Μάχη για τον έλεγχο των 50 δισ. του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Λιβύης

Μάχη για τον έλεγχο των 50 δισ. του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Λιβύης The New York Times Καθώς εντείνονται επικίνδυνα οι συγκρούσεις στη Λιβύη μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων του καθεστώτος Καντάφι και των επαναστατών, δίνεται μια παράλληλη μάχη για τον έλεγχο του Libyan Investment Authority, του επενδυτικού κρατικού κεφαλαίου της χώρας, με περιουσιακά στοιχεία 70 δισ. δολαρίων. Με μια δεξαμενή «ετοιμοπαράδοτης ρευστότητας» και κατοχή μεριδίων σε μερικούς ηγετικούς επιχειρηματικούς ομίλους -συμπεριλαμβανομένου του βρετανικού εκδοτικού οίκου Pearson και της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομάδας Juventus- το συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο δημιουργήθηκε από τον Σέιφ αλ-Ισλάμ ελ-Καντάφι, ενός από τους υιούς του Λίβυου ηγέτη που κάποτε θεωρούνταν δύναμη εκσυγχρονισμού. Το επενδυτικό κεφάλαιο ιδρύθηκε το 2006, με στόχο να αποδείξει ο κ. Καντάφι ότι η χώρα ήταν έτοιμη να ανοιχτεί στη Δύση. Προσέλκυσε προσωπικότητες με επιρροή, όπως η οικογένεια Ρότσλιντ, ο πρίγκιπας Αντριου της Βρετανίας, ο πρώην επίτροπος εμπορίου της Ε. Ε., Πίτερ Μάντελσον, η αφρόκρεμα της κοινότητας των επιχειρηματιών στην Ιταλία, μεγάλους παίκτες του κλάδου των ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων (private equity), όπως ο Στέφεν Σβάτζμαν της Blackstone και ο Ντέβιντ Ρούμπενσταϊν της Carlyle Group. Πλέον, στις ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως προτίθεται να παγώσει κάθε επένδυση ή περιουσιακό στοιχείο της Libyan Investment Authority, αν και δεν έχει κατονομαστεί κάποια τράπεζα ή άλλης φύσεως τοποθέτηση. Στη Βρετανία, κυβερνητικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι θα αποτρέψουν κάθε απόπειρα επαναπατρισμού ή πώλησης κεφαλαίων από το επενδυτικό ταμείο, συμπεριλαμβανομένου του μεριδίου στον οίκο Pearson και ένα μικρό χαρτοφυλάκιο ακινήτων στο Λονδίνο. Αυτό που απομένει να απαντηθεί είναι σε ποιο βαθμό τα 50 δισ. δολάρια, περίπου, σε ρευστό και άμεσα ρευστοποιήσιμους τίτλους του ταμείου είναι προσβάσιμα από τον πατέρα του κ. Καντάφι, τον συνταγματάρχη Μουαμάρ ελ-Καντάφι. Θα ήταν δύσκολο, όμως, όλη αυτή η ρευστότητα να διοχετευθεί στην αγορά όπλων ή μισθοφόρων κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες. Ανθρωποι που ήρθαν σε επαφή με το ταμείο μαρτυρούν ότι ο εσωτερικός μηχανισμός λειτουργίας παρέμενε μυστήριο λόγω της γραφειοκρατίας και της έλλειψης επενδυτικών ικανοτήτων. Αυτό πραγματοποίησε, για πρώτη φορά, επενδύσεις εκτός των συνόρων της χώρας το 2008. Κατά πάσα πιθανότητα, τα περισσότερα κεφάλαια βρίσκονται σε τράπεζες της χώρας ή της Μέσης Ανατολής, όπου οι κυρώσεις των διεθνών οργανισμών δεν έχουν καμία επιρροή. Πέραν του ταμείου, η κεντρική τράπεζα της Λιβύης διαθέτει αποθέματα σε ρευστό της τάξεως των 110 δισ. δολαρίων, ένα ποσό που αντιστοιχεί σε καθαρή θέση ρευστότητας της τάξεως του 160% του ΑΕΠ, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ. Πλέον ο κύκλος των ισχυρών γνωριμιών του κ. Καντάφι έχει συρρικνωθεί δραματικά. Στη Βρετανία, η φιλία έχει μετατραπεί σε απέχθεια. Η Μάρτζορι Σκαρντίνο, διευθύνουσα σύμβουλος στον εκδοτικό οίκο Pearson, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη βρετανική εφημερίδα Financial Times και The Economist, δήλωσε ότι αισθάνεται άβολα με το 3% που κατέχει στο μετοχικό κεφάλαιο η Λιβύη. Στο βρετανικό κοινοβούλιο, οι Εργατικοί από τη θέση του κόμματος της αντιπολίτευσης ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να απομακρυνθεί ο πρίγκιπας Αντριου από τη θέση του πρεσβευτή των επιχειρηματικών συμφερόντων της Βρετανίας. Στην Ιταλία, όπου το ταμείο έχει επενδύσει περισσότερο, εν μέρει λόγω των μακροχρόνιων δεσμών από την εποχή της ιταλικής αποικιοκρατίας στη Λιβύη, η απάντηση είναι πιο μετριοπαθής. Ο Αντρέα Ανιέλι, πρόεδρος της Juventus, έχει πει ότι δεν ανησυχεί για το μερίδιο 7% που συνδέεται με έναν από τους αδελφούς του Καντάφι, τον Αλ-Σααντί, πρώην ποδοσφαιριστή στη Λιβύη. Η Unicredit, η ιταλική τράπεζα το 7% της οποίας ελέγχεται από το ταμείο και την Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης, έχει δηλώσει μόνο ότι παρακολουθεί την κατάσταση. Στις αρχές του 2010, το ταμείο είχε 50 δισ. δολάρια σε μετρητά και μετοχές, σύμφωνα με τον κ. Μοχάμεντ Λαγιάς, ο οποίος είναι ο επικεφαλής του ταμείου και ίσως ο πιο πεπειραμένος διεθνής τραπεζίτης της χώρας. Σε μία συνέντευξη στο γραφείο του στην Τρίπολη πριν από περίπου ένα χρόνο, ο κ. Λαγιάς είχε πει ότι δεν είχε ποτέ αισθανθεί την πρόκληση να επενδύσει περισσότερο στο εξωτερικό, όπως το αντίστοιχο ταμείο του Αμπου Ντάμπι. Μάλιστα, σημείωσε ότι οι πληγές από κυρώσεις προηγούμενων δεκαετιών πονούσαν ακόμη: «Οι κυρώσεις μας έχουν κάνει πολύ συντηρητικούς. Και αποτελεί γνώμη του ηγέτη μας καθώς χτίζουμε τα αποθέματά μας, να κρατάμε τα περισσότερα από αυτά στην κεντρική τράπεζα». http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_09/03/2011_435052