29.3.11

Γιατί η ευρωπαϊκή απειλή είναι μεγαλύτερη από την ιαπωνική

The Washington Post
Την ώρα που όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ιαπωνία, στην Ευρώπη δίνεται μάχη για την αποφυγή μιας ακόμη χρηματοπιστωτικής κρίσης. Στην οποιαδήποτε κλίμακα Ρίχτερ οικονομικών απειλών, αυτή μπορεί να αποδειχθεί ακόμη πιο σημαντική από την ιαπωνική τραγωδία. Ενας λόγος είναι τα μεγέθη της. Η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεύει περίπου το 20% της παγκόσμιας οικονομίας. Το μερίδιο της Ιαπωνίας ανέρχεται γύρω στο 6%.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν την αύξηση των διαθεσίμων του Ταμείου Σταθερότητας από τα 250 δισ. ευρώ στα 440 και μελλοντικά ακόμη και στα 500. Δανείζοντας μέσω αυτού τις χώρες που αντιμετωπίζουν βαθύτατη δημοσιονομική κρίση, καταβάλλεται προσπάθεια να αποφευχθεί η πτώχευσή τους, η οποία θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις. Τα χαρτοφυλάκια ομολόγων των τραπεζών θα κατέληγαν με τεράστιες ζημίες. Οι επενδυτές θα πανικοβάλλονταν και θα ξεπουλούσαν τα ομόλογα όλων των κρατών της Ευρωζώνης. Τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η παγκόσμια οικονομία θα υπαναχωρούσαν σε ύφεση.
Δυστυχώς, οι πιθανότητες επιτυχίας δεν είναι καλύτερες από 50/50. Η Ευρώπη πρέπει να δράσει. Η Ελλάδα και η Ιρλανδία έχουν ήδη ενταχθεί στο Ταμείο. Το πρόβλημα είναι ότι οι χώρες που χρηματοδοτούν το Ταμείο είναι και αυτές μεγάλες οφειλέτιδες. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας έφθανε το 2010 στο 131% του ΑΕΠ της, ήταν δηλαδή πολύ υψηλότερο από το 72% της Ισπανίας. Τα χρέη τόσο της Γαλλίας όσο και της Γερμανίας ήταν επίσης υψηλά, ανερχόμενα στο 92% και το 80% αντιστοίχως. Τα γερμανικά και τα γαλλικά θεωρούνται αξιόπιστα, δηλαδή άξια χαμηλών επιτοκίων, καθώς οι αντίστοιχες οικονομίες κρίνονται ακόμη ισχυρές. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν σε αυτές οι επενδυτές, είναι ευμετάβλητη. Εάν χαθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, ας πούμε, στην Ιταλία ή στο Βέλγιο, ακόμη και τα 500 δισ. ευρώ δεν θα ήταν αρκετά. Το θέμα είναι ότι οφειλέτες δανείζουν τους οφειλέτες. Το σύστημα μπορεί να καταρρεύσει εάν οι ιδιώτες επενδυτές το κρίνουν μη βιώσιμο, αρχίσουν να ξεπουλούν κρατικά ομόλογα και απαιτήσουν υψηλότερα επιτόκια. Ουδείς γνωρίζει τι θα συνέβαινε τότε. Θα αναγκάζονταν κάποιες χώρες σε πτώχευση; Θα ξεσπούσε μια τραπεζική κρίση; Θα έβγαιναν κάποιες χώρες από το ευρώ; Αν και αυτό ακούγεται απλό, στην πραγματικότητα είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Σε όποια χώρα συμβεί θα πρέπει να μετατραπεί όλο το χρήμα σε ένα νέο, εθνικό νόμισμά της. Αλλά θα ήταν νομικά αδύνατον να μετατρέψει και όλο το χρέος της σε αυτό. Και τότε θα έπρεπε να επιβληθούν συναλλαγματικοί έλεγχοι. Θα αγόραζε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρατικά ομόλογα τεράστιας αξίας; Θα επενέβαινε το ΔNT για να σώσει την Ευρώπη, χρηματοδοτώντας την προσπάθεια κυρίως με κινεζικά κεφάλαια;
Η ισορροπία της σχέσης των οφειλετών με τις χώρες που τους δανειοδοτούν είναι εύθραυστη, αποτελώντας ακόμη μία απειλή για την οικονομική ανάκαμψη. Στην Ελλάδα και στην Ιρλανδία το ποσοστό της ανεργίας αγγίζει ήδη το 13%. Πόση λιτότητα θα είναι ακόμη αποδεκτή προτού είτε οι κοινωνικές αντιδράσεις είτε η εθνική υπερηφάνεια θα αναγκάσουν τους πολιτικούς ηγέτες να πουν «αρκετά»; Ακόμη και εκείνες οι ευρωπαϊκές χώρες που δεν αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα αναγκάζονται να περιορίσουν το έλλειμμά τους για να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών. Ολες αντιμετωπίζουν ένα κοινό δίλημμα. Η υπερβολική λιτότητα, υπερβολικά γρήγορα, μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση, διευρύνοντας τα δημόσια ελλείμματα. Εάν η λιτότητα δεν είναι αρκετή και δεν επιβληθεί γρήγορα, οι επενδυτές θα αρχίσουν να διστάζουν. Τότε θα αυξηθεί το κόστος του δανεισμού, μαζί δε και τα ελλείμματα.
Είναι λογικό να στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στην Ιαπωνία, ας μην ξεχνάμε όμως ότι η μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια σταθερότητα και ευημερί, υφίσταται στη Γηραιά Ηπειρο...

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_29/03/2011_437236

No comments: