυροί της Ευρωζώνης εξαναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν ότι η κρίση χρέους δεν είναι ελληνικό ή έστω μεσογειακό, αλλά πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Δυστυχώς, όμως, το έκαναν υπό την εφιαλτική εποπτεία των απανταχού κερδοσκόπων.
H κρίση έφερε στην επιφάνεια τη νευρικότητα, τη διχόνοια και την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να δράσει, και οι αγορές άρπαξαν την ευκαιρία να το εκμεταλλευτούν. Η τραγωδία της Ελλάδας ανέδειξε ότι η γερμανική ισχύς επιτρέπει στο Βερολίνο να καθορίζει τους όρους του παιχνιδιού. Ομως, η συνταγή ήταν ακραία. Αν άρρωστες οικονομίες –όπως η ελληνική– υιοθετήσουν και άλλα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα, τότε θα προκληθεί αναμφίβολα κοινωνική έκρηξη, που θα θέσει όλα τα άλλα ζητήματα σε δεύτερη μοίρα.
Η Ευρωζώνη απειλείται (!) και το επιχείρημα πως χρειάζεται οικονομική διακυβέρνηση α λα γερμανικά κερδίζει έδαφος. Απλώς, αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι η αφορμή και η πραγματική αιτία τής υπερθετικά ωμής γερμανικής αδιαλλαξίας είναι η πρόθεσή της να φρονηματίσει όλες τις «απείθαρχες» δημοσιονομικά χώρες.
Οι πληροφορίες περί Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου της Ελλάδας με τη δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού, πέραν αυτού που βρίσκεται στην ΤτΕ, όπου εκεί θα μπαίνουν τα έσοδα του κράτους και τη διαχείρισή τους θα έχουν οι ξένοι, δεν είναι καινούργιες. Απλώς, πρόκειται για ξεκάθαρη εγκατάσταση Ευρωπαίου… κυβερνήτη, που θα έχει μεγαλύτερες αρμοδιότητες και από την κυβέρνηση. Αυτά...
Αλλά, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ήδη ένα άκρως επώδυνο πρόγραμμα λιτότητας. Η σημερινή κρίση δίνει τη δυνατότητα στην Ε.Ε. να ξεφύγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο και να αναδείξει τα ισχυρά σημεία της Ευρώπης, να αναπτύξει τόσο τους θεσμούς όσο και την αλληλεγγύη της και να οικοδομήσει τη φεντεραλιστική προοπτική της. Η ευρωπαϊκή ενότητα, άλλωστε, βασίστηκε τόσο στην οικονομική ανάγκη όσο και σε ένα πολιτικό ιδεώδες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, η Ε.Ε. πέρασε περίοδο ομφαλοσκόπησης. Ομως, το ιδεώδες της ευρωπαϊκής ενότητας υπονομεύεται από τη διάκριση ανάμεσα σε «καλούς» και «κακούς» Ευρωπαίους.
Το σύστημα διαχείρισης κρίσεων χρέους της Ευρωζώνης ήδη αποδοκιμάζεται από τις αγορές. Οι επενδυτές αμφισβητούν την πολιτική δέσμευση των ισχυρότερων μελών της Ευρωζώνης. Η δυσκολία είναι ότι τα ομόλογα αυτά μπορεί να εγκαινιάσουν μια «συγκεκαλυμμένη δημοσιονομική ένωση», όπως το έθεσε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Οτμαρ Ισινγκ. Αυτό θα πυροδοτούσε λαϊκή απόρριψη του ευρώ. Η λύση των ευρωομολόγων δεν «πέρασε», εφόσον «καλοί και κακοί» θα εκδίδουν το ίδιο ομόλογο. Τώρα το σκέφτονται αλλιώς... Εντάξει.
Σε όλες τις βαριά χρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης που καλούνται να συμβάλουν στη διάσωση του διπλανού τους, αρχίζει να διαγράφεται ένας εφιάλτης. Και όσο το πρόβλημα ήταν περιορισμένο στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, που αντιπροσωπεύουν μικρά ποσοστά της ευρωπαϊκής οικονομίας, η κατάσταση ήταν σχετικώς διαχειρίσιμη. Ομως, ήδη άνοιξε ο ασκός του Αιόλου και για την Ισπανία... Το μοιραίο λάθος σε όλες τις συνόδους κορυφής των Βρυξελλών ήταν ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης παραδέχθηκαν ότι είναι δυνατόν χώρες –όπως η Ελλάδα – να κηρύξουν de facto πτώχευση.
Αλλά όλα αυτά θεωρούνται απλές «αψιμαχίες». Η Ισπανία διαφέρει τόσο σε κλίμακα όσο και σε φερεγγυότητα. Οι αποφάσεις των Βρυξελλών θεωρούνται ανεπαρκείς, με συνέπεια η κρίση του ευρωπαϊκού χρέους να τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οι κίνδυνοι που απειλούν το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης θα γίνουν τόσο μεγάλοι, που ενδεχομένως να προκαλέσουν την τέλεια παγκόσμια συστημική καταιγίδα.
Ναι, υπάρχουν κίνδυνοι που υπερβαίνουν κατά πολύ την Ελλάδα. Η οικονομική στήριξη με τα Μνημόνια –όπως τα δάνεια στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία– απλώς απέτρεψε το κύμα πτωχεύσεων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Δεν καθησυχάζει, όμως, τους φόβους για την επιβίωση χωρών όπως η Ελλάδα ούτε επιλύει το ζήτημα διακυβέρνησης της Ευρωζώνης. Ο τρόπος ούτως ώστε να δοθεί τέλος στην κρίση και να πεισθούν οι επενδυτές ότι τα χρέη είναι βιώσιμα, ακόμη αναζητείται. Ο περιβόητος μηχανισμός ESM/EFSF λειτουργεί απλώς ως ανάχωμα. Το μοιραίο ήταν ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης παραδέχθηκαν ότι είναι δυνατόν χώρες να κηρύξουν στάση πληρωμών και ότι θα πρέπει να υπάρξει τακτική αντιμετώπισής της.
Αν δεν διακυβεύονταν τόσο πολλά, η ανεπάρκεια των Ευρωπαίων στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης θα ήταν κωμική. Οι ισχυροί της Ευρωζώνης εξαναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν ότι η κρίση χρέους δεν είναι ελληνικό ή έστω μεσογειακό, αλλά πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Δυστυχώς, όμως, το έκαναν υπό την εφιαλτική εποπτεία των απανταχού κερδοσκόπων.
H κρίση έφερε στην επιφάνεια τη νευρικότητα, τη διχόνοια και την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να δράσει, και οι αγορές άρπαξαν την ευκαιρία να το εκμεταλλευτούν. Η τραγωδία της Ελλάδας ανέδειξε ότι η γερμανική ισχύς επιτρέπει στο Βερολίνο να καθορίζει τους όρους του παιχνιδιού. Ομως, η συνταγή ήταν ακραία. Αν άρρωστες οικονομίες –όπως η ελληνική– υιοθετήσουν και άλλα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα, τότε θα προκληθεί αναμφίβολα κοινωνική έκρηξη, που θα θέσει όλα τα άλλα ζητήματα σε δεύτερη μοίρα.
Η Ευρωζώνη απειλείται (!) και το επιχείρημα πως χρειάζεται οικονομική διακυβέρνηση α λα γερμανικά κερδίζει έδαφος. Απλώς, αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι η αφορμή και η πραγματική αιτία τής υπερθετικά ωμής γερμανικής αδιαλλαξίας είναι η πρόθεσή της να φρονηματίσει όλες τις «απείθαρχες» δημοσιονομικά χώρες.
Οι πληροφορίες περί Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου της Ελλάδας με τη δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού, πέραν αυτού που βρίσκεται στην ΤτΕ, όπου εκεί θα μπαίνουν τα έσοδα του κράτους και τη διαχείρισή τους θα έχουν οι ξένοι, δεν είναι καινούργιες. Απλώς, πρόκειται για ξεκάθαρη εγκατάσταση Ευρωπαίου… κυβερνήτη, που θα έχει μεγαλύτερες αρμοδιότητες και από την κυβέρνηση. Αυτά...
Αλλά, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ήδη ένα άκρως επώδυνο πρόγραμμα λιτότητας. Η σημερινή κρίση δίνει τη δυνατότητα στην Ε.Ε. να ξεφύγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο και να αναδείξει τα ισχυρά σημεία της Ευρώπης, να αναπτύξει τόσο τους θεσμούς όσο και την αλληλεγγύη της και να οικοδομήσει τη φεντεραλιστική προοπτική της. Η ευρωπαϊκή ενότητα, άλλωστε, βασίστηκε τόσο στην οικονομική ανάγκη όσο και σε ένα πολιτικό ιδεώδες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, η Ε.Ε. πέρασε περίοδο ομφαλοσκόπησης. Ομως, το ιδεώδες της ευρωπαϊκής ενότητας υπονομεύεται από τη διάκριση ανάμεσα σε «καλούς» και «κακούς» Ευρωπαίους.
Το σύστημα διαχείρισης κρίσεων χρέους της Ευρωζώνης ήδη αποδοκιμάζεται από τις αγορές. Οι επενδυτές αμφισβητούν την πολιτική δέσμευση των ισχυρότερων μελών της Ευρωζώνης. Η δυσκολία είναι ότι τα ομόλογα αυτά μπορεί να εγκαινιάσουν μια «συγκεκαλυμμένη δημοσιονομική ένωση», όπως το έθεσε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Οτμαρ Ισινγκ. Αυτό θα πυροδοτούσε λαϊκή απόρριψη του ευρώ. Η λύση των ευρωομολόγων δεν «πέρασε», εφόσον «καλοί και κακοί» θα εκδίδουν το ίδιο ομόλογο. Τώρα το σκέφτονται αλλιώς... Εντάξει.
No comments:
Post a Comment