16.4.13

Ελ- Εριάν: Τυφλώνει τις αγορές η ρευστότητα

Το ιαπωνικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων έχει ήδη επιφέρει ουσιαστικό αντίκτυπο στις χρηματοοικονομικές τιμές ανά τον κόσμο. Αλλάζει το παγκόσμιο επενδυτικό τοπίο, επηρεάζοντας τη φύση και το μέγεθος των κεφαλαιακών ροών. Από τη στιγμή όμως που θα σβήσει ο αρχικός ενθουσιασμός, θα τεθεί το πραγματικό ερώτημα: εάν η απόφαση βελτιώνει ή όχι τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος.

Το ιαπωνικό πρόγραμμα είναι μαζικό: σε απόλυτους όρους (περίπου 75 δισ. δολ. μηνιαίως), συγκριτικά με το επίπεδο όπου βρίσκονταν οι τιμές των ομολόγων (το επιτόκιο για τα 10ετή ιαπωνικά κρατικά ομόλογα ήταν ήδη πολύ χαμηλό) και σε σχέση με την τρίτη ποσοτική χαλάρωση της Fed (η οποία περιλαμβάνει μηνιαίες αγορές 85 δισ. δολ. για μία οικονομία με τριπλάσιο ΑΕΠ από το ιαπωνικό). Καθώς ο στόχος του πληθωρισμού τέθηκε στο 2%, το ιαπωνικό πρόγραμμα αναμένεται να διαρκέσει πολύ καιρό.
Συνειδητοποιώντας αυτήν την πραγματικότητα, οι αγορές ήδη προσάρμοσαν τις χρηματοοικονομικές τιμές. Η πιο δραματική κίνηση ήταν στο γεν, και δικαίως. Εν αντιθέσει με τις ΗΠΑ, όπου θα περίμενε κανείς ότι οι εγχώριοι παράγοντες της συνολικής ζήτησης θα σήκωναν το μεγαλύτερο βάρος, στο ιαπωνικό πρόγραμμα η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητά του να καταλάβει μερίδιο αγοράς από άλλες χώρες.

Οι κινήσεις στην αγορά συναλλάγματος εκτοξεύθηκαν και από το πράσινο φως που έδωσαν άλλες προηγμένες οικονομίες στην Ιαπωνία. Προς το παρόν, οι χώρες του G7 κάνουν τον διαχωρισμό μεταξύ των ξεκάθαρων παρεμβάσεων στην αγορά συναλλάγματος (τις οποίες δεν επικροτούν) και αυτού του τύπου την προσέγγιση για την αποδυνάμωση ενός νομίσματος.

Εν τω μεταξύ, αναγνωρίζοντας ότι η οικονομία δεν είναι σε θέση να απορροφήσει την ένεση ρευστότητας από την Τράπεζα της Ιαπωνίας, οι αγορές αναμένουν επίσης κεφαλαιακές ροές εκτός Ιαπωνίας. Το αποτέλεσμα είναι μία μεγάλη υποχώρηση του νομίσματος... σε δόσεις. Ξεκίνησε ευνοώντας κάθε εισόδημα που δημιουργήθηκε από επενδύσεις σταθερού εισοδήματος. Μετά ώθησε τις χρηματιστηριακές αγορές και άλλες επενδυτικές επιλογές με μεγαλύτερο ρίσκο.

Όλα αυτά έγιναν ανεξάρτητα από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη. Αυτό ενθουσιάζει τους διεθνείς επενδυτές βραχυπρόθεσμα, αλλά τους κάνει πιο νευρικούς μακροπρόθεσμα.

Τους ενθουσιάζει επειδή μία ακόμη κεντρική τράπεζα δραστηριοποιείται πλέον ενεργά στη δημιουργία ενός μοχλού μεταξύ των υποτονικών οικονομικών μεγεθών και των υψηλότερων χρηματοοικονομικών τιμών. Έτσι, οι επενδυτές συνεχίζουν να απολαμβάνουν μεγάλες ενέσεις ρευστότητας στις αγορές που διαχωρίζουν τις αποτιμήσεις, από την ανάπτυξη των εσόδων και την κερδοφορία.

Παρ' όλα αυτά, οι επενδυτές γίνονται και πιο νευρικοί καθώς αναγνωρίζουν ότι όλα μπορεί να τελειώσουν άσχημα εάν οι οικονομίες δεν ανταποκριθούν επαρκώς στην πολιτική των κεντρικών τραπεζών. Σε αυτό το σημείο, ο κίνδυνος είναι ότι οι υψηλές τιμές των στοιχείων ενεργητικού τελικά θα καταρρεύσουν στα επίπεδα που δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.

Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν έγκειται μόνο στις κεντρικές τράπεζες. Εξαρτάται επίσης από τη σωστή αντίδραση άλλων αξιωματούχων, από το εάν οι πολιτικοί θα θέτουν λιγότερα εμπόδια και από την κατάλληλη δέσμευση για ισχυρούς εταιρικούς ισολογισμούς. Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να περιμένουμε τουλάχιστον δύο εξελίξεις που θα προστεθούν στα παράλληλα συναισθήματα του ενθουσιασμού και της νευρικότητας.

Πρώτον, το πρόγραμμα της Ιαπωνίας αυξάνει την πιθανότητα και άλλες τράπεζες να αναγκαστούν να υιοθετήσουν πιο επεκτατική νομισματική πολιτική. Αυτό ισχύει κυρίως για οικονομίες που επηρεάζονται άμεσα από την απότομη υποτίμηση του γεν, όπως η Κορέα και τα μέλη της ευρωζώνης. Ισχύει επίσης και για τις χώρες εκείνες που βιώνουν εκτίναξη των κεφαλαιακών εισροών λόγω των εξελίξεων στην Ιαπωνία, όπως η Βραζιλία και το Μεξικό.

Δεύτερον, το πρόγραμμα θα εντείνει τις ανησυχίες για τις δυσλειτουργίες των αγορών. Εδώ αναφερόμαστε στα αυξημένα επεισόδια έλλειψης ρευστότητας και στο μεγάλο χάσμα τιμών στην αγορά κρατικών ομολόγων Ιαπωνίας που είναι ήδη εμφανής. Περιλαμβάνονται οι εντεινόμενες ανησυχίες για το φτωχό επίπεδο των πληροφοριών που στηρίζουν τις τιμές στις σημερινές διεθνείς αγορές και για το πώς η τεχνητή διαμόρφωση τιμών στρεβλώνει την κατανομή πόρων και δίνει επενδυτικά κίνητρα προς λάθος κατευθύνσεις (τόσο ως προς τον χρονικό τους ορίζοντα όσο και ως προς τη διαφορετική αγορά).

Όλες αυτές οι ανησυχίες θα αμβλυνθούν εάν οι πραγματικές οικονομίες ανταποκριθούν γρήγορα και σωστά στις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών. Δεν γίνεται έτσι όμως, για ευνόητους λόγους.

Ενώ οι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν τη σημασία της στήριξης πολιτικών που βελτιώνουν την οικονομική ανταπόκριση και τη μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα, ακόμη οι στόχοι αυτοί δεν έχουν επιτευχθεί. Απόδειξη αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο η δυσλειτουργία του Κογκρέσου παραλύει τις κινήσεις σχεδόν σε κάθε μέτωπο πολιτικής στις ΗΠΑ. Ακόμη και το πρόσφατο πρόγραμμα της Ιαπωνίας δεν έχει τα απαιτούμενα λεπτομερή στοιχεία σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι ουσιώδεις για την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ με έναν βιώσιμο τρόπο.

Δικαίως οι διεθνείς επενδυτές είναι ενθουσιασμένοι με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ιαπωνίας. Έχει ήδη φέρει ουσιαστικό αντίκτυπο. Το θέμα, όμως, είναι κατά πόσον θα αποτελέσει μακροπρόθεσμο καταλύτη από την τεχνητή ανάπτυξη σε μία γνήσια ανάπτυξη. Σε αυτό το σημείο, οι επενδυτές δικαίως είναι νευρικοί.

* Ο Μοχάμεντ Ελ-Εριάν είναι διευθύνων σύμβουλος της Pimco.



ΠΗΓΗ: FT.com

No comments: